Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Łuszczyca

Łuszczyca

Łuszczyca [psoriasis]
psoriasis
ICD-10 L40
L40.0Łuszczyca pospolita
L40.1Łuszczyca krostkowa uogólniona
L40.2Zapalenie ciągłe krostkowe kończyn [acrodermatitis continua]
L40.3Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszew
L40.4Łuszczyca grudkowa
L40.5Łuszczyca stawowa (M07.0-M07.3, M09.0)
L40.8Inna łuszczyca
L40.9Nieokreślona łuszczyca
Młody mężczyzna, którego plecy i kończyny górne są dotknięte łuszczycą

Łuszczyca ( łac. psoriasis) – przewlekła, nawracająca choroba skóry , która charakteryzuje się występowaniem na skórze łuszczących się wykwitów. Choroba ta należy do najczęściej występujących schorzeń dermatologicznych – dotyka 2-4% populacji.

Główną rolę w patogenezie odgrywają czynniki immunologiczne, nieprawidłowe funkcjonowanie składników układu odpornościowegolimfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin [1].

Łuszczyca jest schorzeniem niezakaźnym i niezłośliwym. Cechuje się przewlekłym przebiegiem, z tendencją do samoistnego ustępowania ( remisji ) i nawrotów.

Charakterystycznym objawem łuszczycy są czerwonobrunatne lub zaróżowione, płaskie grudki o wyrazistych brzegach i zróżnicowanej wielkości pokryte srebrzystą lub srebrzystoszarą, nawarstwiającą się łuską. Zmiany mają czasem tendencję do zlewania się. Wykwity występują najczęściej na skórze prostowników kończyn (głównie łokci i kolan), okolicy kości krzyżowej , okolicy pośladkowej , na owłosionej skórze głowy oraz skórze stóp i dłoni. Najczęściej spotykaną, ze względu na obraz kliniczny , formą jest łuszczyca zwykła (psoriasis vulgaris), na którą zapada ok. 90% chorych.

Łuszczyca paznokci (łac. psoriasis unguium) cechuje się obecnością poprzecznych rowków i zagłębień w płytce paznokciowej (niczym w naparstku – skutek zniszczenia łożyska paznokcia), hiperkeratozą podpaznokciową, onycholizą i obecnością żółto-brązowych plam pod płytką paznokciową – patognomonicznych dla łuszczycy tzw. plam olejowych. Łuszczyca paznokci występuje u 25% chorych. Często ta forma łuszczycy mylona jest z grzybicą paznokci.

Nasilenie choroby jest zróżnicowane: od form z nielicznymi, niewielkimi wykwitami skórnymi, wielkości łebka od szpilki, po ciężkie postacie choroby, charakteryzujące się zmianami zapalnymi i wysiękowymi, często przybierającymi formę uogólnioną ( erytrodermia łuszczycowa). U około 5-20% chorych pojawia się postać stawowa łuszczycy (psoriasis arthropatica) w której dochodzi do łuszczycowego zapalenia stawów .

Niekiedy łuszczyca bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry .

Spis treści

Historia

Pierwszy opis obrazu klinicznego choroby, który odpowiada objawom łuszczycy, pochodzi z ok. 460–370 roku p.n.e. i sporządzony został przez Hipokratesa.

Bardzo długo odrębne schorzenia skóry, lub zakaźne choroby ogólnoustrojowe, manifestujące się m.in. na skórze, traktowane były jako jedna jednostka chorobowa. Łuszczycę jako odrębne schorzenie zdefiniował ok. 2 stulecia temu Robert Willian.

Jeszcze do połowy XIX wieku mylono ją z trądem i chorych izolowano od społeczeństwa.

To nastawienie do dolegliwości skórnych pokutuje do dnia dzisiejszego i często jest przyczyną dyskryminacji osób, których skóra nie odpowiada obrazowi kreowanemu obecnie przez media .

