Zagrożenie ze strony Persji spowodowało, że rzymskie oddziały przerzucano na wschód i tworzono tam warsztaty rzemieślnicze oraz rozwijano rolnictwo na potrzeby wojska, co powodowało rozwój całej gospodarki państwa. W 395 r. ogromne Imperium Romanum zostało podzielone przez Teodozjusza Wielkiego między jego dwóch synów. Zachodnią część, ze stolicą w Rzymie, otrzymał Flawiusz Honoriusz, a wschodnią, ze stolicą w Konstantynopolu – Arkadiusz. Przyczyniło się to do jeszcze większego zróżnicowania kulturowego państwa (na zachodzie utrwaliła się tradycjałacińska, a na wschodzie – grecka).