Typy folwarków pańszczyźnianych oraz produkcja rolna
W
XVI w. wykształcił się w
Europie dualizm gospodarczy, który doprowadził do rozwoju
gospodarki folwarcznej w Polsce oraz do rozwijającej się zachodnio-europejskiej gospodarki dążącej w kierunku wolnej konkurencji.
Charakterystyczna na zachodzie Europy gospodarka czynszowa w Polsce została zastąpiona pańszczyzną. Najwięcej ziemi posiadali królowie,
szlachta i
Kościół. W końcu
XV w.
szlachta zaczęła wykupywać dobrze rozwinięte i
przynoszące dochody sołectwa. Taki zakup ziem był możliwy dzięki wydawanym przepisom prawnym (pierwsze pojawiły się w
1423 r. -
statut warcki), a w
1520 r. ustawa sejmowa wprowadziła przepis umożliwiający wykup wszystkich pozostałych sołectw, bez względu na to, czy
sołtys wyraził na to zgodę. W XVI w.
>folwarki tworzone były wyłącznie wzdłuż Wisły, co umożliwiało tani i sprawny transport zboża do
Gdańska.