mgr Jolanta Jutrzonka nauczyciel chemii Zespół Szkół Profilowanych i Ogólnokształcących nr 5 w Katowicach
ROZKŁADY MATERIAŁU Z PLANANAMI WYNIKOWYMI CHEMIA – ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
Przedstawiony rozkład materiału może być stosowany w klasach o profilu podstawowym oraz rozszerzonym. Treści przewidziane wyłącznie dla zakresu rozszerzonego zaznaczono literą „R”. Plan wynikowy jest napisany w wersji uproszczonej - do stosowania podczas prowadzenia lekcji, a także układania testów lub powtórzenia przed maturą. Przewidywane osiągnięcia zostały opracowane w oparciu o informator maturalny.
DZIAŁ - BUDOWA ATOMU – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Liczba atomowa i masowa. - uczeń rozumie sens i znaczenie tych liczb - na podstawie tych dwóch liczb określa liczbę cząstek elementarnych i skład jądra
2. Izotopy. - rozumie znaczenie pojęcia izotopy - rozpoznaje izotopy w zbiorze pierwiastków - obliczyć średnią masę atomową pierwiastka na podstawie procentowego składu izotopowego - R - obliczyć procentowy skład izotopowy dla pierwiastków występujących w postaci dwóch różnych izotopów- R
3. Naturalne przemiany promieniotwórcze. - zna i rozumie pojęcia związane z naturalnymi przemianami promieniotwórczymi - zapisuje równania i przewiduje produkty naturalnych przemian promieniotwórczych alfa i beta - porównuje trwałość izotopów na podstawie okresów półtrwania - opisuje zagrożenia związane z promieniotwórczością i sposoby ochrony przed szkodliwym promieniowaniem – REFERAT
4. Sztuczne przemiany promieniotwórcze. - zna i rozumie pojęcia związane ze sztucznymi przemianami promieniotwórczymi - R - zapisuje równania i przewiduje produkty reakcji jądrowych - R - stosuje pojęcie okres półtrwania do sporządzania wykresów rozpadu pierwiastków promieniotwórczych i szacowania ilości materiału promieniotwórczego - R - oblicza zmianę masy izotopu promieniotwórczego w określonym czasie, znając jego okres półtrwania - R
4. Model atomu Bohra. - rozumie pojęcie powłoka i podpowłoka, powłoka i elektrony walencyjne - stosuje wzór 2n do obliczania ilości elektronów na powłokach - zapisuje konfigurację atomów pierwiastków o Z=1 – 40 (zapis pełny)
5. Ćwiczenia w zapisie konfiguracji - stosuje zapis pełny, skrócony, „klatkowy”(reguła Hunda),typu K, L, M...
6. Wzbudzenie i jonizacja. - zna i rozumie pojęcia stan wzbudzony, jonizacja - zapisuje konfigurację atomów w stanie wzbudzonym oraz jonów - przewiduje typowe stopnie utlenienia pierwiastków na podstawie ich konfiguracji
7. Liczby kwantowe - rozumie sens fizyczny liczb kwantowych, zna i stosuje zakaz Pauliego - R - dla dowolnego atomu podaje wartość liczb kwantowych - R - na podstawie wartości liczb kwantowych określa położenie elektronu w atomie - R - dla podanej głównej liczby kwantowej podaje pozostałe liczby - R
8. Związek budowy atomu z położeniem pierwiastka w układzie okresowym. - określa związek pomiędzy budową atomu, konfiguracją elektronową a położeniem pierwiastka w układzie okresowym - określa przynależność pierwiastków do bloku s, p, d - ustala położenie pierwiastka w układzie na podstawie jego konfiguracji - R
DZIAŁ - WIĄZANIA CHEMICZNE – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Wzory elektronowe pierwiastków – elektroujemność. - uczeń potrafi narysować wzór elektronowy dowolnego pierwiastka - określić zmiany elektroujemności pierwiastków w okresach i grupach
