W socjalizmie formą sprawowania władzy państwowej będzie dyktatura proletariatu. Lenin twierdził w swoich pracach, że demokracja w krajach kapitalistycznych (nazywana przez niego demokracją burżuazyjną) jest w gruncie rzeczy dyktaturą bogatej mniejszości nad biedną większością.
Dyktatura proletariatu będzie więc "demokracją dla olbrzymiej większości ludu". Przywódca bolszewików z góry zakładał, że praw publicznych zostaną pozbawieni "ciemiężyciele", czyli ludzie nie zaliczeni do kategorii proletariatu.
Proletariatem będzie kierować partia – dyktatura proletariatu będzie więc w praktyce dyktaturą partii komunistycznej. Koncepcja ta znalazła wyraz w Konstytucji Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej z roku 1918. Pozbawiała ona praw wyborczych osoby korzystające z pracy najemnej, prywatnych handlarzy i pośredników oraz duchownych.