Co roku organizuję w Publicznym Gimnazjum w Szastarce konkurs ortograficzny, który cieszy się zainteresowaniem uczniów. Składa sie z 2 etapów, a jego laureaci otrzymują tytuły Szkolnego Mistrza i Wicemistrza Ortografii. Przedstawiam konkurs z roku szkolnego 2005/2006.
Konkurs ortograficzny – etap I Szkolny Mistrz Ortografii 1. Napisz dyktando. Uzasadnij pisownię podkreślonych wyrazów i uzupełnij tabelkę. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... Wyrazy Uzasadnienie pisowni 2. Uzupełnij zdania partykułą nie pisaną łącznie lub rozdzielnie:
.... taki koniec opowieści filmowej przewidywałem.
Przyjdę na uroczystość, ale ... co później.
... najlepiej czułem się wśród nowych kolegów, .... zbyt mi się podobali.
.... jednomyslność posłów przesądziła o ..... powodzeniu sprawy.
Projekt .... mający szansy na realizację ... powinien być brany pod uwagę.
.... chciał przedłużać spotkania, więc ... dokończył wypowiedzi. 3. W puste miejsca wstaw wyrazy z nawiasów w odpowiedniej formie:
Nie brał udziału w ....... (akcja)
Pracował w ......... (kopalnia)
Nie wyznawał żadnych ..... (idea)
Chętnie uczył się ....... (chemia)
Lubił zapach ........ (konwalia)
Wrócił z ........ (Korea) 4. W miejsce kropek wstaw odpowiednią literę:
„rz”, „ż” lub „sz”: wzo.ec, grub.y, k.tałcić, obra.ać, rewan., g.eczny, kołnie., odzie., o.ech, skąd.e,
„ch” lub „h”: ropu.a, .ipoteza, .iperbola, .orować, .otel, fil.armonia, Pod.ale, s.ludny, na półka., wa.adło,
„ó” lub „u”: opiek.n, propon.ję, og.ł, kł.tnia, tw.j, dzik.s, zas.wka, .smy, pokoj.wka, Tarn.w,
„ą”, „ę”, „om”, „on”, „em” lub „en”: g.szcz, p.sja, w.szyć, c.tka, pragn.ł, k.binator, wzi.ć, k.strukcja, st.pel, umiej., 5. Wstaw małą lub wielką literę:
(c/C) .yprian (n/N) .orwid
(g/G) .óry (s/S) .udety
(a/A) .leje (j/J) .erozolimskie
(k/K) .opiec (k/K) .ościuszki
„(w/W) .iedza (i/I) . (ż/Ż) .ycie”
(m/M) .inisterstwo (f/F) .inansów
(w/W) .arszawianin z (m/M) .azowsza
(p/P) .rezydent (u/U) .krainy
(a/A) .merykanin
(w/W) .ielki (p/P) .ost 6. Od podanych wyrazów utwórz przymiotniki złożone: ? północny, zachodni – ...... ? głuchy, niemy – ............ ? Indie Zachodnie – ......... ? jasny, czerwony – ........... ? Jelenia Góra – ......... ? biały, niebieski – ........... 7. W odpowiednie miejsca wstaw brakujące znaki interpunkcyjne:
Zwątpienia rozterki niepokoje często nękaja bohaterów powieści
Sądzę że racje są podzielone
Dziś pod wozem jutro na wozie
Piotrze co byś zrobił gdyby ci wyrosły skrzydła
Chłopiec zawołał przerażony Żmija
Dyktando do etapu I Była ósma rano. Słońce znajdowało się już wysoko nad horyzontem. Woda w jeziorze Gopło z godziny na godzinę coraz bardziej się nagrzewała . Była to wymarzona pogoda na majówkę . Dlatego pewien dentysta już o trzeciej po południu zakończył leczenie swoich pacjentów, żeby wybrać się z rodziną na piknik. Jego żona przygotowała niespodziankę. Zapakowała prowiant do kosza, w którym się znalazły: dżem porzeczkowy, dwie konserwy mięsne, kompot z gruszek, napój brzoskwiniowy, pęczek rzodkiewek, bochenek chleba, masło i wiele smakołyków. Na wycieczkę pojechały także dzieci i ulubieniec wszystkich – pudel miniaturka o wdzięcznym imieniu Puszek. Kiedy już znaleźli się nad wodą, dzieci natychmiast pobiegły się kapać. Uwielbiały to. Niestety, woda o tej porze nie jest jeszcze zbyt ciepła, dlatego cała trójka spędziła w niej jedynie pół godziny. Tymczasem dorośli wyruszyli piechotą do pobliskiego lasu na krótki spacer. Gdy wszyscy zgłodnieli, mama przygotowała pyszne kanapki. Potem długo hasali po łące, pływali łódką i odpoczywali. Razem spędzili niezapomniane popołudnie. Konkurs ortograficzny – etap II (finał) Szkolny Mistrz Ortografii 1. Napisz dyktando, a następnie wyszukaj pięć wyrazów, których pisownię można uzasadnić i uzupełnij tabelkę. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Wyrazy Uzasadnienie pisowni
2. Od podanych wyrazów utwórz stopień wyższy i najwyższy. rzadki brzydki niski drogo cicho
3. W puste miejsca wstaw rz lub ż, następnie uzasadnij poprawność ich użycia przez dopisanie odpowiednich wyrazów pokrewnych. Podkreśl wymieniające się litery. ? chyt.e - ......... ? mosię.ny - .......... ? drą.ek - ......... ? zaka.enie - ......... ? potę.ny - .......... ? strzy.enie - ......... ? scena.ysta - ......... ? mru.yć - .......... ? wymie.yć - ....... ? zanu.yć - ......... 4. Do podanych rzeczowników dopisz formy dopełniacza i narzędnika liczby pojedynczej. M. lp. D. lp. N. lp. filozofia składnia ortografia recenzja Anglia
5. Podkreśl poprawne formy:
słownik polskofrancuski – słownik polsko francuski – słownik polsko-francuski
pasy białoczarne – pasy biało czarne – pasy biało-czarne
północnomałopolski – północno małopolski – północno-małopolski
banknot stuzłotowy – banknot stu złotowy – banknot stu-złotowy
obóz turystycznosportowy – obóz turystyczno sportowy – obóz turystyczno-sportowy 6. Uzupełnij zdania wyrazami lub wyrażeniami w odpowiedniej formie:
Co otrzymam ........ (wzamian, w zamian), jeśli ci pomogę?
