Lekcja: "Kazimierz Przerwa - Tetmajer - Człowiek Gór"
Kazimierz Tetmajer z okresu jubileuszu warszawskiego w 1912 r.
Tetmajer niewątpliwie był człowiekiem gór. Tatry „poruszały” jego duszę. Tak widzi to Władysław Orkan we „Wspomnieniach o Kazimierzu Tetmajerze”:
„ (...) Przeogromne zwaliska Tatr padały grozą na wrażliwą duszę, to wyszarpywały z niej swym ku niebu krzykiem wolę potęgi...A kiedy zamgliło je słońce, iż stawały się snem, mityczną jawą, to znów wiodły duszę w baśń nie zamilknioną, w marzenie legendy, słuchiwane o bajecznym wnętrzu Tatr, opowieści o ludziach mocarnych, o górnym Skalnym Podhalu, ropalały wyobraźnię młodzieńca (...)”.
„Poruszona dusza” Tetmajera tworzy opowieść „Na Skalnym Podhalu”. Ten „kamienny grunt” zamieszkują ludzie niezwykli. Postacie górali wyposażone są w nadludzkie cechy. Tworzą galerię zadziwiających typów ludzkich, o duszach przerażających, groźnych
i walecznych. Stworzeni przez Tetmajera górale są otoczeni zmrożonymi górami, i do ich twardych warunków muszą sie dostosować. Przychodzi im to bez trudu, gdyż Tatry są dla nich całym światem. Historycy literatury nazywają to dzieło „ epopeją Podhala” lub „eposem gór zlodowaciałych”.