Patofizjologia

Czynniki wyzwalające manifestację choroby

Do najczęściej wymienianych faktorów prowokujących łuszczycowe reakcje skórne należą:

  • Infekcje:
  1. Bakteryjne infekcje górnych dróg oddechowych spowodowane paciorkowcem np. angina ropna.
  2. Niewyleczone ogniska zapalne – migdałki podniebienne , próchnica , zapalenia dróg moczowych .
  3. Infekcje wirusowe u dzieci ( ospa wietrzna , różyczka , odra ) i u dorosłych ( półpasiec ).
  4. Infekcje spowodowane drożdżakami – szczególnie u osób z nadwagą posiadających uwarunkowania genetyczne do rozwoju łuszczycy.
  5. Schorzenia internistyczne zmieniające procesy przemiany materii– np. cukrzyca typu 2 u osób w zaawansowanym wieku lub dna moczanowa.
  • Mechaniczne uszkodzenia lub długotrwałe podrażnienia skóry:
  1. Zadrapania, rany , blizny chirurgiczne, oparzenia (słoneczne, wrzątkiem, substancjami drażniącymi), jak i ukłucia po szczepieniach , powodują pojawienie się zmian łuszczycowych dokładnie w miejscach urazu – zjawisko to nazywamy fenomenem Koebnera .
  2. Długotrwały ucisk powodowany np. paskiem od zegarka czy ubrania oraz w miejscach szczególnie narażonych na urazy – łokcie, kolana, dłonie, stopy.
  • Lekarstwa i alkohol
  1. Przyjmowanie leków beta-blokujących u pacjentów z nadciśnieniem , soli litu w leczeniu depresji , leków antymalarycznych oraz odstawienie lub redukcja leków kortykosteroidowych.
  2. Interferon – może zaostrzyć przebieg
  3. Hormony – choroba często pojawia się w okresie dojrzewania lub przekwitania , kiedy dochodzi do znaczących zmian w gospodarce hormonalnej organizmu.
  4. Regularne nadużywanie alkoholu powoduje pojawienie się ciężkich form łuszczycy.
  • Stres, silne wstrząsy psychiczne.
  1. Około 30% pacjentów twierdzi, że stres był u nich przyczyną manifestacji choroby.

Dla znacznej grupy chorych, jest on czynnikiem zaostrzającym objawy.

U wielu pacjentów alkohol, nadwaga, niedobór snu , nikotyna , nieodpowiednie kosmetyki , ciasne, niewygodne ubranie z syntetycznych materiałów, uniemożliwiające skórze oddychanie lub nadmierna higiena , powodują zaostrzenie się objawów chorobowych. Również źle przeprowadzona, zbyt agresywna terapia może spowodować pogorszenie stanu skóry .

Typy łuszczycy

  • Łuszczyca zwykła (psoriasis vulgaris)
  • Łuszczyca zadawniona (psoriasis inveterata)
  • Łuszczyca brodawkująca (psoriasis verrucosa)
  • Łuszczyca wysiękowa (psoriasis exsudativa)
  • Łuszczyca brudźcowa (psoriasis rupioides)
  • Łuszczyca kropelkowata, grudkowa (psoriasis guttata)
  • Łuszczyca plackowata
  • Łuszczyca stawowa (psoriasis arthropatica)
    • typu dystalnego
    • typu reumatoidalnego
    • typu zniekształcajacego
  • Łuszczyca krostkowa (psoriasis pustulosa)
    • dłoni i stóp (psoriasis pustulosa palmoplataris)
    • uogólniona von Zumbusha (psoriasis pustulosa generalisata von Zumbush)
    • acrodermatosis continua Hallopeau
  • Krostkowica dłoni i stóp (pustulosis palmoplantaris)
  • Łuszczyca uogólniona, erytrodermia łuszczycowa (erythrodermia psoriatica)

Charakterystyka typów łuszczycy

Zmiany łuszczycowe na kończynie górnej

Łuszczyca pospolita

Jest najczęściej występującą formą łuszczycy. Dotyczy 80 do 90% osób chorych na łuszczycę. Łuszczyca pospolita typowo objawia się w postaci wypukłych obszarów rozognionej skóry pokrytych srebronobiałą łuską.

Łuszczyca stawowa

Łuszczyca stawowa łac. psoriasis athropatica (lub inaczej łuszczycowe zapalenie stawów ) jest jedną z groźniejszych form łuszczycy. Powoduje ona przewlekłe zapalenia stawów, a jeśli jest nieleczona także trwałe kalectwo. Zawsze jest ona połączona z inną formą tej choroby, objawiającą się zmianami skórnymi. Leczenie prowadzi lekarz reumatolog .

