Arthur Koestler

Arthur Koestler (urodzony 5 września 1905 w Budapeszcie - popełnił samobójstwo 3 marca 1983 w Londynie ) - angielski pisarz i dziennikarz, pochodzenia węgierskiego .

Koestler był z pochodzenia zasymilowanym Żydem . Był poliglotą . Już w wieku 10 lat płynnie mówił po węgiersku (po matce), niemiecku (używany przez rodzinę), angielsku i francusku . Znał także jidysz , aby rozmawiać z dziadkiem. Później w Palestynie i ZSRR opanował hebrajski i rosyjski . Wykształcenie inżynierskie zdobył w Wiedniu , był dziennikarzem w Palestynie i ZSRR.

W Berlinie w 1931 wstąpił do partii komunistycznej, lecz opuścił ją w 1938 . Rozczarowanie do komunizmu zrelacjonował w The God That Failed w 1950 . Swoje przeżycia jako nazistowskiego więźnia przedstawił w Scum of the Earth ( 1941 ).

Pod koniec życia zainteresował się parapsychologią . W testamencie przeznaczył fundusze na utworzenie uniwersyteckiej katedry parapsychologii w Edynburgu . Był członkiem Stowarzyszenia Dobrowolnej Eutanazji .

W 1976 u Koestlera zdiagnozowano chorobę Parkinsona , a trzy lata później przewlekłą białaczkę limfatyczną w jej stadium terminalnym. Wraz z żoną w 1983 roku w Londynie popełnił samobójstwo.

Jego najgłośniejszą powieścią była Darkness at Noon (Ciemność w południe), poświęcona wielkiej czystce w ZSRR w latach 1934-1939, wydana w 1940 (polskie wydanie na emigracji w 1949 ). Stanowi ona próbę analizy psychologicznej samooskarżania się w trakcie moskiewskich procesów pokazowych okresu wielkiego terroru. Jej główny bohater - Rubaszow - wysokiej rangi bolszewik uwięziony w trakcie wielkiej czystki decyduje się na publiczne kłamliwe samooskarżanie się w imię dobra partii komunistycznej i jej dziejowej misji. Postać Rubaszowa była wzorowana na autentycznych postaciach tego okresu - łączy w sobie elementy osobowości i zachowania Karola Radka , Nikołaja Bucharina i Jurija Piatakowa . Psychologiczna analiza Koestlera (który osobiście represji nie doświadczył) zawarta w powieści była kwestionowana przez autentycznych więźniów tego okresu ( Aleksander Weissberg-Cybulski , Gustaw Herling-Grudziński i in.).

Wybrane dzieła

• The Thirteenth Tribe 1976, - książka stawiająca tezę, że większość współczesnych Żydów aszkenazyjskich wywodzi się od Chazarów
• Ciemność w południe, Warszawa 1990 ,
• Call-Girls, 2006, Bellona, - opowieść o fikcyjnej konferencji naukowej poświęconej ocaleniu świata, pokazująca niektóre patologie świata nauki, takie jak brak samokrytycyzmu, mody intelektualne i utarte schematy myślowe, nakazujące ogółowi wyznawać nawet teorie nie przystające do rzeczywistości
• Lunatycy, 2002, Zysk i S-ka, - popularnonaukowa rozprawa o tym, jak ewoluowały teorie kosmologiczne od czasów antycznych do Galileusza i Newtona , co jest także pretekstem do poruszenia roli autocenzury, polityki i religii w badaniach naukowych.