Scenariusz zajęcia dla dzieci 5-6 letnich ( diagnozującego stopień opanowania wybranych umiejętności z zakresu przygotowania do nauki czytania i pisania.
Cel główny:
- wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci w zakresie przygotowania do nauki czytania i pisania
Cele szczegółowe:
- wdrażanie do aktywnego myślenia
- doskonalenie słuchu fonematycznego, pamięci wzrokowej, słuchowej, spostrzegania oraz innych zdolności umysłowych niezbędnych do opanowania procesów czytania i pisania
- rozwijanie płynności,giętkości myślenia
- rozwijanie postawy twórczej poprzez prowokowanie do myślenia i działania
- odkrywanie własnych możliwości twórczych w zakresie ekspresji słownej, ruchowej i plastycznej
- nabywanie umiejętności czytania( wdrażanie do techniki "ślizgania")
- utrwalanie kształtu liter pisanych, nabywanie umiejętności kreślenia litery "po śladzie" oraz zapełniania konturów liter z zachowaniem kierunkowości
- doskonalenie umiejętności pracy w zespole
Cele operacyjne
dziecko:
- poprawnie artykułuje pojedyncze głoski ( wydłuża w razie potrzeby jedynie głoski trwałe w sylabach i wyrazach)
- dokonuje poprawnej syntezy i analizy słuchowej i wzrokowej wyrazów o prostej budowie fonetycznej, zawierających litery podstawowe( sylabowej, fonemowo- logotomowej, logotomowo- fonemowej, fonemowej – z utrudnieniami )
- rozpoznaje, identyfikuje, nazywa pojedyncze litery drukowane i pisane oraz sylaby zbudowane z dwóch liter(w dostępnym dla siebie zakresie – poziom zróżnicowany)
- układa wyrazy oraz proste zdania ( poziom zróżnicowany) z klocków "Logo" w oparciu o materiał obrazkowy (jako podpisy do obrazków)
- układa proste zdania z rozsypanki wyrazowej
- czyta tekst ze zrozumieniem- podaje rozwiązanie przeczytanej zagadki, zapisuje rozwiązanie przy użyciu klocków" Logo"
- zachowuje poprawny kierunek kreślenia liter- "po śladzie"
- współpracuje w zespole
Metody:
- Problemowa, eksponująca oraz praktyczna
- Glottodydaktyka
- Elementy kinezjologii edukacyjnej
- Elementy metody Klanzy
- Metody twórczego myślenia
- Metody aktywne; ekspresja ruchowa, ekspresja plastyczna
Środki dydaktyczne:
- Zegar 4 pór roku do "przemieszczania w czasie" - duże, podzielone na cztery pola(w kolorach pór roku) koło z kartonu z dużą wskazówką
- Wehikuł czasu – srebrna lina ograniczająca przestrzeń, duża srebrna pokrywa od garnka, duże słuchawki stereofoniczne
- Kolorowe listki z kartonu z naklejonymi literami drukowanymi (małymi i wielkimi)
- Kontury kwiatów z nadrukowanymi wyrazami o prostej budowie fonetycznej w postaci fonemowo- logotomowej i logotomo-fonemowej
- Klocki "Logo"( małe i duże)
- Dywanik literowy( litery podstawowe pisane)
- Rozsypanka wyrazowo- obrazkowa i wyrazowa
- Mandale literowe ( litery pisane)do pracy indywidualnej, kredki
- Nagrania muzyczne: muzyka relaksacyjna: muzyka gwiazd, śpiew delfinów
- "Paszporty"- karty pracy indywidualnej ( w czterech kolorach: zielony, niebieski, żółty, czerwony)
- znaczki w czterech kolorach( zielony, niebieski, żółty, czerwony)
- paleta z kolorami jesieni
- duża ilustracja o tematyce wiosennej zakryta papierem z naciętymi nakrywkami oznaczonymi cyframi 1-6
- duża kostka do gry
- cyfry od 1 do 6 przypięte do woreczków z przedmiotami, których nazwy rozpoczynają się na kolejne litery tworzące wyraz finalny- " bałwan"
- małe obrazki o tematyce związanej z jesienią
- napisy; okulary, morze, leżak, upał, wakacje, namiot, góry, las, kajak, plaża, woda, muszla, skoki,
- list od zimy: Z mrozem i śniegiem oraz z bałwankiem będę w " Figielku" we wtorek- rankiem. Lecz zanim dojdzie do spotkania, bałwanek dla was ma zadania. Czekajcie na mnie. Pozdrawiam. Zima.
