W XVII w.sarmatyzm wypełniony był coraz bardziej negatywnymi cechami. Rozpowszechniająca się ksenofobia (niechęć do obcych) spowodowała niechęć do wszystkiego co cudzoziemskie. Szlachta głosiła, że polskieprawa, przywileje i obyczaje są najlepsze. Wzrastała nietolerancja wyznaniowa. Szlachta wychowana w szkołach jezuickich wyróżniała się gorliwą religijnością.