Walery Goetel (ur.
14 kwietnia
1889
w
Suchej Beskidzkiej
, zm.
6 listopada
1972
w
Krakowie
) – polski
geolog
,
ekolog
i
paleontolog
,
profesor
.
Życiorys
Po ukończeniu gimnazjum w
Krakowie
studiował geologię na
Uniwersytecie Jagiellońskim
oraz Wiedeńskim. W 1913 doktoryzował się z dziedziny geologii i paleontologii na Uniwersytecie w Wiedniu. Do 1920 pracował jako wykładowca w Uniwersytecie Jagiellońskim, później został profesorem geologii ogólnej i paleontologii. Od 1929 pełnił obowiązki prodziekana, a od 1932 dziekana Wydziału Górnictwa
Wydziału Górniczego AGH
. W 1935 został prorektorem, a cztery lata później rektorem uczelni (do 1951).
Naukowo zajmował się badaniem budowy geologicznej
Tatr
, był współtwórcę przygranicznych parków narodowych w
Tatrach
,
Pieninach
oraz na
Babiej Górze
. Był również pasjonatem geografii politycznej, czynnie włączył się w polsko-czechosłowacki spór o przebieg granicy w Tatrach, czemu dał wyraz w trzech publikacjach: O Jaworzynę (1922), Szkic przebiegu sprawy Jaworzyny (1925) i Spór o Jaworzynę a Park Narodowy Tatrzański (1925). Interesował się też kwestią mniejszości narodowych w Karpatach, szczególnie
Łemków
– O Łemkowszczyźnie (1935).
Był twórcą nowej gałęzi nauki –
sozologii
– która łączy w sobie problematykę ochrony przyrody z racjonalnym użytkowaniem jej zasobów.
Odbył wiele podróży naukowych (po krajach europejskich,
Kaukazie
,
Islandii
,
Afryce
,
Azji
Zachodniej i Południowej. Wspomnienia Walerego Goetla z podróży po
ZPA
można przeczytać w książce: Ze wspomnień podróżników (1958).
W 1945 wchodził w skład polskiej delegacji na
Konferencji poczdamskiej
jako rzeczoznawca. Od 1940 pozostawał członkiem
Stronnictwa Demokratycznego
. Z jego ramienia znalazł się w 1945 w
Krajowej Radzie Narodowej
.
Doktor honoris causa
AGH
(1960), Akademii Górniczej w Ostrawie (1950) i
Politechniki Krakowskiej
(1970). Członek Polskiej Akademii Nauk. W 1983 został patronem powołanej przez SD Fundacji im. prof. Walerego Goetla, która zajmowała się badaniem i promocją ochrony środowiska[1].
Był bratem pisarza
Ferdynanda Goetla
.
Publikacje naukowe W. Goetla
- W. Goetel, 1917: Die Rhätische Stufe und der unterste Lias der subtatrischen Zone in der Tatra. Bulletin d'Académie des Sciences de Cracovie, Cl. Sci. math.-nat. A (1917), pp. 1–222.
Przypisy
- ↑
Antoni Czubiński
, Stronnictwo Demokratyczne (1937-1989): zarys dziejów, Poznań 1998
Źródła
-
[1]
- Biogram na stronie Państwowego Instytutu Geologicznego
- Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944-1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969