„Motyw – elementarna – dająca się analitycznie wyodrębnić – jednostka konstrukcyjna świata przedstawionego w utworze. […] Jego składnik taki jak:
zdarzenie;
przedmiot;
sytuacja;
przeżycie.” [Za:] Słownik terminów literackich, [red.] J. Sławiński, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Warszawa 1976, oraz wydania późniejsze, s. 252.
Motyw możemy również uznać za czynnik inspirujący twórców do własnych refleksji dotyczących obecnego w innych utworach zagadnienia. Motyw powrotu jest niezwykle nośny znaczeniowo i odwołuje się do wielu desygnatów natury egzystencjalnej, przede wszystkim zawiera w sobie metaforyczne znaczenie powrotu z podróży postrzeganej jako proces poznawania przez człowieka, zarówno otaczającej go rzeczywistości jak i własnej tożsamości. Z motywem powrotu wiąże się ściśle toposhomo viator, czyli człowieka w podróży.