2. Wiązania kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe i koordynacyjne - rozumie istotę tworzenia tych wiązań
3,4. Ćwiczenia w zapisie wzorów elektronowych cząsteczek – wiązania „sigma” i „pi”. - określa na podstawie różnicy elektroujemności i liczby elektronów walencyjnych atomów łączących się pierwiastków rodzaj wiązania ( kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe i koordynacyjne) - określa wiązania „sigma” i „pi” w typowych cząsteczkach organicznych i nieorganicznych - zapisuje wzory określające budowę typowych związków jonowych (tlenki, wodorotlenki, sole), związków kowalencyjnych oraz węglowodorów z uwzględnieniem wiązań pojedynczych i wielokrotnych
5. Określanie kształtu cząsteczek – hybrydyzacja (+1godz). - określić kształt prostych cząsteczek organicznych i nieorganicznych
6. Polarność cząsteczek – moment dipolowy. - znając kształt cząsteczki określić czy jest ona polarna
7. Oddziaływania międzycząsteczkowe. - przedstawia przyczyny i sposób tworzenia wiązań wodorowych ( woda , alkohole, białka) - R - rozumie istotę oddziaływań dipol – dipol. - R
8. Właściwości fizykochemiczne substancji a budowa wewnętrzna cząsteczki. - przewidzieć lotność i stan skupienia - rozpuszczalność w podanym rozpuszczalniku - wyjaśnić właściwości substancji w oparciu o budowę cząsteczki
REFERAT – Alotropia wybranych pierwiastków. - R
DZIAŁ – ZWIĄZKI NIEORGANICZNE cz.I – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Metale i niemetale. - uczeń podaje typowe właściwości fizyczne pierwiastków Na, K, Ca, Al., Zn, Fe, Cu, H, O, N, Cl, Br, C, Si, P, S, Cr, Mn, Ag
2. Tlenki – wzory, nazwy, metody otrzymywania. - uczeń stosuje poprawną nomenklaturę i symbolikę tlenków - zapisuje reakcje pierwiastków (p.1) z tlenem
3. Wodorotlenki – wzory, nazwy, metody otrzymywania. - stosuje poprawną nomenklaturę i symbolikę wodorotlenków - zapisuje reakcje otrzymywania wodorotlenków I i II grupy dwoma metodami - zapisuje reakcje rozkładu termicznego wodorotlenków - zapisuje reakcje dla ciągów przemian ( pierwiastek – tlenek – wodorotlenek)
4. Kwasy – wzory, nazwy, metody otrzymywania. - dzieli kwasy na tlenowe i beztlenowe - zna wzory i nazwy podstawowych kwasów - tworzy bezwodnik dowolnego kwasu tlenowego - zapisuje reakcje otrzymywania kwasów - zapisuje reakcje dla ciągów przemian ( pierwiastek – tlenek – kwas)
5. Charakter chemiczny związków – związki amfoteryczne. - rozumie pojęcie związek amfoteryczny - R - uczeń potrafi określić charakter chemiczny podanego związku - podaje przykład związku o zadanym charakterze - potrafi zbadać odczyn związku i na tej podstawie wnioskuje o jego charakterze chemicznym
DZIAŁ – SOLE – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Reakcje zobojętnienia. - uczeń potrafi przewidzieć czy dana reakcja zajdzie - zapisuje produkty podanej reakcji.
2. Charakter chemiczny związku – zapis reakcji. - uczeń zapisuje równania reakcji wykazujące charakter chemiczny podanego związku. 3. Różne metody otrzymywania soli. - zna różne metody otrzymywania soli - projektuje reakcję otrzymywania podanej soli - zapisuje wszystkie możliwe reakcje otrzymywania podanej soli.
4. Otrzymywanie soli i wodorotlenków metodami strąceniowymi - uczeń korzysta z tabeli rozpuszczalności - dopisuje produkty w podanej reakcji i przewiduje czy jest ona możliwa - projektuje doświadczenie – otrzymywanie podanej soli lub wodorotlenku, zapisuje równanie reakcji.
