Europa Środkowowschodnia w XVI w.
Państwo moskiewskie w XVI i na początku XVII wieku
Działania antycarskie ukróciła
reforma ustroju państwa.
Reforma ziemska wprowadziła wybory, poprzez które będą wybierane
władze lokalne, a nie jak dotychczas – poprzez nominację.
W prawie ustanowiono, że
bojarskie dzieci będą sądzone wyłącznie przez samego
cara.
Reforma w armii wprowadziła obowiązek służby wojskowej bojarów, których obdzielono ziemią. Wprowadzając podstawową jednostkę gruntową – tzw.
sochę, i obciążając podatkiem całą ziemię, również tę należącą do bojarstwa, ujednolicono
system skarbowy.
Iwan IV Groźny nałożył na
Cerkiew obowiązek zmniejszenia możliwości nabywania majątków ziemskich i obowiązek zakładania szkół oraz unifikacji obrzędów. Gdyby nie obawa przed reakcją duchowieństwa – zlikwidowałby cerkiewną własność ziemską.
