Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Århus

Århus

Na mapach: 56°09'N 10°12'E / 56.15, 10.2

Århus/Aarhus
Herb
Herb Århus
Państwo   Dania
Region Jutlandia Środkowa
Gmina Århus
Założonook. 750 r.
burmistrz Nicolai Wammen
Powierzchnia 91 km²
Położenie56°09' N
10°12' E
Populacja ( 2009 )
 • liczba ludności
 • gęstość

239 865
2 635,9 osób/km²
Kod pocztowy 8000
Położenie na mapie Danii

Århus/Aarhus
Strona internetowa miasta
Katedra w Århus
Stare Miasto w Århus
Modernistyczny ratusz w Århus

Århus (do 1948 Aarhus; ) – drugie pod względem wielkości miasto Danii . Ważny port morski i węzeł kolejowy. Århus położony jest na Półwyspie Jutlandzkim w regionie Jutlandia Środkowa (d. okręg Århus Amt ). Siedziba gminy Århus , a także polskiego konsulatu honorowego . Miasto leży na trasie Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego .

Spis treści

Historia

Pierwotna nazwa Århus brzmiała Aros (ujście rzeki) i pochodziło od umiejscowienia późniejszego Århus przy ujściu przepływającej przez osadę rzeki do zatoki. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że w czasach wikingów istniała tutaj osada otoczona wałem obronnym, usytuowana na przesmyku pomiędzy morzem, a lokalną rzeką, Århus Å. Od 948 miasto było siedzibą diecezji Århus . Splądrowane i spalone podczas najazdu norweskiego króla Haralda III w 1050 r. Od XI w. istniał tutaj ośrodek menniczy, przeniesiony w 1535 r. do Roskilde . W średniowieczu Århus stał się ważnym centrum handlowym. Z roku 1441 pochodzi najstarszy znany przywilej handlowy dla miasta[1]. Rozwój miasta zahamowała reformacja , po której nastąpił okres stagnacji. Wcześniej miasto zostało dwukrotnie nawiedzone przez zarazę (1487, 1529) oraz wielki pożar w 1471 r. Ok. 1570 r. Århus liczył blisko 4500 mieszkańców, lecz po zarazie w 1600 r. liczba ta spadła do ok. 4000[2]. W XVII w., podczas wojen duńsko-szwedzkich, miasto zostało okupowane i splądrowane przez wojska szwedzkie (1644). W latach 1657-1659 stacjonowały tutaj sprzymierzone z Danią wojska polskie i brandenburskie[3]. Ponowny rozwój miasto zaczęło przeżywać na przełomie XVII i XVIII w., a był on oparty w głównej mierze na handlu zagranicznym. W 1794 r. miasto otrzymało swoją pierwszą gazetę "Aarhuus Stiftstidende". W latach 1784 - 1802 zarządcą miasta ( amtmand ) był Ove Høegh-Guldberg .

W XIX w. Århus stał się drugim co do wielkości miastem Danii. Budowa połączenia kolejowego z resztą kraju i industrializacja w znaczący sposób wpłynęły na rozwój tego portowego miasta. W 1817 zbudowano tutaj cukrownię, a następnie zakłady odzieżowe. W wojnie duńsko-pruskiej miejsce pomyślnej dla Duńczyków bitwy z Prusakami (którzy okupowali miasto w latach 1848-1849), stoczonej 31 maja 1849 . W 1861 r. zakończono rozbudowę portu, co przyczyniło się do ożywienia lokalnej gospodarki. Podczas wojny duńsko-pruskiej w 1864 r. Århus został okupowany przez Prusaków. W 1880 miasto liczyło 24 831 mieszkańców, w dużej części rybaków. W 1930 miasto liczyło już 101 423 mieszkańców[4]. Główne zajęcia ludności w tym czasie to handel, żegluga, przemysł stalowy (odlewnie żelaza), włókienniczy (zakłady bawełniane), spożywczy (browary, fabryki spirytusowe i tytoniowe). Modernizacja miasta postępowała od pocz. XX w.: w 1901 r. miasto otrzymało elektryczność, a w 1903 r. tramwaje. W 1928 założono tutaj drugi duński uniwersytet i powiązane z nim instytucje, co uczyniło Århus najważniejszym ośrodkiem naukowo-kulturalnym Jutlandii. W latach 1940 - 1945 miasto znalazło się pod okupacją niemiecką. We wrześniu 1942 r. lotnicy RAF zbombardowali urządzenia rafinerii ropy naftowej na terenie portu w Århus, a w 1944 r. siedzibę gestapo . Doszło również do wielu akcji sabotażowych skierowanych przeciw interesom niemieckim. W okresie powojennym nastąpiła znacząca rozbudowa podmiejskich osiedli. W 1960 Århus liczył 177 234 mieszkańców, a w 1990 liczba mieszkańców przekroczyła 200 tysięcy[4]. W styczniu 2009 liczba mieszkańców wzrosła do niemal 240 tys.

