Wyjaśnienie terminów:
Osobowość- to zespół cech psychicznych właściwych danemu człowiekowi;indywidualność.
Ekologia- dziedzina biologii badająca wzajemne stosunki między organizmami a otaczającym je środowiskiem- ochrona środowiska naturalnego
Ochrona przyrody- opieka nad roślinami i zwierzętami, mająca na celu zabezpieczenie przed wyniszczeniem pewnych gatunków oraz zachowaniem obszarów i obiektów przyrody w ich pierwotnej postaci.
A więc co to jest osobowość ekologiczna?
To pewna „konstrukcja” psychiczna, zespół cech psychicznych na którą składają się takie cechy charakteru jak uczciwość i tolerancja , całościowy sposób widzenia świata, życzliwa postawa wobec wszystkich żywych istot, wrażliwość na piękno Ziemi, a zarazem gotowość i umiejętność działania w obronie jej praw, oraz tryb życia zgodny z przyjętą hierarchią wartości duchowych bardziej niż konsumpcyjnych.
Nie jest to jednak „nowy” typ osobowości.
Przedstawiciele:
W XII wieku żył św. Franciszek z Asyżu.
Możemy powiedzieć, że miał osobowość ekologiczną. Przypominał ludziom o miłości do najdrobniejszego stworzenia. Żył zgodnie z naturą, uważał ,że wszystkie istoty żywe są jego braćmi. Rozmawiał ze zwierzętami, razem z przyrodą sławił Boga. Zabraniał braciom rąbiącym drzewa ścinania ich w całości, bo zawsze można się spodziewać, że puszczą pędy. Polecał ogrodnikowi, żeby na brzegach ogrodu zostawiał nie skopany ugór, by tam swego czasu mogły bujać zielska i kwiaty. Podnosił z ziemi robaczki, by ich nogami nie zdeptano. Te fragmenty ugorów ogrodowych były namiastką dzisiejszych rezerwatów.
Jego podejście do przyrody prowadziło do ochrony tego wszystkiego, co w niej piękne, do ochrony brata jelenia i brata żurawia. Zastanawianie się nad pięknem jako wspaniałym dziełem Boga prowadziło do odnalezienia sensu życia.
Innym przykładem osobowości ekologicznej jest Lester Brown ( był farmerem, potem zajął się działalnością ekologiczną i polityczną), założyciel Instytutu Badań Światowych. Zajął się ukazywaniem tego co się dzieje na świecie i szukaniem dróg rozwiązywania problemów ekologicznych.
Corocznie jego instytut publikuje „ Raport o stanie świata”, w którym ocenia się ogólnoświatowy postęp w tworzeniu społeczeństw samowystarczalnych, nie naruszających równowagi przyrodniczej.
Również słynna postać w świecie muzyki rockowej -Gordon Mathew Sammer znany jako Sting jest osobowością ekologiczną.
Artysta wrażliwy na ludzką krzywdę w twórczości swojej nawiązuje do tematów ludzkiej egzystencji- samotności, głodu, prześladowań za przekonania.
Jego otwartość na ludzi i ich sprawy, na sprawy świata, widzenie powiązań pomiędzy różnymi zjawiskami społecznymi a politycznymi pozwoliły mu na zaangażowanie się w sprawy obrony lasów tropikalnych i ich zagrożonych mieszkańców- Indian z Amazonii. Z jego inicjatywy powstała pod auspicjami rządu brazylijskiego fundacja „ na rzecz lasów dziewiczych”.
Zrodził się pomysł utworzenia wielkiego rezerwatu przyrody.
Napisał również książkę „ Amazonia- walka o życie”.
Podróżuje po Ameryce Południowej, występuje publicznie i stara się przekonać do swojego projektu odpowiednie władze i tym, co z rąbania lasów żyją.
Każdy jego koncert jest reklamą jego idei.
W Polsce również mamy muzyków, których koncerty budzące świadomość ekologiczną, mają nie mniejsze znaczenie niż koncerty Stinga. Są to Marek Styczyński, Piotr Kolecki, Marek Leszczyński i Tomek Rudziun – członkowie zespołu Atman. Zespół i grono przyjaciół kultywuje poprzez oryginalny styl życia rytuał i muzykę oraz bezpośrednie występowanie w obronie Ziemi – własny sposób na życie w harmonii ze sobą i Naturą.
Ich spektakle bywają łączone z warsztatami edukacji ekologicznej.
Innym przykładem osobowości ekologicznej jest Angielka Anita Roddick, która krótko mówiąc prowadzi swój biznes z poszanowaniem praw zwierząt i służbie ochronie środowiska.
„ The Body Shop”- to instytucja prowadząca oprócz sieci sklepów w 40 krajach świata także własne wytwórnie opakowań z pełnym wykorzystaniem materiałów wtórnych, laboratoria testujące kosmetyki ale nie na zwierzętach oraz wydająca materiały pomocne w edukacji ekologicznej.
W Polsce również mamy „ ekologicznego biznesmena”. Jest nim Longin Frankowski. Działalność jego firmy „Long Frank” nastawiona jest na odzyskiwanie surowców wtórnych i tym samym wcielając w życie zasadę recyklingu. Firma wyposażona jest w nowoczesny sprzęt, kontenerowce, śmieciarki, samochody usuwające posegregowane śmieci.
Również Czesław Kropownicki jest biznesmenem „ przejazdnym środowisku”. Zajmuje się sprowadzaniem z zagranicy a następnie produkcją w Polsce środków czystości bez fosforanów i z detergentami łatwo ulegającymi biodegradacji. Część swoich zysków z ich sprzedaży przeznacza na popularyzację wiedzy ekologicznej, druk informatorów i plakatów propagujących sposoby ochrony wód w myśl zasady: „chronić nie szkodząc”.
Tacy ludzie jak przedstawieni powyżej inspirują swoimi postawami i sposobami postępowania. Stworzona atmosfera wpływa na kształtowanie osobowości. Pewne miasta i okolice też mogą stwarzać taką atmosferę.
Np. Kraków, gdzie powstał ruch społeczny dla ratowania ludzi i miasta. Nazwano go Polskim Klubem Ekologicznym.
Ta myśl zrodziła się wśród myślicieli , badaczy, przyrodników. Należy do nich Władysław Szafer, Walery Goetel, Stefan Myczkowski i Julian Aleksandrowicz- wielki twórca szkoły medycznej traktującej zdrowie jako twór ducha i ciała, dostrzegającej zdrowie znaczenie najdrobniejszych elementów środowiska- pierwiastków życia.
Dziś Polski Klub ekologiczny ma 16 okręgów, a każdy z nich stara się dostrzegać i podsuwać rozwiązania problemów ochrony i kształtowania środowiska w swym regionie.
Dorota Matuszelańska