5. Wodorosole i hydroksysole. - uczeń posługuje się prawidłową nomenklaturą - R - zapisuje reakcje otrzymywania tych związków. - R
6. Rozkład termiczny soli. - uczeń wie które sole ulegają rozkładowi termicznemu - R - zapisuje reakcje rozkładu termicznego soli i wodorotlenków. - R
DZIAŁ – STECHIOMETRIA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Mol, masa molowa, atomowa, cząsteczkowa. - uczeń zna pojęcie mola - odczytuje z układu masę atomową i cząsteczkową pierwiastków - oblicza masę cząsteczkową i molową cząsteczek
2. Objętość molowa gazów. - zna prawo Avogadro - wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęć: masa atomowa, cząsteczkowa, mol, masa molowa i molowa objętość gazów
3. Rozwiązywanie zadań. - wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęć: masa atomowa, cząsteczkowa, mol, masa molowa i molowa objętość gazów
4. Równanie Clapeyrona. - stosuje do obliczeń równanie Clapeyrona - R
5. Obliczenia stechiometryczne. - wykonuje obliczenia stechiometryczne na podstawie równania reakcji
6. Rozwiązywanie zadań – 2 godz. - wykonuje obliczenia stechiometryczne dla reagentów zmieszanych w stosunku niestechiometrycznym - R - wykonuje złożone obliczenia – stechiometria połączona ze stężeniem - R
DZIAŁ – STĘŻENIA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Roztwory właściwe, koloidalne i zawiesiny. - uczeń odróżnia roztwór właściwy od zawiesiny i koloidu – jako przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych - zna charakterystyczne cechy koloidów – roztworów - podaje przykłady roztworów właściwych, zawiesin i koloidów - proponuje metody rozdziału
2. Stężenie procentowe i molowe. - oblicza stężenie - oblicza masę rozpuszczalnika, substancji rozpuszczonej i roztworu
3. Obliczenia związane z gęstością. - stosuje gęstość w obliczeniach
4. Zmiana stężenia roztworu. - rozwiązuje zadania dotyczące rozcieńczania, mieszania i zatężania roztworów - R
5. Przeliczanie stężeń. - przelicza stężenie procentowe na molowe i odwrotnie – R
6. Rozpuszczalność. - rozumie pojęcia roztwór nasycony i nienasycony - R - rozumie mechanizm rozpuszczania w wodzie związków jonowych i niejonowych, zna pojęcie hydratacja - R - korzysta z krzywych rozpuszczalności - R
7. Rozpuszczalność. - wykonuje obliczenia związane z rozpuszczalnością - R
DZIAŁ – KINETYKA I STATYKA CHEMICZNA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Rodzaje reakcji chemicznych. - uczeń zna różne kryteria podziału reakcji chemicznych: analizy, syntezy, wymiany; addycji, substytucji, eliminacji, kondensacji; cząsteczkowe i jonowe; z wymianą elektronów lub nie; odwracalne i nieodwracalne; egzo, endotermiczne i bez efektu cieplnego - kwalifikuje reakcje do różnych typów
2. Efekt cieplny reakcji. - rozumie pojęcia reakcje egzo i endotermiczne - podaje przykłady tych reakcji - rysuje wykresy zmiany energii układu reagującego w czasie - zna pojęcie entalpii i posługuje się zapisem „delta” H
3. Czynniki wpływające na szybkość reakcji. - potrafi wymienić czynniki wpływające na szybkość reakcji - wyjaśnia mechanizm działania katalizatora, rysuje wykres zależności energii układu od czasu z katalizatorem i inhibitorem - zna wzór na szybkość reakcji i oblicza ją mając czas i stężenie produktu
4. Równanie kinetyczne reakcji. - określa cząsteczkowość i rzędowość podanej reakcji - R - podaje postać równania kinetycznego dla reakcji I i II rzędu - R - stosuje równanie kinetyczne do obliczania szybkości reakcji - R