......... (napewno, na pewno) dorównuje ci .......... (podwzględem, pod względem) odwagi.
...... (wtem, w tem) drzwi zamknęły się .......... (zhukiem, z hukiem).
....... (bezemnie, beze mnie) sobie nie poradzisz.
Pojutrze będziemy ......... (zpowrotem, z powrotem).
Przyjrzałem mu się ........ (zbliska, z bliska).
......... (odrazu, od razu) pomyślałem (onim, o nim). 7. Uzupełnij przysłowia partykułą nie pisaną łącznie lub rozdzielnie:
..... kładź palca między drzwi.
Strzeż się ....zgody, unikniesz szkody.
...daleko pada jabłko od jabłoni.
Powiedziały jaskółki, że .....dobre są spółki.
.... mój wóz, ..... będzie mnie wiózł.
... szczęścia chodzą po ludziach.
...... taki wilk straszny, jak go malują.
....świadomość grzechu .....czyni. 8. Do nazw własnych dopisz utworzone od nich nazwy mieszkańców i przymiotniki:
Nazwa własna
|
Nazwy mieszkańców
|
Przymiotnik
|
Mężczyzna
|
Kobieta
|
Afryka
|
|
|
|
Irak
|
|
|
|
Mazowsze
|
|
|
|
Poznań
|
|
|
|
Wojciechów
|
|
|
|
9. Wstaw brakujące przecinki: Pod pojęciem diety rozumie się skład pożywienia a także odpowiednie przyrządzanie potraw. Dieta normalna przewidziana jest dla ludzi którzy są zdrowi. Powinna ona opierać się na wszystkich artykułach żywnościowych które są ogólnie dostępne. Natomiast dieta specjalna czyli lecznicza jest przeznaczona dla ludzi którzy są chorzy a jej istotą jest wykluczenie z pożywienia tych produktów spożywczych które przy poszczególnych schorzeniach są szkodliwe. Wynika z tego że dla ludzi chorych należy stosować diety o innym składzie a więc diety specjalne. 10. Do wyrazów i wyrażeń dopisz właściwe skróty (a.) i skrótowce (b.): a. numer – ........................................... to jest – .............................................. profesor – ........................................ na przykład – ..................................... litr – ................................................. to znaczy – ........................................ b. Unia Europejska – ................................................................................... Narodowy Bank Polski – ........................................................................ Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne – ............................................... Uniwersytet Jagielloński – ...................................................................... 11. Popraw podane frazeologizmy: a. obora Augiasza – ................................................................................................... b. iść po olej do głowy – ........................................................................................... c. drążyć pod kimś dołki – ........................................................................................ d. kupić kurę w worku – ........................................................................................... e. stąpać twardo po szosie – ...................................................................................... 12. Do podanych wyrazów dopisz ich synonimy (wyrazy bliskoznaczne) i antonimy zawierające tzw. trudność ortograficzną:
Wyraz
|
Synonim
|
Antonim
|
śmiały
|
|
|
lęk
|
|
|
mały
|
|
|
miło
|
|
|
szczyt
|
|
|
13. Popraw podane zdania: a. Kupując bilet, wsiadłem do autobusu. ................................................................................................................................................. b. Najpierw poszłem do księgarni, aby kupić słownik. ................................................................................................................................................. c. Wyszedłszy ze sklepu, zaczął padać deszcz. ................................................................................................................................................. d. Obudził mnie stóg do drzwi. ................................................................................................................................................. e. Mając pięć lat, ojciec zabrał mnie w góry. ................................................................................................................................................. Dyktando do etapu II Mity są opowieściami o zamierzchłej przeszłości. Zrodziły się z potrzeby poznania i zrozumienia stworzenia świata i początków cywilizacji oraz natury wszechświata. Za ich pomocą tłumaczono narodziny i sens świata, objaśniano zjawiska przyrody, stosunki między bóstwami i zwykłymi śmiertelnikami. Mity są skarbnicą wskazówek dotyczących hierarchii wartości. Opowieści mityczne wyrażają odwieczne ludzkie tęsknoty, marzenia i wyobrażenia , ukazują potęgę miłości i konflikt pokoleń, próbują odsłonić tajemnicę śmierci i ujawnić tajniki życia pozagrobowego. Ich bohaterami bywają bogowie, herosi, ludzie i zwierzęta. Splot wydarzeń w mitach bywa czasem tak skomplikowany, że wymykają się one nie tylko spod kontroli ludzi, ale i bogów . Mity występowały we wszystkich cywilizacjach. Mieli więc swoją mitologię m.in. starożytni Grecy, Rzymianie, Sumerowie, Polinezyjczycy, Celtowie, Słowianie. Bez mitów nie mógł istnieć człowiek starożytny. Również współczesny człowiek ma podobne potrzeby duchowe i dlatego tworzy mity. Na przykład wiele mitów narosło wokół postaci marszałka Józefa Piłsudskiego.
Punktację można ustalić według własnych zasad.
Przygotowała: Dorota Sowa
|