Zabytki i muzea

  • Katedra (Århus Domkirke) – najdłuższy (93 m) i najwyższy (wieża o wys. 96 m) kościół w Danii. Świątynia została zbudowana ok. 1200 r. jako katedra na miejscu, w którym pochowano lokalnego świętego Nielsa (Mikołaja), do grobu którego pielgrzymowano. Budowę nowej katedry zapoczątkowano w 1191 r. z datków składanych przez pątników u grobu świętego. Pierwotnie kościół romański , bazylikowy. Obecny gotycki wygląd nadała mu przebudowa z XV w., która radykalnie zmieniła pierwotny wygląd świątyni. Katedra posiada ciekawe wyposażenie wnętrza (XV-XVIII w.) z czteroskrzydłowym gotyckim ołtarzem głównym z II poł. XV w. będącym dziełem Bernta Notke (ok. 1435-1509) z Lubeki .
  • Kościół NMP (Vor Frue Kirke) – były kościół św. Mikołaja. Świątynia niegdyś stanowiła część klasztoru dominikanów, założonego ok. 1227 r. Kościół ten pełnił niegdyś funkcję katedry. Z pierwotnego kościoła zachowała się krypta z XI w. Obecny budynek kościoła, w większości gotycki, pochodzi z ok. 1400 r. We wnętrzu zachowały się średniowieczne freski i wyposażenie z XVI i XVII w.
  • Stare Miasto (Den Gamle By) – skansen prezentujący rozwój duńskiego budownictwa miejskiego od renesansu do lat 30. XX w.
  • Pałac Marselisborg (Marselisborg Slot) – letnia rezydencja duńskiej rodziny królewskiej z lat 1900–1902.
  • Muzeum Przyrodniczo-Historyczne (Naturhistorisk Museum) – wystawa dotycząca powstania życia na Ziemi oraz historii naturalnej duńskich prowincji.
  • Muzeum Duńskiej Straży Pożarnej (Det Danske Brandværnsmuseum) – posiada kolekcję ok. setki wozów straży pożarnej.
  • Muzeum Wikingów (Vikingemuseet) – ekspozycja dotyczy życia wikingów w okolicach miasta i opiera się na rekonstrukcjach oraz eksponatach odkrytych na terenie miasta.
  • Muzeum Miasta Århus (Århus Bymuseum) – placówka zajmuje się badaniem historii miasta.
  • Muzeum Sztuki (Århus Kunstmuseum) – placówka posiada zbiór sztuki duńskiej od 1750 r. do czasów współczesnych.
  • Modernistyczny ratusz – z lat 1938–1942, dzieło Arne Jacobsena i Erika Møllera.

Herb Århus

Herb Århus znany jest z pieczęci miejskiej z 1250 r., a w dzisiejszej formie został oficjalnie zatwierdzony do użytku w 1938 r. Autorem rysunku był Fr. Britze[5]. W polu błękitnym ponad srebrnymi falami dwie wieże czerwone połączone łukiem (symbolizującym lokalną katedrę) pod którym ukazane zostały postaci w szatach błękitnych: św. Klemensa z kotwicą złotą i św. Pawła z mieczem złotym. Ponad nimi księżyc i gwiazda złote. Św. Klemens jest patronem lokalnej katedry. Kotwica jest aluzją do jego śmierci męczeńskiej (został utopiony z kotwicą u szyi).

Demografia

  • Wykres liczby ludności Århus na przestrzeni ostatnich 340 lat[4]

Współpraca międzynarodowa

Zobacz też

Przypisy

  1. Verd at se i Danmark. Seværdigheder fra A-Å, Høst & Søn, Kopenhaga 1998, str. 282
  2. J. P. Trap: Danmark. Århus Amt, Gads Forlag 1963, str. 162
  3. J. P. Trap: Danmark. Århus Amt, Gads Forlag 1963, str. 163
  4. 4,0 4,1 4,2 Danmarks købstæder: Århus - Historiske befolkningstal
  5. Jakob H. Zeuthen: Bogen om danske kommunevåbener, Aschehoug Forlag 2000, str. 47.

Bibliografia

  • Lademann, t. 30, str. 252-253, Kopenhaga 1988,
  • Verd at se i Danmark. Seværdigheder fra A-Å, Høst & Søn, Kopenhaga 1998,
  • Jakob H. Zeuthen: Bogen om danske kommunevåbener, Aschehoug Forlag 2000,
  • J. P. Trap: Danmark. Århus Amt, Gads Forlag 1963

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Århus":

Ole Rømer ...

Michel van Esbroeck Armenian Texts, Tasks and Tools, coll. «Acta Jutlandica» 69.1 «Humanities Series» 68 (Århus: Aarhus Universitetsforlag 1993), pp. 86-91.Prochore, apôtre“Une exégèse rare d’Isaïe 29. 11-12 ...

Jutlandia Środkowa ...

Jutlandia Północna część okręgu Viborg Amt i gminy Mariager , należącej przed reformą do okręgu Århus Amt .Powierzchnia regionu wynosi 8 020 km2, zaś ludność ok. 577 tysięcy ...

Aalborg ...

Århus Na mapach: 56°09'N 10°12'E / 56.15, 10.2 Århus/AarhusHerbHerb Århus Państwo   Dania Region Jutlandia Środkowa Gmina Århus Założonook. 750 r. burmistrz Nicolai Wammen Powierzchnia 91 km² Położenie56°09' N 10°12' E Populacja ( 2009 ) • liczba ludności  • ...

Podział administracyjny Danii 1970-2006 ...

A.P. Møller-Mærsk ...

Szczecin ...

Trasa europejska ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Århus":

Programowanie - język C- C++ - podstawy (plansza 4) e height=380 width=770 > Język C++ Bjarne Stroustrup (ur. 1950 w Århus w Danii) duński informatykprofesor Texas A&M University Język C++ stanowi rozszerzenie języka ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie