Stosowane przez rząd carskirepresje, nie przyniosły oczekiwanego skutku, natomiast przyczyniły się do wzmocnienia ducha polskości. Studenci i inni uczniowie zbierali zakazane książki i tworzyli tajne biblioteki, zazwyczaj w prywatnych mieszkaniach, w celu poznania i nauki polskiej historii i literatury, czyli tego, czego nie uczono w szkołach. Dochodziło nawet do organizowania, zazwyczaj w mieszkaniach prywatnych, wykładów na poziomie uniwersyteckim. Ze względów bezpieczeństwa często zmieniano lokalizacje nauczania, więc spotkania te przyjęły nazwę „uniwersytetów latających”.
