Amos Oz, Warszawa, maj 2005
Amos Oz (ur.
4 maja
1939
w
Jerozolimie
jako Amos Klausner) -
izraelski
pisarz, eseista i publicysta piszący w
języku hebrajskim
. Współzałożyciel organizacji
Szalom Achszaw
(Pokój Teraz). Jest również wykładowcą literatury na
Uniwersytecie im. Ben-Guriona
w
Beer Szewie
.
Rodzice Amosa Oza, Arie Klausner i Fania Mussman, wyemigrowali z
Odessy
i
Równego
do
Palestyny
w
latach 30
. Osiedlili się w
Jerozolimie
i w tym mieście urodził się pisarz.
Oz dorastał w
kibucu
Hulda
i tam ukończył szkołę średnią. Odbył służbę wojskową, następnie studiował historię
literatury
i
filozofię
na
Uniwersytecie Hebrajskim
w
Jerozolimie
. Po skończeniu nauki wrócił do kibucu, gdzie mieszkał przez następne 20 lat, pracując jako rolnik oraz nauczyciel. Kibuc opuścił w
1986
i osiedlił się w mieście
Arad
.
Brał udział w arabsko-iraelskich wojnach:
sześciodniowej
(w walkach na
półwyspie Synaj
) i w
wojnie Jom Kipur
(w walkach na
Wzgórzach Golan
).
Debiutował tomem opowiadań Tam, gdzie wyją szakale w
1965
, w następnym roku ukazała się jego pierwsza powieść. Następne jego utwory (powieści, zbiory opowiadań, ale także eseje literackie oraz polityczne, w których Oz wzywa do kompromisu między Izraelem a
Palestyńczykami
) są publikowane regularnie, w dwu-trzyletnich odstępach. Do najważniejszych jego książek, wydanych także w Polsce (często jednak tłumaczonych w oparciu o angielski przekład) należą Mój Michał (
1968
), Czarna skrzynka (
1987
) i Fima (
1991
). Amos Oz jest uważany za najwybitniejszego żyjącego pisarza izraelskiego. Od kilku lat wymieniany jest jako jeden z głównych faworytów do otrzymania literackiej
nagrody Nobla
.
Twórczość (wybór)
- Tam, gdzie wyją szakale (Arcot ha-tan 1965)
- Mój Michał (Michael szeli 1968)
- Aż do śmierci (Ad mawet 1970)
- Dotknij wiatru, dotknij wody (La-ga'at ba-majim, la-ga'at ba-ruach 1973)
- Czarna skrzynka (Kufsa szechora 1987)
- Poznać kobietę (La-da'at isza 1989) Rebis 2008
- Fima (Ha-macaw ha-szliszi 1991)
- Nie mów noc ( Al tagidi lajla 1994)
- Pantera w piwnicy (Panter ba-martef 1995)
- Opowieść się rozpoczyna: Szkice o literaturze (Matchilim sipur 1996)
- To samo morze ( Oto ha-jam 1999)
- Opowieść o miłości i mroku ( Sipur al ahawa we-choszech 2002)
- Jak uleczyć fanatyka 2002
- Nagle w głębi lasu ( Pitom be-omek ha-ja'ar 2005) Rebis 2006
- Rymy życia i śmierci ( Rhyming Life and Death 2007) Rebis 2008
- Sceny z życia wiejskiego (Tmunot Mi-Chaiei Ha-Kfar 2009) Rebis 2010