Osoby z wadą słuchu wymagają kompleksowych oddziaływań medycznych, psychologicznych i pedagogicznych.
CO TO JEST NIEDOSŁUCH ?
Jest to pogorszenie zdolności słyszenia dźwięków, W zalezności od stopnia uszkodzenia narządu słuchu wyróżnia się niedosłuch lekki . umiarkowany. znaczny , głęboki i głuchotęi. Niedosłuch lekki - niemożność słyszenia niskich dźwięków jak szum liści , cichy szept Niedosłuch umiarkowany i znaczny - problem ze słyszeniem i rozumieniem mowy , nawet głośnej, Niedosłuch głęboki - słyszy się tylko bardzo głośne dźwięki , jak np. trzaskanie drzwiami ; głośny krzyk lub nie słyszy się nic,
DLACZEGO WAŻNE JEST WCZESNE ROZPOZNANIE USZKODZEŃ SŁUCHU ?
Istnieje optymalny okres dla rozwoju percepcji słuchowej i wykorzystania jej dla mowy . Za taki okres uważa się pierwszy i drugi rok życia i tenczas jest także najwłaściwszy do rozpoczęcia rehabilitacji dziecka z uszkodzonym słuchem . Nie bez znaczenia jest też fakt, że kompensacyjne i reorganizacyjne możliwości mózgu są znacznie większe w bardzo wczesnym okresie dzieciństwa , niż w wieku późniejszym . Wrodzony niedosłuch powinien być zdiagnozowany do 6 r.ż, Umożliwiają to badania przesiewowe słuchu u noworodków i niemowląt .
CO MOŻE BYĆ PRZYCZYNĄ NIEDOSŁUCHU?
Ucho zewnętrzne ;
- wrodzone zrośniecie przewodu słuchowego
- zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego
- korek woszczynowy
- ciała obce
Ucho środkowe ;
- ostre zapalenie ucha środkowego
- wysiękowe zapalenie ucha środkowego
- perlakowe zapalenie ucha środkowego rozrost tkanki naskórkowej w guz niszczący struktury ucha
- perforacja błony bębenkowej
Uszkodzenie słuchu może powstać w okresie okołoporodowym .w dzieciństwie lub w życiu dorosłym .
JAKIE SĄ SKUTKI NIEDOSŁUCHU ?
W ujęciu ilościowym:
- 21-40 dB - w klasie dziecko nie wszystko słyszy , musi być stale skoncentrowane , szybciej meczy się : zachowana dobra artykulacja
- 41-70 dB - możliwe choc trudne, rozumienie mowy bez aparatów , dzieci pomagają sobie czytając z ust; taki niedosłuch szybko wykryty daje dziecku szansę pójścia do szkoły masowej
- 71-90 dB • konieczne aparatowanie lub implant ślimakowy by mowa
- powyżej 90 mogła rozwinąć się ; zaburzony rozwój psychoemocjonalny i poznawczy
JAKIE MOGĄ BYĆ RODZAJE NIEDOSŁUCHÓW?
Biorąc; pod uwagę miejsce uszkodzenia układu słuchowego , wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje niedosłuchów:
- przewodzeniowy -uszkodzony aparat przewodzący dźwiękit tzn. przewód słuchowy zewnętrzny, błona bębenkowa, kosteczki słuchowe Cechy niedosłuchu przewodzeniowego:
- dobre rozumienie mowy przez telefon
- lepsze rozumienie mowy i słyszenie w hałasie niż w ciszy
- poprawa rozumienia mowy po wzmocnieniu dźwięku
- zachowana kontrola własnego głosu
- odbiorczy -uszkodzone ucho wewnętrzne tzn. ślimak ilub nerw słuchowy
Cechy niedosłuchu odbiorczego:
- złe rozumienie mowy przy stosunkowo dobrym słyszeniu tonów prostych słyszę, a nic rozumiem
- znaczne pogorszenie rozumienia mowy w hałasie
- lepsze słyszenie dźwięków niskich niż wysokich w życiu codziennym
- nieprzyjemne odczuwanie dźwięków bardzo głośnych w uchu z niedosłuchem
- różne odczuwanie wysokości lego samego dźwięku w obu uszach , mieszany - współwystepują ze sobą niedosłuch przewodzeniowy i odbiorczy
- uszkodzenie dalszej części drogi słuchowej w mózgu
NA CZYM POLEGA PROCES REHABILITACJI DZIECKA Z WADĄ SŁUCHU ?
Jest to proces długofalowy o różnorodnych uwarunkowaniach . Może przypominać proces rozwoju mowydziecka słyszącego , pod warunkiem wczesnej diagnozy , zaopatrzenia we właściwie dobrane protezy słuchowe aparaty słuchowe lub implant ślimakowy i podjęcia działań rewalidacyjnych .zwanych wychowaniem słuchowo - werbalnym . W wychowaniu tym usprawniamy i kształcimy różne funkcje słuchowe ,Do funkcji słuchowych odpowiedzialnych za percepcje dźwięków mowy należą ;
- recepcja dźwięków- słyszenie, dostrzeganie działania bodźca lub tego , te przestał on działać; odpowiada za nią analizator słuchowy
- rozróżnianie i utożsamianie - konieczne do rozpoznawania cech fonologicznych języka
- słuch fonemowy - zdolność odróżniania dwóch różnych wypowiedzi ; zaburzenie prowadzi do substytucji
- słuch fonetyczny - odróżnianie głosek stanowiących tę samą klasę głosek; zaburzenie prowadzi do deformacji głosek
- słuch prozodyczny - odpowiedzialny za różnicowanie elementów prozodycznych wypowiedzi
- analiza i synteza głoskowa -warunkowana świadomością fonologiczną: musi być kształcona w procesach edukacyjnych
- pamięć słuchowa wyrazów i struktur prozodycznych
- asocjacja - umiejętność kojarzenia wzorców słuchowych wyrazów z odpowiednimi pojęciami . przypisywanie znaczeń wypowiedziom
- lateralizacja słuchowa -globalna dominacja określonej półkuli w percepcji dźwięków ; badania naukowe nad asymetrią funkcjonalną mózgu potwierdzają przewagę prawousznej dominacji w percepcji dźwięków mowy tu aktywność słuchowa wiąże się z półkulą lewą
- uwaga słuchowa - selekcja wrażeń słuchowych i ich intensyfikacji d]a jednego człowieka hałas i szmer ma znaczenie zakłócające ,dla innego-
JAKIE MOGĄ BYĆ TRUDNOŚCI W NAUCE UWARUNKOWANE AUDIOGENNE ?
- Ograniczenie percepcji mowy niedosłyszenie informacji , trudności w rozumieniu mowy, pogubienie się przy złoconych poleceniach Y
- Uboższe słownictwo - ogranicza wiedze o świecie .
- Ograniczenie znajomości gramatyki ,
- Trudności w koncentracji uwagi .
- Trudności w czytaniu i pisaniu czyta wolno , niepewnie , zaburzona jest koordynacja słuchowo- wzrokowo- ruchowa .
- Trudności emocjonalne dzieci impulsywne , niespokojne .szybko denerwują się ,
- Dłuższa praca na efekt .
M. Kluczna