Porównanie rozmiarów największych teropodów i człowieka
Teropody (Theropoda) – podrząd
dinozaurów
z rzędu dinozaurów
gadziomiednicznych
(Saurischia); nazwa ("theropod") oznacza "stopa bestii".
Wszystkie były dwunożne i mięsożerne (drapieżniki, jak i padlinożercy). Poruszały się w postawie półwyprostowanej. Kończyny tylne długie silnie umięśnione z podudziem dłuższym od uda, dzięki którym potrafiły szybko biegać. Tylne kończyny były o 2/3 dłuższe od przednich i posiadały do trzech palców. Przednie kończyny krótsze od tylnych zakończone chwytnymi palcami (ich liczba była zredukowana: 1-4) z pazurami. Posiadały również długi ogon, który ułatwiał im szybką pogoń za ofiarą. Duże oczy wskazują na bardzo dobry wzrok. Zęby ostre sztyletowate, bocznie spłaszczone z ząbkowanymi krawędziami. Niektóre utraciły zęby na rzecz kostnego dzioba, otoczonego rogową warstwą. Mięśnie szczęk dobrze rozwinięte. Niektóre teropody (gł.
maniraptory
) były opierzone. Ich wielkość była różna, od maluchów wielkości kurczaka (
epidendrozaur
,
skansoriopteryks
) do kilkunastometrowych olbrzymów (np.:
giganotozaur
,
karcharodontozaur
).
Do najstarszych i najprymitywniejszych teropodów należą
eoraptor
i
herrerazaury
. Żyły od późnego
triasu
do końca
kredy
. Jedna z ich linii,
ptaki
, przetrwała jednak do dzisiaj. Ich skamieniałości znajdowano na wszystkich kontynentach.
Klasyfikacja
Wśród teropodów wyróżniane są trzy główne grupy:
celofyzoidy
(Coelophysoidea), np.
celofyz
;
ceratozaury
(Ceratosauria), np.
ceratozaur
czy
karnotaur
oraz
tetanury
(Tetanurae), np.
allozaur
,
welociraptor
czy
tyranozaur
.
Podrząd teropody (Theropoda)
Filogeneza
Kladogram
teropodów według Weishampela i in., 2004.[1]
Przypisy
- ↑ David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 861. .