Przebieg:
- Powitanie.( wywoływanie dzieci, których imiona zaczynają się na określone głoski). Zabawy integrujące; " Staniemy w koło", "Iskierka"
- Krótka rozmowa wstępna na temat aktualnej pory roku, podanie przez dzieci cech charakterystycznych dla zimy, w opozycji do obecnego stanu faktycznego obserwowanego przez nie za oknem. Zaproszenie dzieci do podróży w poszukiwaniu zimy poprzez cofanie się w czasie za pomocą wehikułu czasu.
Cele operacyjne: dziecko
- zna i wyodrębnia głoskę, na którą rozpoczyna się jego imię
- wymienia charakterystyczne cechy określonej pory roku( zimy)
- dostrzega różnice pomiędzy stanem hipotetycznym a rzeczywiście istniejącym
- potrafi współdziałać w zespole
- "Odprawa paszportowa"
Cele operacyjne:
dziecko
- potrafi odczytać swoje imię (odszukanie wśród wielu innych własnego paszportu)
- zakodować swoje imię ( wiązanie fonemu z przyjętym kodem, dostrzeganie różnicy pomiędzy zapisem literowym a brzmieniem fonemowym)
- dokonać analizy fonemowej z utrudnieniami swojego imienia (identyfikacja przed kontrolerem paszportów- podanie swojego imienia w postaci oddzielonych od siebie " klaskaniem" fonemów)
- Przygotowanie do lotu i lot:
Symboliczne oznakowanie uczestników przez "kierownika lotu"(zgodnie z 4 kolorami "paszportów"), wykonanie przez dzieci ćwiczenia energetyzującego " kapturek myśliciela" oraz ćwiczenia na "punkty uziemienia". Uformowanie "wehikułu czasu", wizualizacja lotu w kosmos ( z towarzyszeniem "kosmicznej’ muzyki)
Cele operacyjne: dziecko
- poprawnie wykonuje polecenia
- współdziała w grupie
- Stacja pierwsza( Jesień).
- Zagadki: "Jaki malarz pozostawił tą paletę?"( paleta kolorów jesiennych), z jaką porą roku kojarzą wam się te kolory, wybierzcie obrazki, które opowiadają o tej porze roku. ( jesień). Powiedzcie, co się zmieniło na naszym zegarze? ( dzieci powinny dostrzec zmianę położenia wskazówki na "zegarze czasu" z pozycji zima- na pozycję jesień )
- Zabawa słowotwórcza- ( technika "Lista atrybutów", analogie) jesień jest..., jesień jest...... bo.......
- "Taniec jesiennych listków" – identyfikacja liter drukowanych małych i wielkich. ( dzieci tańczą swobodnie przy muzyce trzymając w rękach listki z literą drukowaną małą. Gdy muzyka milknie, szukają wśród rozłożonych na dywanie liści tego, który ma nadrukowaną odpowiednią literę wielką)
- Dalszy lot "wehikułem" w poszukiwaniu zimy.
Cele operacyjne:
dziecko
- wiąże informacje wzrokowe z doświadczeniami i wiedzą wcześniej nabytą ( rozpoznaje paletę kolorów jesieni, wskazuje, wśród wielu innych obrazki związane z jesienią)
- podejmuje próby tworzenia określeń jesieni( poprzez analogię)
- rozpoznaje litery tworząc pary liter małych i wielkich
- Stacja druga – ( Lato)
- Lądowanie
- Zagadka muzyczna : kto to śpiewa?( muzyka relaksacyjna- śpiew delfinów)
- "Niespodzianka od delfina" . Tajemniczy kuferek a w nim napisy: okulary, morze, leżak, upał, wakacje, namiot, góry, las, kajak, plaża, woda, muszla, skoki. Dzieci wybierają i indywidualnie odczytują wyrazy, określają na ich podstawie porę roku, do której zawiózł je "wehikuł czasu", sprawdzają swoje przypuszczenia na "zegarze pór roku"
- Dywanik literowy: chętne dzieci "wyskakują" na dywaniku wymyślone przez siebie wyrazy-zagadki. Pozostałe dzieci, śledząc kierunek ruchu "skoczka", odczytują indywidualnie wyraz a następnie podają go głośno autorowi zagadki.
- Dalszy lot w poszukiwaniu zimy
Cele operacyjne:
dziecko
- podejmuje próby dzielenia się z innymi własnymi odczuciami ( interpretacja muzyki)
- przeprowadza analizę i syntezę fonemową wyrazów (słuchową i wzrokową)
- czyta proste wyrazy ze zrozumieniem
- współpracuje w zespole
- Stacja trzecia- (Wiosna )
- Lądowanie
- " Tajemniczy obrazek" - ilustracja o tematyce wiosennej przysłonięta kartonem z naciętymi okienkami do odsłaniania( oznaczonymi cyframi 1-6), odsłanianymi według wskazań wyrzucanej przez dzieci kostki liczbowej. Po otwarciu wszystkich okienek, dzieci odgadują treść obrazka ( wiosna), sprawdzają na "zegarze pór roku" prawidłowość swojej odpowiedzi, konfrontują to, z całkowicie już osłoniętym obrazkiem.
