Nawiązanie stosunku pracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem może nastąpić przez:
- umowęo pracę
- powołanie (w służbie państwowej)
- wybór (pochodzący z wyboru członkowie władz organizacji społecznych i politycznych
- członkowie rad nadzorczych, spółek kapitałowych itp.)
- mianowanie (przez nominację na określone stanowisko najczęściej w stosunku do pracowników administracji państwowej, w wojsku, szkolnictwie, prokuraturze itp.)
- spółdzielczą umowę o pracę (zawartą pomiędzy spółdzielniami a jej członkami)