5. Prawo Hessa. - zna prawo Hessa - R - stosuje je do obliczania efektów energetycznych reakcji - R
6. Stała równowagi reakcji. - rozumie pojęcie reakcji odwracalnej i nieodwracalnej - podaje przykłady tych reakcji - zapisuje stałą równowagi dla podanej reakcji, rozumie pojęcie równowagi dynamicznej - oblicza wartość stałej mając stężenia reagentów w stanie równowagi
7. Obliczenia z wykorzystaniem stałej równowagi. - oblicza stałą równowagi, stężenia początkowe i równowagowe reagentów - R
8. Reguła przekory. - wymienia czynniki wpływające na położenie stanu równowagi - przewiduje zmiany położenia stanu równowagi pod wpływem czynników zewnętrznych
DZIAŁ – REAKCJE JONOWE – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Dysocjacja elektrolityczna. - uczeń potrafi wyjaśnić mechanizm reakcji dysocjacji - dzieli związki na elektrolity i nieelektrolity na podstawie budowy i rozpuszczalności - zapisuje reakcje dysocjacji kwasów, zasad i soli (etapowo dla kwasów wieloprotonowych)
2. Ćwiczenia w zapisie reakcji dysocjacji. - zapisuje reakcje dysocjacji podanych związków lub podaje że reakcja nie zachodzi
3. Stała i stopień dysocjacji. +1godz. - zapisuje wyrażenie na stałą dysocjacji dla podanej reakcji - R - rozumie pojęcie moc elektrolitu, rozróżnia elektrolity słabe i mocne - R - określa moc elektrolitu na podstawie wartości stałej dysocjacji - R - oblicza stopień dysocjacji, stężenie jonów w roztworze, stężenie cząsteczek niezdysocjowanych, stałą dysocjacji (stosuje w obliczeniach prawo rozcieńczeń Ostwalda) - R
4. Skala pH. - posługuje się pojęciem pH dla określenia odczynu roztworu - R - wymienia wskaźniki kwasowo – zasadowe - R - zapisuje wyrażenie na iloczyn jonowy wody - R - oblicza stężenie jonów wodorowych i wodorotlenowych w roztworach kwasów i zasad -R - oblicza pH roztworów kwasów i zasad - R
5. Reakcje zobojętnienia i wytrącania osadów. - pośród podanych reakcji wskazuje reakcje zobojętnienia i wytrącania osadów - zapisuje te reakcje w formie jonowej i cząsteczkowej - projektuje doświadczenia ilustrujące te reakcje ( zapisuje odpowiednie reakcje w formie cząsteczkowej i jonowej )
6. Teorie kwasowo – zasadowe. - podaje definicję kwasu w/g Arrheniusa i Bronsteda, podaje przykłady tych związków - R - klasyfikuje podane związki do kwasów lub zasad j. w., podaje odpowiednie równania reakcji, wskazuje sprzężone pary kwas – zasada - R
7. Hydroliza soli. - w podanym zbiorze wskazuje sole ulegające i nie ulegające hydrolizie - R - zapisuje reakcje hydrolizy w formie cząsteczkowej i jonowej ( wskazuje czy jest to hydroliza kationowa czy anionowa) - R - określa odczyn roztworu wskazanej soli - R
DZIAŁ – REAKCJE REDOKS – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Stopnie utlenienia. - uczeń definiuje pojęcie stopień utlenienia - oblicza stopnie utlenienia pierwiastka w cząsteczce lub jonie
2. Bilansowanie reakcji redoks. + 1godz. - zna i rozumie pojęcia: utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja, reakcja redoks, reakcja dysproporcjonowania - kwalifikuje podaną reakcję do reakcji redoks - zapisuje reakcje połówkowe - wskazuje procesy utleniania i redukcji - wskazuje utleniacz i reduktor - przeprowadza bilans elektronowy i materiałowy
3. Bilansowanie jonowych równań reakcji redoks. - j. w. dla jonowych reakcji redoks - R