Łuszczyca kropelkowata

Charakteryzuje się licznymi, małymi i owalnymi (kropelkowatymi) punkcikami. Te liczne punkciki łuszczycy występują na dużych powierzchniach takich jak tułów. Ta postać łuszczycy jest powiązana z paciorkowym zapaleniem gardła.

Łuszczyca plackowata

Łuszczyca odwrócona

(Psoriasis Inversa): Zajmuje powierzchnie zgięciowe, np. stawów łokciowych lub kolanowych. Zmiany mogą mieć charakter sączący. Nie wykazują obecności łuski. Ten typ łuszczycy częściej występuje u osób w starszym wieku.

Łuszczyca krostkowa

Łuszczyca krostkowa objawia się w postaci krost wypełnionych jałową treścią ropną. Skóra okolicy wykwitowej jest objęta odczynem zapalnym. Zmiany są tkliwe i występują na rumieniowym podłożu. Łuszczyca krostkowa jest zlokalizowana na dłoniach, stopach lub rzadziej – występuje w postaci uogólnionej, z rozległymi "łatami".

Łuszczyca krostkowa uogólniona (typu von Zumbusha)

Postać łuszczycy występująca głównie u dorosłych, o najcięższym przebiegu. Wysiewowi zmian towarzyszy wysoka gorączka , osłabienie, zły stan ogólny, w części przypadków z zagrożeniem życia włącznie. Pojawiające się w przeciągu kilku godzin (<24 godz.) ropne krosty występują na podłożu rumieniowym i są zgrupowane w pakiety. Obecny jest objaw Nikolskiego . We krwi stwierdza się leukocytozę .

Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp (psoriasis pustulosa palmoplantaris)

Rzadka postać łuszczycy, występująca częściej u kobiet niż u mężczyzn(4:1). Choroba zazwyczaj rozpoczyna się w 50–60 r.ż. Wykwity pojawiają się falowo na dłoniach i stopach – najczęściej na kciuku i palcu V, po stronie zginaczy palców, na piętach i łuku stopy . Choroba zazwyczaj nie obejmuje dystalnych części palców dłoni i stóp[2].

Acrodermatitis continua Hallopeau

Występują zmiany zlewne rumieniowe-złuszczające i krostkowe, ograniczone do dystalnych części palców rąk.

Łuszczyca brodawkująca

Charakteryzuje się brodawkowatym, nierównomiernym przerostem naskórka o wzmożonym rozwoju. Wyróżniającą cechą jest wzmożone rogowacenie naskórka[3].

Łuszczyca brudźcowa

Zadawniona postać łuszczycy wysiękowej, ta sama lokalizacja zmian skórnych; strupy są przerosłe, nawarstwione i wilgotne.

Erytrodermia łuszczycowa

Dotyczy rozległego zapalenia i łuszczenia się skóry na dużych powierzchniach ciała. Możliwe jest współwystępowanie uporczywego świądu, obrzęku oraz bólu. Często jest rezultatem zaostrzenia się łuszczycy pospolitej, szczególnie następującego nagłego cofnięcia systemowego leczenia. Często ma bardzo ciężki przebieg, z wysoką temperaturą, utrata płynów, zaburzeniami wodno-elektrolitowymi i wtórnymi zakażeniami.

Terapia

Farmakoterapia

Leczenie zewnętrzne

W przypadku łuszczycy zwykłej zwykle wystarczające. Ma na celu usunięcie łusek, a następnie zahamowanie nadmiernej proliferacji naskórka.

Leczenie złuszczające
  • maść salicylowa 5- 30%
  • maść mocznikowa 10- 20%
  • maść solankowa 5- 10%
  • oliwa salicylowa 5- 7% (stosowana na owłosioną skórę głowy)
  • maść saliclowo-siarkowa
Leczenie redukujące

Leczenie ogólne

Fototerapia

  • UVA terapia
  • UVB terapia
  • SUP (selektywna fototerapia)

Fotochemioterapia

  • PUVA (psolareny + UVA)
  • re-PUVA (psolareny + UVA + retinoidy)

Fotofereza

Inne sposoby leczenia

  • w niektórych publikacjach sugeruje się korzyść wynikającą ze stosowania diety bezglutenowej [5][6][7]
  • unikanie urazów skóry
  • ogólna higiena skóry

Spożywanie oleju rybiego może mieć umiarkowany wpływ na objawy łuszczycy[8][9].

