Pogadanka z dziećmi na temat tradycji i zwyczajów Świąt Bożego Narodzenia w ich domach rodzinnych. Wzbogacenie słownictwa uczniów w trakcie pisania przez nich życzeń oraz wypełniania kart pracy
Zwyczaje i tradycje bożonarodzeniowe. Wzbogacanie słownictwa uczniów o zwroty i wyrażenia związane z okresem świąt. Uzupełnianie kart pracy.
PRZEBIEG ZAJĘĆ.
1.Przywitanie przybyłych rodziców przez nauczyciela i dzieci.
2.Wprowadzenie dzieci i gości w nastrój świąteczny słowami: „Zatrzymajcie się na chwilę w gonitwie codziennych spraw. Uciszcie Wasze myśli. Jeśli uda się Wam wsłuchać w ciszę swej duszy , To na pewno usłyszycie pukanie do drzwi. To bóg przynosi Wam swego syna, abyście go przyjęli. Zapalcie świecę ,usiądźcie przy wigilijnym stole, Podzielcie się opłatkiem i świętujcie ,świętujcie.
3.Wprowadzenie do tematu zajęć. Nauczyciel na tablicy zawiesza gwiazdki z wyrazami i wyrażeniami. Uczniowie wybierają te , które dotyczą tylko świąt Bożego Narodzenia. Na ich odwrocie znajdują się sylaby tworzące temat dnia: TRADYCJE ŚWIĄTECZNE W NASZYCH DOMACH.
4. Rozpoczyna się wspólna opowieść dzieci i nauczyciela o zwyczajach związanych ze świętami Bożego Narodzenia.
ROZWIĄZANIE ZAGADKI
„Jakiż to dzień świąteczny całkiem inny niż każdy, gdy czas kolacji wyznacza zjawienie się pierwszej gwiazdy. (wigilia)
N- Słowo wigilia oznacza oczekiwanie . W tym szczególnie uroczystym dniu oczekujemy przyjścia na świat pana Jezusa.
Dz.1- „Jest taka tylko jedna, jedyna, Co radosnym mrugnięciem Wigilię rozpoczyna.”
N- Gdy na niebie zabłyśnie pierwsza gwiazdka, zasiadamy w rodzinnym gronie do wieczerzy wigilijnej.
Dz.2-„Choinka zielona, z zielonego lasu przyszła tutaj do nas. Choinka przybrana w słodycze, Szczęśliwego Nowego Roku wszystkim dzieciom życzy”
N- Trudno sobie wyobrazić dzisiaj święta Bożego Narodzenia bez choinki ozdobionej bombkami, oświetlonej kolorowymi lampkami. A czy wiecie, że choinka i bombki przywędrowały do nas dopiero sto lat temu. W dawnej Polsce wieszano u sufitu gałąź jodły przybraną jabłkami, orzechami, ozdobami ze słomy i kolorowych opłatków. Gałąź jodłowa była symbolem życia i zdrowia .Wnosiła do domu pomyślność i szczęście.
Dz.3- „Jak obrządek stary każe, Gospodyni siankiem stół zaściela, Na pamiątkę żłobu Zbawiciela.”
N- Pod obrusem na pamiątkę żłobka, w którym urodził się Pan Jezus, umieszcza się garść siana. Z jego długości i źdźbeł wróżono dawniej przyszłość. Kto wyciągnął zielone , zdrowe i długie źdźbło, miał być zdrowy i szczęśliwy.
Dz.4 – „Gdy opłatkiem się łamiemy, to życzymy bliskim, Żeby pokój był na ziemi i niósł radość wszystkim.”
Dz.5- Żeby słońce nam świeciło zawsze naokoło, Żeby ludziom tutaj było dobrze i wesoło.”
N- Dzieląc się opłatkiem, wybaczamy sobie nawzajem wszelkie urazy, znika gniew i wrogość, a pojawia się życzliwość i miłość.
Dz.6- Na talerzu kluski z makiem, karp jak księżyc srebrny. Zasiadają wokół stołu dziadek z babcią, krewni.”
N.- Wieczerza składa się z 12 potraw, tzn. tylu, ilu było uczniów Pana Jezusa. Przy stole zasiadano według wieku od najstarszego do najmłodszego. Zostawiano zawsze jedno wolne wspólne miejsce dla niespodziewanego gościa. Każdy kto zawitał w tym dniu do domu był sadzany przy stole i częstowany wieczerzą.
Dz. 7- Podobno ta noc jest pokoju nocą, Zwierzęta ludzkim przemawiają głosem.”
N.- W tym szczególnym dniu ludzie i zwierzęta stanowią jedną, wielką rodzinę. Gospodarze częstują zwierzęta potrawami z wigilijnego stołu. Podobno w noc wigilijną zwierzęta przemawiają ludzkim głosem .Nie należy jednak ich podsłuchiwać, bo to przynosi nieszczęście.
Dz.8- Miasta, wioski zaśnieżone, wszystko białe dookoła. Na pasterkę biją dzwony, zapraszają do kościoła.
N- Ten piękny, pełen dziwów i czarów dzień kończy się dla wielu pójściem na pasterkę.
Dz.9 –Taka już jest tradycja ,że nucimy ją razem. Płynie z serca i myśli, pełna wspomnień i marzeń.
-Teraz wy mi powiedzcie , jakie tradycje świąt Bożego Narodzenia zachowały się w waszych domach?.(Tradycja robienie czegoś tak , jak robiła to nasza mama , a wcześniej babcia i prababcia, przekazywanie z pokolenia na pokolenie obyczajów, poglądów, wierzeń).
-Dlaczego należy kontynuować te piękne zwyczaje i tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia? -Kto w naszych domach dba o to, aby nie zanikły? (Przyczyniają się do utrzymywania ciągłości tradycji w rodzinie.)
- Jakie jeszcze inne tradycje zwyczaje świąt Bożego Narodzenia znacie? (Jasełka- przedstawienia o narodzinach Pana Jezusa, pastorałki, konkurs szopek krakowskich w Krakowie, kolędowanie kolędników, szczęśliwą wróżbą było przybycie do domu w poranek wigilijny młodego zdrowego mężczyzny- wróżyło to domownikom szczęście i powodzenie, natomiast stara kobieta sprowadzić miała kłopoty. Istniał też zakaz pożyczania czegokolwiek obcym i przez obcych , wierzono iż pożyczonej rzeczy będzie w domu brakowało przez cały rok.
5. Indywidualne uzupełnianie przez dzieci tekstu z lukami.
6. Wysłuchanie kolędy „Lulajże Jezuniu”, granej przez ucznia na skrzypcach.
7. Rozmowa z dziećmi na temat „Komu i dlaczego składamy życzenia? Czego najczęściej życzymy naszym najbliższym z okazji świąt Bożego Narodzenia?
8. Zapisywanie na tablicy zwrotów i wyrażeń, które można umieścić na kartkach świątecznych. Zwrócenie uwagi na zwroty grzecznościowe pisane wielką literą.
9. Indywidualne układanie i pisanie życzeń świątecznych.
10. Odczytanie życzeń przez chętnych uczniów.
11. Wręczenie życzeń rodzicom.
12. Zaproszenie dzieci i rodziców do przygotowania klasowej wigilii.
13. Wspólne przygotowanie stołu wigilijnego, zapalenie świec.
14. Nauczycielka zwraca się do wszystkich: Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny , Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny, Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie”.
15. Wspólne podzielenie się opłatkiem, składanie życzeń (w tle słychać kolędy).
16. Wspólne biesiadowanie przy wspólnym stole, śpiewanie kolęd.
KARTA PRACY
Indywidualne uzupełnianie przez dzieci tekstu z lukami:
......................................... to święto pokoju. Radujemy się wszyscy z narodzenia Jezusa. .................... to wieczerza przed Bożym Narodzeniem. ............... pod obrusem kładziemy na pamiątkę żłobka. ............................. ................................... zostawiamy dla gościa, bliskich, którzy odeszli. .................... jest znakiem miłości, zgody, pokoju i przebaczenia. ........................to zielony symbol życia, nadziei i łask Boga. ......................................był biskupem , opiekował się biednymi, cierpiącymi i chorymi. .................. to pieśni kościelne śpiewane podczas Bożego Narodzenia. .......................to świąteczne piosenki. ............................. to wieczorna msza wigilijna. ..........................to przedstawienie o narodzinach Jezusa.
Wyrazy pomocnicze:
kolędy, Boże Narodzenie, jasełka, pasterka, wolne miejsce przy stole, choinka,
Wigilia, pastorałki, siano, opłatek, święty Mikołaj.
Opracowała: mgr Lucyna Galla
|