4. Typowe reakcje redoks. - uczeń wymienia typowe utleniacze i reduktory (tlen, chlor, metale, kwasy, nadtlenek wodoru) – R - przewiduje produkty w reakcji redoks ( z udziałem tlenu i chloru, kwasów z metalami, z udziałem nadtlenku wodoru) - R - projektuje doświadczenia zachodzące z udziałem typowych utleniaczy i reduktorów -- R
5. Utleniające właściwości związków manganu. - opisuje zmianę właściwości kwasowo – zasadowych i utleniająco - redukujących związków manganu w zależności od stopnia utlenienia, zapisuje odpowiednie równania reakcji - R - zapisuje reakcje z udziałem jonu MnO w układach o różnym pH - projektuje doświadczenia ilustrujące utleniające właściwości jonu MnO , zapisuje odpowiednie równania reakcji
6. Utleniające właściwości związków chromu. - opisuje zmianę właściwości kwasowo – zasadowych i utleniająco – redukujących związków chromu w zależności od stopnia, utlenienia, zapisuje odpowiednie równania reakcji - R - zapisuje równania reakcji z udziałem jonu Cr O w układach o różnym pH - projektuje doświadczenia ilustrujące utleniające właściwości jonu Cr O , zapisuje odpowiednie równania reakcji UWAGA - W przypadku profilu podstawowego lekcje 5 i 6 przeprowadza się w czasie jednej godziny lekcyjnej
REFERAT: 1. Wyjaśnij pojęcie korozji, jej mechanizm i sposoby zapobiegania. 2. Wyjaśnij pojęcie przeciwutleniacze, omów ich rolę w gospodarce człowieka.
DZIAŁ – OGNIWA CHEMICZNE, ELEKTROLIZA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Szereg elektrochemiczny metali. - uczeń zna pojęcia :szereg elektrochemiczny, potencjał normalny elektrody - R - przewiduje kierunek reakcji pomiędzy metalem a roztworem soli, zapisuje odpowiednie równanie reakcji - R - przewiduje wynik reakcji kwasu z metalem (również dla kwasów utleniających), zapisuje odpowiednie równania reakcji - R
2. Półogniwa i ogniwa chemiczne. - omawia budowę i działanie półogniwa I rodzaju - R - wyjaśnia pojęcie potencjał normalny półogniwa - R - zapisuje schemat i równania procesów elektrodowych dla dowolnego ogniwa zbudowanego z półogniw I rodzaju, określa które półogniwo jest katodą, które anodą - R
3. SEM ogniwa. - definiuje pojęcie SEM - R - oblicza SEM ogniwa złożonego z dwóch półogniw I rodzaju - R - posługuje się wzorem Nernsta dla półogniw o innym stężeniu niż 1 mol/dm - R
4. Elektroliza. - zapisuje procesy elektrodowe zachopdzące podczas elektrolizy kwasów, zasad, roztworów soli i soli stopionych oraz reakcje sumaryczne - R
5. Prawa elektrolizy. - zna treść I i II prawa Faradaya - R - oblicza masę substancji wydzielonej na elektrodach, czas lub natężenie prądu - R - przeprowadza obliczenia ze stechiometryczną interpretacją równań elektrodowych - R
6. Korozja. - definiuje pojęcie i wyjaśnia mechanizm korozji - R - wymienia czynniki przyspieszające korozję - R - wymienia metody zapobiegania korozji i objaśnia mechanizmy ich działania - R
DZIAŁ - WĘGLOWODORY – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Szereg homologiczny alkanów. - uczeń zna wzory i nazwy pierwszych 10 alkanów, - rozumie pojęcie szereg homologiczny - zna wzór ogólny i stosuje go - rozumie pojęcie izomerii - potrafi narysować izomery podanego alkanu - w zbiorze wzorów wskazuje izomery i homologi.
2. Nazewnictwo alkanów - potrafi nazwać związek na podstawie wzoru półstrukturalnego - rysuje wzór półstrukturalny na podstawie nazwy.
