Saikaku Ihara ( jap. 井原 西鶴, Ihara Saikaku, ur. 1642 , zm. 9 września 1693 ) — japoński pisarz .

Prawdziwe nazwisko Ihary to Tōgo Hirayama ( jap. 平山 藤五, Hirayama Tōgo). Pochodził z rodziny kupieckiej z Osaki . Zbierał historyjki, anegdoty i plotki. Napisał liczne opowiadania i powieści z życia wojowników, aktorów, homoseksualistów i ubogich ludzi.

Był krytykowany przez erudytów, ale ceniony przez czytelników. Miał wielu naśladowców.

Powieściopisarze japońscy XIX i XX wieku wydobyli go z zapomnienia, w które popadł po śmierci.

Jego opowiadania charakteryzują się oszczędnością środków, wartkim tokiem, ciętym dowcipem i gwałtownymi przejściami od spraw poważnych do komicznych.

Wybrane utwory

• Wielka liczba strof (大句数　Ōkukazu, 1677 ) - zbiór haikai
• Życie miłosne pewnego mężczyzny (好色一代男　Kōshoku ichidai otoko, 1682 ) - powieść
• Wieczysty skarbiec Japonii (日本永代蔵　Nihon eitaigura) - powieść
• Pięć kobiet, które żyły dla miłości (好色五人女 Kōshoku Gonin Onna, 1686 ) - powieść
• Kobieta, która żyła dla miłości (好色一代女 Kōshoku Ichidai Onna, 1686) – jest to opowieść będąca czymś w rodzaju wyznania czy skruchy według zwyczaju buddyjskiego, którą u nas nazwano by spowiedzią, zawierająca historię kurtyzany z Osaki opowiadaną przez nią samą dwojgu młodym ludziom, szlacheckiego pochodzenia, zdeklasowana przez miłość do młodzieńca z niższych sfer, po śmierci kochanka musiała wyjść za mąż za starca, szybko owdowiawszy, pozwala dojść do głosu swej lubieżnej naturze: najpierw zostaje konkubiną pewnego mężczyzny, który ją porzuca, następnie pogrąża się w piekło prostytucji, poznając wszystkie jej kręgi i za każdym razem schodząc coraz niżej, dołącza do orszaku kobiet pracujących w łaźniach lub na barkach ze śpiewaczkami, do „uwodzicielek podróżnych w oberżach, nocnych ladacznic, kobiet mroku i zjaw pojawiających się w pełnym świetle dnia”, narratorka odsłania najciemniejsze aspekty i najbardziej skrywane tajemnice miejskiego i kupieckiego społeczeństwa japońskiego XVII wieku, między wierszami autor krytykuje poniżenie kobiety w społeczeństwach na wpół feudalnych, na wpół mieszczańskich.
• Opowiadania z prowincji ( 1685 ) – zbiór historyjek, anegdot i plotek

Bibliografia

• Paul Varley: Kultura japońska. Małgorzata Domańska(red.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006. .