Spośród doktryn totalitarnych najdłużej wpływ na życie polityczne krajów europejskich wywierał komunizm. Jego źródła tkwią w radykalnej interpretacji marksizmu. Za głównego ideologa i twórcę doktryny komunistycznej uważany jest Włodzimierz Lenin (1870-1924, właściwe nazwisko Uljanow), przywódca partii bolszewickiej w Rosji.
Marksizm – leninizm stał się oficjalną doktryną partii komunistycznych, które dążyły do przejęcia władzy wskutek rewolucji. W 1917 roku w wyniku rewolucji październikowej powstało pierwsze na świecie komunistyczne państwo – Rosja Radziecka.
Komunizm był oficjalną ideologią w ZSRR, a po II wojnie światowej także w Chinach, na znacznym obszarze Europy, w Korei Północnej i Wietnamie Północnym, później również na Kubie. Zyskał także popularność w wielu krajach Trzeciego Świata.