Pirofit, pyrofit (
gr.
pyr - ogień + -fit)
roślina
przystosowana (
fizjologicznie
i
anatomicznie
) do oddziaływania
ognia
.
Wyróżnia się pyrofity pasywne i aktywne. Do pierwszej grupy należą
drzewa
i
krzewy
odporne na działanie ognia. Przystosowanie u tych roślin polega zwykle na wykształcaniu grubej i słabo palącej się
kory
np. silnie uwilgotnionej. Martwica korkowa (
korowina
) składająca się z warstw korka jest doskonałym
termoizolatorem
, ponieważ komórki w niej są martwe i wypełnione powietrzem. Szczególnym przystosowaniem do przetrwania pożaru jest wykształcanie przez niektóre krzewy utworów zwanych
lignotuber
.
Pirofitami aktywnymi są zwykle krzewy i
rośliny zielne
. Dla nich ogień jest czynnikiem stymulującym
wzrost
,
kiełkowanie
lub
rozmnażanie
. Rośliny wymagające do rozwoju oddziaływanie ognia nazywane są pirofilnymi. Przykładem mogą być niektóre gatunki
mącznicy
lub
sumaka
wytwarzające nasiona o twardej skorupie. Łupina ta pęka w czasie pożaru, umożliwiając rozwój nasion w dogodnych warunkach.
W klimacie suchym (np. w rejonie
Morza Śródziemnego
) wykształcają się formacje roślinne, których istnienie w dużym stopniu uwarunkowane jest okresowymi
pożarami
(zobacz:
makia
,
fynbos
,
garig
,
frygana
,
chaparral
). Podobnie jest w przypadku lasów budowanych głównie przez drzewa
iglaste
, takich jak
tajga
, których ekologia jest w dużej mierze kształtowana przez powtarzające się pożary[1].
Istnieją również organizmy, które są słabo odporne na działanie ognia, a zaleganie warstwy popiołu spowalnia ich kiełkowanie, więc nie są pirofitami w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale skutki pożarów są dla nich korzystne ekologicznie, gdyż inne gatunki są bardziej wrażliwe. W ten sposób pożary eliminują przewagę
konkurentów
i umożliwiają ich rozwój. Do tej grupy należą różne gatunki
sosen
[2]. Czasem uważa się, jednak że korzyści ekologiczne są kluczowe w określaniu właściwości roślin jako pirofityczne, nawet w przypadku, gdy pożary są niekorzystne dla poszczególnych osobników, ale zwiększają ich sukces reprodukcyjny.
Przykładami pyrofitów są:
Zobacz też
Przypisy