Pod wpływem NEP szybko nastąpiły pozytywne zmiany, poprawiło się zaopatrzenie i wzrosła produkcja, lecz stanowiło to dla bolszewików zagrożenie, ponieważ obawiali się, że spowoduje to nadejście kapitalizmu. Sytuację tą wykorzystał Stalin, który po umocnieniu swojej pozycji zerwał z NEP i rozwiązał prywatne przedsiębiorstwa, a ich właścicieli osądzono jako spekulantów.