Metody bez udowodnionej skuteczności

Przypisy

  1. SL. Mehlis, KB. Gordon. The immunology of psoriasis and biologic immunotherapy.. „J Am Acad Dermatol”. 49 (2 Suppl), ss. S44-50 (Aug 2003). PMID 12894125 . 
  2. Klauss Wolff, Klaus Dieter Wolff, Richard R. Johnson, Dick Suurmond, Richard Suurmond: Fitzpatrick's color atlas and synopsis of clinical dermatology. New York: McGraw-Hill Medical Pub. Division, 2005. . 
  3. Informacje ze strony internetowej info-med.pl . [dostęp 2010-02-02].
  4. Informacja o leku Humira na stronie European Medicines Agency ( ang. ). [dostęp 2010-02-02].
  5. ML. Araujo, MG. Burgos, IS. Moura. [Nutritional influences in psoriasis]. „An Bras Dermatol”. 84 (1). Ss. 90–2. PMID 19377768 . 
  6. M. Wolters. Diet and psoriasis: experimental data and clinical evidence.. „Br J Dermatol”. 153 (4), ss. 706–14 (Oct 2005). doi:10.1111/j.1365-2133.2005.06781.x . PMID 16181450 . 
  7. G. Addolorato, A. Parente, G. de Lorenzi, ME. D'angelo Di Paola i inni. Rapid regression of psoriasis in a coeliac patient after gluten-free diet. A case report and review of the literature.. „Digestion”. 68 (1), ss. 9–12 (2003). doi:10.1159/000073220 . PMID 12949434 . 
  8. SB. Bittiner, WF. Tucker, I. Cartwright, SS. Bleehen. A double-blind, randomised, placebo-controlled trial of fish oil in psoriasis.. „Lancet”. 1 (8582), ss. 378-80 (Feb 1988). PMID 2893189 . 
  9. Hywel Williams: Evidence-based dermatology. London: BMJ Books, 2003, s. 238. 
  10. C. Galli, PC. Calder. Effects of fat and fatty acid intake on inflammatory and immune responses: a critical review.. „Ann Nutr Metab”. 55 (1–3), ss. 123–39 (2009). doi:10.1159/000228999 . PMID 19752539 . 
  11. D. Metze, S. Reimann, S. Beissert, T. Luger. Efficacy and safety of naltrexone, an oral opiate receptor antagonist, in the treatment of pruritus in internal and dermatological diseases.. „J Am Acad Dermatol”. 41 (4), ss. 533–9 (Oct 1999). PMID 10495371 . 
  12. A. Brune, D. Metze, TA. Luger, S. Ständer. [Antipruritic therapy with the oral opioid receptor antagonist naltrexone. Open, non-placebo controlled administration in 133 patients]. „Hautarzt”. 55 (12), ss. 1130–6 (Dec 2004). doi:10.1007/s00105-004-0802-8 . PMID 15517116 . 

Linki zewnętrzne

Przeczytaj !


Inne hasła zawierające informacje o "Łuszczyca":

Choroby autoimmunologiczne ...

Łuszczyca Łuszczyca [psoriasis]psoriasis ICD-10 L40 L40.0Łuszczyca pospolitaL40.1Łuszczyca krostkowa uogólnionaL40.2Zapalenie ciągłe krostkowe kończyn [acrodermatitis continua]L40.3Łuszczyca krostkowa dłoni ...

Kwas fumarowy ...

Witamina A ...

Cynk ...

Cyklosporyna ...

Przeciwciało ...

Arsen ...

Nebiwolol ...

Henryk IV Lancaster ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Łuszczyca":

Skóra (plansza 13) przypadku cięższych postaci trądziku należy zwrócić się do lekarza chorób skórnych – dermatologa. Łuszczyca choroba skóry wywołana zaburzeniami w prawidłowym funkcjonowaniu skóry. Objawia się wysychaniem ...

Skóra (plansza 20) e height=380 width=770 > Choroby skóry Łuszczyca-przyczyny zachorowań związane są z wieloma czynnikami. Istotne są uwarunkowania genetyczne, ale ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie