Tekst Różnił się nasz stan rycerski od zachodniego, choć zgodnie obyczaje poczęły do Polski przenikać w trzynastym stuleciu. Nawet wtedy jednak różniły się od swoich zachodnich wzorców. Były skromniejsze, bo i dwory polskie były uboższe, nie lśniły przepychem, a uderzały raczej surowością. Spełniały jednak podobnie jak na Zachodzie ważną funkcję społeczną. Stały się szkołami, w których młodzi szlachcice odbywali swoją rycerską edukację. Dwory pańskie były także szkołą dobrych manier, tu zdobywała tylko młodzież nie tylko ogładę, lecz i ogólną orientację w sprawach publicznych oraz wojskowych. Zapobiegliwi ojcowie krzątali się wokół umieszczenia syna na dworze. A i panowie starali się o liczny orszak paziów i giermków. W dworskiej edukacji pasowanie na rycerza było najważniejszym wydarzeniem w życiu młodego człowieka. Przygotowywał się do tego moralnie i fizycznie. Post, noc spędzona na modlitwie, spowiedź, komunia, kąpiel i świeże szaty miały przyszłemu rycerzowi zapewnić na uroczysty dzień czystość duszy i ciała. Sam akt pasowania był w zasadniczych elementach wszędzie jednakowy. Nakładano giermkowi pas (stąd nazwa), który biegł z prawego ramienia na lewy bok, trzykrotnie uderzano go w ramię mieczem i wypowiadano słowa: "W imię Boże, świętego Jerzego i świętego Michała (dlatego trzy uderzenia) pasuję cię na rycerza, bądź dzielny, śmiały i wierny ". Młody rycerz przysięgał, że broni swej używać będzie w obronie Kościoła, wiary i chrześcijaństwa, i że posługiwać się nią będzie w obronie słabych i uciśnionych. Na insygnia rycerskie składały się przede wszystkim miecz, tarcza i łańcuch. Miecz miał być od tej chwili najwierniejszym towarzyszem i przyjacielem rycerza . Tarcza miała służyć nie tylko do obrony przed ciosami. Obyczajem zachodnim rycerze polscy dekorowali ją herbem. Dzięki temu wiadomo było, do jakiego rodu rycerz należy. W czasach pokoju zawieszona na ścianach komnaty królowała wśród zbroi i trofeów rycerskich. Podczas oblężenia zamku wieszano ją na murach na znak, że opór będzie stawiany. Wreszcie łańcuch - ten noszony na szyi - odróżniał rycerzy od ludzi innego stanu. Nie mógł go nosić nikt, kto nie był pasowany na rycerza. Na podstawie książki Tadeusza Rójka Damy, rycerze i dżinsy, Warszawa 1958
Zadanie 1. (0-1) Zachodnie zwyczaje rycerskie zaczęły przenikać do Polski: A. w trzynastym stuleciu B. na przełomie XI i XII wieku C. za czasów Bolesława Chrobrego D. w połowie XIV wieku Zadanie 2. (0-1) Młodzieńcy „odbywali swoją rycerską edukację": A. w szkołach rycerskich B. na dworze królewskim C. na pańskich dworach D. przy klasztorach Zadanie 3. (0-1) Do insygniów rycerskich należały przede wszystkim: A. tarcza, miecz, hełm B. tarcza, miecz, łańcuch C. herb, miecz, łańcuch D. tarcza, zbroja, miecz Zadanie 4. (0-1) Tarcza rycerska często była dekorowana: A. kolorowym malowidłem B. herbem C. wizerunkiem smoka D. portretem damy Zadanie 5. (0-1) Podczas oblężenia zamku tarczę wieszano na murach na znak, że: A. mury zamku są nie do zdobycia B. mieszkańcy zamku są rodu szlacheckiego C. mieszkańcy zamku będą go bronić D. mieszkańcy nie będą stawiali oporu
Zadanie 6. (0-1) Aby przystąpić do ceremonii pasowania, przyszły rycerz nie musiał: A. pościć B. spędzać nocy na modlitwie C. spowiadać się i przyjmować komunię D. prosić o pozwolenie rodziców lub opiekunów Zadanie 7. (0-1) Wskaż grupę wyrazów, w której znajduje się określenie niepasujące do słowa rycerz: A. błędny, legendarny, wędrowny B. dzielny, nieustraszony, zaklęty C. znakomity, waleczny, śpiący D. sławny, ospały, zaczarowany Zadanie 8. (0-1) „Zachować się po rycersku" dziś oznacza: A. zachować się szlachetnie, mężnie B. zgodzić się z kimś w każdej sprawie C. zachować dawne obyczaje D. brać udział w każdej potyczce Zadanie 9. (0-1) Zdanie: „W dworskiej edukacji pasowanie na rycerza było najważniejszym wydarzeniem w życiu młodego człowieka" jest: A. równoważnikiem zdania B. zdaniem pojedynczym rozwiniętym C. zdaniem złożonym współrzędnie D. zdaniem złożonym podrzędnie Zdanie 10. (0-1) Które zdanie jest nieprawdziwe: A. Nazwa „pasowanie" wzięła się od nałożenia giermkowi pasa rycerskiego. B. Młody rycerz przysięgał, że będzie bronił słabych i pokrzywdzonych. C. Polskie obyczaje rycerskie były takie same jak na zachodzie Europy D. Łańcuch noszony na szyi odróżniał rycerzy od ludzi innego stanu.
jagoda003 |