- "Wiosenna łąka"- ( zabawa przy muzyce ilustracyjnej) Zadaniem poruszających się po łące dzieci jest dołożenie trzymanego w dłoni " płatka kwiatowego" z nadrukowaną częścią wyrazu do odpowiedniego "kwiatka" znajdującego się na dywanie tak, aby utworzony został cały wyraz. ( synteza fonemowo-logotomowa i logotomowo-fonemowa)
- Dalszy lot "wehikułem" w poszukiwaniu zimy( wizualizacja przy muzyce)
Cele operacyjne:
dziecko
- potrafi syntetyzować obraz na podstawie fragmentarycznych danych wzrokowych (pamięć wzrokowa)
- przeprowadza syntezę wzrokową wyrazów ( fonemowo- logotomową, logotomowo-fonemową)
- czyta proste wyrazy ze zrozumieniem
- Stacja czwarta- Zima
- Lądowanie. Wizualizacja przy muzyce( muzyka zapowiada zmianę klimatu)
- Zgadnijcie, kto was wita? ( Liczba wskazana przez ilość oczek na wyrzucanej przez dzieci kostce oznacza numer woreczka z ukrytym w nim przedmiotem. Nazwanie przedmiotu, wyodrębnienie pierwszego fonemu i zapisanie go odpowiednią literą ( duże klocki "Logo") pozwala na zapisanie i odczytanie wyrazu finalnego- bałwan.
- Zabawa ze śpiewem przy piosence "Przyszła zima biała"
- Odczytanie listu od zimy ( Z mrozem i śniegiem oraz z bałwankiem będę w " Figielku" we wtorek- rankiem. Lecz zanim dojdzie do spotkania bałwanek dla was ma zadania. Czekajcie na mnie Pozdrawiam. Zima.
- Wypełnienie zadań indywidualnych( zróżnicowanych zgodnie ze SOR i SNR dziecka) w paszportach: ( odczytywanie i rozwiązywanie zagadki, układanie podpisów do obrazków, przyporządkowywanie wyrazów do obrazków, wyodrębnianie wyrazów z rozsypanki wyrazowej, "podpisywanie" obrazków po wzorze ( klockami "Logo")
- Powrót na ziemię( wizualizacja lotu)
- Powitanie na ziemi przez panią dyrektor
Cele operacyjne:
dziecko
- potrafi utworzyć i odczytać wyraz pod obrazkiem (z klocków" Logo" )
- podejmuje próby podpisywania obrazków prostymi zdaniami
- podejmuje próby odczytania i rozwiązania zagadki, nazywając poszczególne zjawiska, przedmioty na podstawie ich charakterystycznych cech (odpowiedź w formie rysunku bądź podpisu klockami" Logo").
- potrafi wyodrębnić wyrazy z rozsypanki literowej.
- dokonuje syntezy sylabowej- wzrokowej i słuchowej składając obrazki z rozsypanki sylabowo obrazkowej
- Podziękowanie dzieciom za wspólną zabawę. Uświadomienie im zdobytych przez nie umiejętności. Wręczenie dzieciom w nagrodę mandali literowych. ( zakolorowywanie mandali przy muzyce relaksacyjnej kolorami dobranymi zgodnie z typem emocjonalnym dziecka)
Arkusz diagnostyczny obserwowanych umiejętności
( w zakresie przygotowania oraz kształtowania nauki czytania i pisania)
Imię i nazwisko dziecka......................................
Wskażniki: dziecko
- Poprawnie artykułuje pojedyncze głoski...................................
- Dokonuje syntezy i analizy słuchowej wyrazów o prostej budowie fonetycznej (sylabowej, fonemowo-logotomowej, fonemowej z utrudnieniami) .............................
- Dokonuje syntezy i analizy wzrokowej wyrazów zawierających litery podstawowe
..........................................................................
- Rozpoznaje, identyfikuje, nazywa litery drukowane i pisane ......................................
- Układa i odczytuje proste wyrazy .........................................
- Układa proste zdania z klocków "Logo" (jako podpisy do obrazków) ...........................................................
- Czyta tekst ze zrozumieniem- podaje rozwiązanie przeczytanej zagadki ......................................................................
( poziom umiejętności oceniany w skali 1- 5 )
Barbara Gocłowska |