Szaman
SzamanSzaman – osoba pełniąca funkcję
religijną
polegającą na sformalizowanej i
instytucjonalnej
więzi ekstatycznej z istotami nadludzkimi, duchami przodków lub demonami. Dzięki badaniom
etnologii
oraz
religioznawstwa
wiemy, że fenomen szamaństwa, dawniej kojarzony prawie wyłącznie z obszarem środkowej Syberii (
Tunguzi
,
Buriaci
), był obecny w wielu innych systemach wierzeń na wszystkich kontynentach. Wielka zasługa w badaniach szamanizmu przypada
Mircei Eliademu
. Słowo "szaman" pochodzi z języka wschodniosyberyjskich
Ewenków
, dawniej
Tunguzów
. U
Mandżurów
występuje jako sama, a u
Goldów
siaman. Czasownik sa, od którego pochodzi to słowo, odpowiada polskiemu terminowi "znachor" lub "wiedźma". Funkcja szamańska cechuje się czterema cechami konstytutywnymi: - Szaman działa poprzez
ekstazę
. Polega ona na wejściu w
trans
poprzez rytmikę tańca lub uderzania w bębenek, podczas którego szaman doznaje duchowego opuszczenia własnego ciała. Pozwala mu to na wejście w kontakt ze światem nadludzkim, podjęcie podróży do nieba, bądź zejście do świata podziemnego, napotkania duchów opiekunów, zaprzyjaźnionych bądź też wrogich, i wykonania swej misji.
- Szaman posiada więzi na "tamtym świecie". Siła szamana polega na posiadaniu właściwych układów z potężnymi i wpływowymi w zaświatach
duchami
. Walcząc z niektórymi z nich, szaman wspiera się sojuszami z innymi. Dlatego też szamanem nie jest ten, kto chce, lecz ten, który został przez duchy wybrany i wprowadzony w "tamten świat".
- Szaman jest trwałym elementem życia społecznego, jego instytucja jest nieodzowną dla jego wspólnoty. Dzięki
inicjacji
szaman posiada właściwą wiedzę, potrzebną w trudnych sytuacjach, gdy musi wyruszać w
zaświaty
, aby pomóc jednostkom bądź całej swej wspólnocie.
- Szaman działa z pobudek altruistycznych. Na ogół jego dwie najważniejsze funkcje to:
- odprowadzanie umarłych w zaświaty. Umarli potrzebują opieki w swej ostatniej drodze, gdyż zanim dojdą do jej końca, czyhają na nich wielkie niebezpieczeństwa. Szaman przeprowadza
dusze
zmarłych przez zaświaty, do bram ich miejsca odpoczynku;
- przywracanie zbiegłej duszy osobom chorym.
Choroba
jest na ogół wywołana odejściem duszy bądź wyniszczaniem duszy przez złego ducha; rola szamana polega na odnalezieniu duszy błąkającej się w zaświatach i sprowadzeniu jej do chorego, ewentualnie pokonaniu złych, nieprzychylnych i szkodzących jej duchów.
Osoba szamana, jego atrybuty i rytuały z nim związane różnią się w zależności od epoki, regionu i kultury. Na ogół jednak jego stałymi atrybutami są symbole transu i tańca (bębenek), oś, po której symbolicznie wchodzi w różne światy, znajdujące się na
Drzewie Kosmicznym
, oraz ubiór naznaczony zdolnościami lotów ekstatycznych (np. pióra). Szamanami często zostają
hermafrodyci
, transwestyci i osoby chore psychicznie. Instytucja szamana
szamanizm
nie stanowi religii, jest natomiast bardzo częstym elementem wierzeń
animistycznych
. Do początku XX wieku szamanizm był powszechnie praktykowany przez wszystkie ludy tubylcze Syberii. Po
Rewolucji Październikowej
rozpoczęła się eksterminacja szamanów, wyplenianie dawnych wierzeń u ludów syberyjskich, budowanie szkół i szpitali, które miały zapełnić lukę po zniknięciu szamana. Szamanizm był praktykowany tylko w najtrudniej dostępnych rejonach kraju. Kilkanaście lat temu szamani zaczęli się ponownie ujawniać, ale pozostało ich niewielu, a wiele obrzędów i tradycji zniknęło bez śladu. Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Szaman":
Apollo (mitologia)
muzyczny – przygrywający podczas szamańskiego obrzędu, jak i łuk miotający strzały,na których Szaman podróżuje w zaświaty).Apollinowi był także poświęcony
wawrzyn szlachetny
.
M. Eliade
stwierdza, że ...
Historia medycyny
...
Voodoo
...
Mitologia celtycka
...
Zamawiacz
...
Zaklinacz
...
Szaman
Szaman Urarina, 1988Szamański doktor z
Kyzyłu
.Szaman – osoba pełniąca funkcję
religijną
polegającą ...
Wołchw
...
Trans
...
Robin z Sherwood
Hern jest przedstawiony jako człowiek, który czasowo przybiera boskie atrybuty (tak jak Szaman, który udziela swojego ciała duchom). Z jednej strony ma władzę nad ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Szaman":
Ameryka Południowa - zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 4)
hiszpański.
Wśród innych języków używanych przez wielu mieszkańców tego kontynentu są:
Urarina, Szaman
Aymara w Boliwii i Peru – ok. 1,5 mln,
Quechua w Boliwii, Ekwadorze ...
|