Wędrówka w świat słowa. Celem lekcji jest utrwalenie w klasie III wiedzy ośrodkach stylistycznych i funkcji jaką pełnią w tekstach poetyckich.
Konspekt lekcji z języka polskiego w klasie III gimnazjum
Temat: Wędrówka w świat słowa.
Cel główny: Kształcenie umiejętności nazywania środków stylistycznych i określanie ich funkcji w wierszu. Cele operacyjne: - wyodrębnia z tekstu środki stylistyczne, - nazywa je, - określa funkcję, jaką pełnią w tekście, - podaje przykłady samodzielnie utworzonych środków stylistycznych, - rozumie rolę eufemizmów ( zastępują , łagodzą wulgaryzmy.
Czas: 45 minut Forma pracy: grupowa, indywidualna. Metoda: praca z tekstem, działania praktyczne. Środki dydaktyczne: fragmenty wierszy, Słownik terminów literackich. Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel odwołuje się do egzaminu próbnego ( przeprowadzonego w styczniu), w którym zadaniem trudnym okazało się nazywanie środków stylistycznych w wierszu, wskazywanie uosobień ( Zad.2, Zad.22). Zapis tematu na tablicy. 2. Co to jest poezja? ( uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie, wymieniają rodzaje literackie i szukają ich wyznaczników). 3. Która grupa wyrazów odnosi się do poezji? a) rym , strofa, didaskalia, scena b) wers, przerzutnia , apostrofa, epitet c) akt, monolog liryczny, ballada, rym d) narrator, punkt kulminacyjny, epilog, podmiot liryczny
( Uczniowie definiują w zeszytach poprawną odpowiedź- b) 4. Jakie elementy tworzą wiersz? (Przypomnienie wiadomości: strofa, wers,rymy- dokładne, niedokładne, parzyste, okalające, męskie, żeńskie. Na podstawie plansz z fragmentami wierszy, uczniowie przyglądają się układowi rymów, ich typom, zauważają neologizmy, przerzutnie). A. „Tylko brzoza kwitnąc w światów mnóstwo (a) całe swoje w snach odmilkłe brzóstwo (a) z nagłym szeptem wcudnia do strumienia, (b) gdzie raz jeszcze w brzozę się zamienia.” (b) (B. Leśmian: „Wieczór”) B. „Z czteroletnią powagą w spódniczce po bose (a) Stopki i w kaftaniku na wyrost, to wąską (b) Drepce miedzą, to znowu brodzi łąką grząską (b) Z rannym świtem, nim słońce traw osuszy rosę.” (a) (L. Staff: „Gęsiarka”) C. „Ten ów, na lasce wsparty, (a) Każdy przy swoim kubku, (b) I kroczą w ciżbie zwartej (a) Półdupek przy półdupku...” (b) (T. Boy- Żeleński: „Słówka”) 5. Środki stylistyczne: - alegoria ( zwana wielką metaforą), - aliteracja, - anafora, - animizacja, - antyteza, - apostrofa, - archaizm, - epitet, - eufemizm, - neologizm, - personifikacja, - porównanie, - powtórzenie, - przerzutnia, - pytanie retoryczne, - wulgaryzm, - wykrzyknienie, - prozaizm 6. Wyszukiwanie przez uczniów środków stylistycznych w wierszu B.Leśmiana pt. „Szewczyk” (zapis w zeszytach). - daleczeje (neologizm), - sierp księżyca zatkwiony ostrzem w czub komina (metafora), - latarnia się na palcach wspina ( personifikacja), - Boże obłoków, Boże rosy ( powtórzenie), - Więc szyjmy, póki starczy siły! ( wykrzyknienie) - Błogosławiony trud , obłędny szewczyk... (epitety) Czemu służą w wierszu powyższe środki? Jaką pełnią funkcję? 7. Analiza w grupach wierszy: Tadeusza Różewicza: „Kopytka”, Marii Konopnickiej: „A jak poszedł...”. 8. Praca domowa: Z wybranego wiersza wypisz środki stylistyczne. Opracowała: Joanna Michałowska
|