3. Właściwości alkanów. - zna tendencję zmian właściwości fizycznych w szeregu homologicznym - zapisuje reakcje spalania dowolnego węglowodoru - zapisuje reakcje sybstytucji wolnorodnikowej alkanów - podaje nazwy otrzymanych produktów - potrafi zapisać reakcję otrzymywania węglowodorów metodą Wurtza - R - zna reakcję otrzymywania metanu z węgliku glinu - R
4. Alkeny nazewnictwo i izomeria. - zna i posługuje się wzorem ogólnym, zna zasady nazewnictwa - rysuje izomery alkanów ( z uwzględnieniem izomerii cis – trans ) - rozróżnia izomery w zbiorze wzorów - podaje prawidłowe nazwy izomerów
5. Właściwości alkenów. - zapisuje reakcje spalania alkenów - zapisuje reakcje addycji z uwzględnieniem reguły Markownikowa - zapisuje reakcje polimeryzacji - podaje prawidłowe nazwy produktów reakcji
6. Alkiny – budowa, nazewnictwo, właściwości. - zna i stosuje zasady nazewnictwa i wzór ogólny alkinów - zapisuje reakcje addycji i polimeryzacji alkinów - zna reakcję otrzymywania acetylenu z karbidu - R
7. Ćwiczenia w zapisie reakcji - przewiduje produkty podanej reakcji - projektuje doświadczenia prowadzące do otrzymania podanego związku i zapisuje równania reakcji - proponuje metody rozróżnienia węglowodorów różnych grup - rozróżnia reakcje addycji i substytucji, podaje przykłady, określa rodzaj podanej reakcji
8. Węglowodory cykliczne - zapisuje reakcje otrzymywania węglowodorów cyklicznych metodą Wurtza - R - zapisuje reakcje substytucji chlorowca - R
9. Budowa wewnętrzna węglowodorów - rysuje wzory elektronowe - R - określa rodzaje wiązań (sigma i pi) - R - określa kształt przestrzenny i polarność - R
10. Benzen i jego pochodne – budowa, wzory, nazwy. - zna budowę cząsteczki benzenu - rozróżnia homologi i pochodne benzenu - podaje prawidłowe nazwy homologów i pochodnych 11. Reakcje arenów. - zapisuje reakcje substytucji elektrofilowej dla benzenu ( 4 reakcje ) - rozróżnia podstawniki I i II rodzaju - zapisuje reakcje substytucji dla pochodnych i homologów benzenu - rozróżnia reakcje substytucji chlorowca do toluenu w obecności światła i katalizatora
12. Obliczenia chemiczne. – 2 godz. - wyznacza wzór ze składu procentowego związku - R - wyznacza wzór na podstawie stechiometrii równania chemicznego. - R
DZIAŁ – JEDNOFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Alkohole i fenole – budowa i nazewnictwo. - uczeń na podstawie wzoru półstrukturalnego odróżnia alkohol od fenolu - podaje nazwy dowolnych alkoholi i fenoli - tworzy wzór na podstawie nazwy
2. Właściwości alkoholi i fenoli. - zapisuje reakcje lub zaznacza, że nie zachodzą: a). z sodem, potasem... b). z NaOH, KOH... c). z HCl d). dysocjacji – podaje odczyn i charakter chemiczny - zapisuje reakcje otrzymywania alkoholi i fenoli (dwie metody)
3. Właściwości alkoholi wielowodorotlenowych. - zapisuje reakcje otrzymywania - R - zapisuje reakcję z Cu(OH)2 - R - projektuje doświadczenia pozwalające odróżnić alkohol jedno i wielowodorotlenowy, zapisuje odpowiednie równania reakcji - R
4. Aldehydy i ketony. - zna i stosuje zasady nazewnictwa - pisze reakcje otrzymywania - pisze reakcje Tollensa i Trommera dla aldehydów
