Henryk IV sprawował władzę w państwie, które funkcjonowało właściwie jako monarchia stanowa. W 1598 r. król ogłosił edykt nantejski, który wprowadzał we Francjiwolność wyznaniową i równouprawnienie polityczne protestantów i katolików. Dążąc do odbudowy autorytetu monarchy, zreorganizował urzędy centralne i przestał zwoływać Stany generalne. Do współpracy powołał sobie ludzi wiernych i oddanych tylko jemu.