Przyjmowanie i oddawanie elektronów zmienia ładunek atomów. Przed oddaniem lub przyjęciem elektronów każdy atom jest elektrycznie obojętny. Kiedy zostaną usunięte elektrony walencyjne, ładunek pozostałych elektronów nie równoważy już dodatniego ładunku jądra. Ponieważ elektron ma jednostkowy ładunek ujemny, wynikiem usunięcia jednego elektronu z obojętnego atomu jest powstanie kationu o jednostkowym ładunku dodatnim.
Na przykład kation sodu Na+ to atom sodu, który utracił jeden elektron, ma więc jeden ładunek dodatni. Każdy elektron utracony przez atom zwiększa sumaryczny ładunek dodatni atomu o jednostkę.
Na przykład, gdy atom magnezu traci dwa elektrony, staje się podwójnie naładowanym jonem magnezu (kationem) Mg2+
Obojętny atom magnezu, liczbę protonów w jądrze (12p) równoważy liczba elektronów krążących wokół jądra (12e)