5. Badanie właściwości aldehydów i ketonów. - projektuje i wykonuje doświadczenia pozwalające na identyfikację związku i odróżnienie go od innych( dotyczy alkoholi, aldehydów i ketonów) - R
6. Kwasy karboksylowe. - uczeń zna nazwy systematyczne i zwyczajowe pierwszych pięciu kwasów i trzech kwasów tłuszczowych - zna właściwości kwasów i zapisuje odpowiednie reakcje ( dysocjacja, reakcje z wodorotlenkami, tlenkami metali i metalami)
7. Reakcje estryfikacji. - zapisuje reakcje estryfikacji dla podanych substratów - podaje prawidłowe nazwy estrów - zapisuje reakcje hydrolizy estru - projektuje doświadczenia otrzymywania danego estru i zapisuje odpowiednie równania reakcji - rysuje wzory izomerycznych estrów i podaje ich nazwy
8. Tłuszcze jako rodzaj estrów. - dzieli tłuszcze wg stanu skupienia i pochodzenia - zapisuje reakcje estryfikacji prowadzące do otrzymania tłuszczu - zapisuje reakcje zmydlania i hydrolizy tłuszczu tłuszczu - zna metodę odróżnienia tłuszczu od oleju mineralnego - zna funkcje tłuszczu w organiźmie
9. Właściwości mydeł. - zna budowę mydeł - potrafi wyjaśnić mechanizm mycia
10. Ćwiczenia w zapisie reakcji. + 1 godz. - dopisuje produkty w podanej reakcji - projektuje reakcje otrzymywania podanych związków - projektuje reakcje pozwalające na identyfikację danego związku - zapisuje reakcje do ciągów przemian - R
DZIAŁ - WIELOFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Cząsteczki optycznie czynne. - uczeń rozumie pojęcia: chiralność, enancjomery, mieszanina racemiczna, diastereoizomery - R - wskazuje asymetryczne atomy węgla w cząsteczce - R - w podanym zbiorze cząsteczek wskazuje cząsteczki optycznie czynne - R - rysuje izomery optyczne - R - rysuje diastereoizomery - R
2. Cukry proste - dzieli cukry wg ilości atomów węgla i grupy funkcyjnej - zna wzory półstrukturalne glukozy i fruktozy - rysuje wzory Fischera i Hawortha dla form pierścieniowych - zna właściwości fizyczne i chemiczne glukozy i fruktozy ( właściwości redukujące, enolizacja)
3. Dwucukry – sacharoza i maltoza. - zna wzory pierścieniowe sacharozy i maltozy, wskazuje wiązanie glikozydowe - wyjaśnia różnice w budowie tych cukrów - zapisuje reakcje hydrolizy tych związków - tłumaczy występowanie właściwości redukujących lub ich brak
4. Polisacharydy. - zna wzory skrobi i celulozy - tłumaczy różnice w budowie - zapisuje reakcje hydrolizy - tłumaczy brak właściwości redukujących - zna reakcję charakterystyczną dla skrobi
5. Aminy. - zna wzory i nazwy amin - określa rzędowość amin - wyjaśnia zasadowy charakter amin - zapisuje reakcje otrzymywania - zapisuje reakcje z HCl
6. Aminokwasy - zna wzory glicyny i alaniny - tworzy nazwy systematyczne pozostałych aminokwasów - rozróżnia aminokwasy białkowe - zapisuje reakcje wyjaśniające kwasowo – zasadowe właściwości aminokwasów (jon obojnaczy) - zapisuje reakcje tworzenia peptydów (di, tri) - w podanym łańcuchu peptydowym wskazuje wiązanie peptydowe i podać nazwy aminokwasów
7. Struktura białek. - zna kryteria podziału białek (podaje przykłady) - opisuje strukturę pierszo, drugo, trzecio i czwartorzędową
8. Właściwości białek. - zna właściwości fizyczne białek - zna czynniki powodujące denaturację białka - zna czynniki powodujące wysolenie białka - zna reakcje identyfikacyjne dla białek |