Waran z Komodo
Waran z KomodoWaran z Komodo (Varanus komodoensis) – gatunek
gada
z rodziny
waranów
nazywany smokiem z Komodo. To największa współcześnie żyjąca
jaszczurka
. Odkryta w
1910
r. Aby ją chronić założono w
1980
r.
Park Narodowy Komodo
. - Opis
- Głowa duża i szeroka, szyja gruba i masywna, baryłkowaty tułów, ogon gruby u nasady, a w dalszej części bocznie spłaszczony, równy połowie długości ciała. Szeroka szczęka uzbrojona w 60 zębów. Ciało pokryte ziarnistymi łuskami. Grzbiet ciemnobrązowy, pokryty czarnymi plamkami.
- Rozmiary
- Długość do 2,5-3 m (rekord – 3,65 m)
Masa ciała 150 kg. Samice są mniejsze od samców. - Biotop
- Tereny z roślinnością krzewiastą i zadrzewione.
- Pokarm
- Większe kręgowce, głównie
ptaki
i
ssaki
(konie, bawoły wodne, świnie, jelenie, kangury) odnotowano także kilka śmiertelnych ataków na ludzi, warany są także
kanibalami
. Warany z Komodo nie mają wrogów naturalnych w ogniwie pokarmowym, jedynym zagrożeniem dla młodych waranów są dorosłe osobniki.
- Zachowanie
- Aktywny w dzień, a noc spędza w wygrzebanych przez siebie norach. Poluje z zasadzki, do upatrzonej zdobyczy zakrada się od tyłu. Atakując mniejszą zdobycz, może rzucić się wprost do jej szyi; większą ofiarę (np. jelenia czy dziką świnię) stara się powalić na ziemię (m.in. przy użyciu potężnego ogona, którego siła uderzenia równa się sile 2 ton), a następnie rozedrzeć na strzępy lub doprowadzić do jej wykrwawienia. Badania wykazały, że w ślinie warana żyje ok. 50 różnych szczepów bakterii, rozwijających się dzięki resztkom mięsa pozostającym między zębami warana; sugerowano, że bakterie te przy ukąszeniu dostają się do krwi zaatakowanego zwierzęcia, powodując infekcję prowadzącą do śmierci ofiary. Z drugiej strony, Fry i in. (2006) odkryli, że inny przedstawiciel rodziny waranów,
waran kolorowy
, wytwarza prawdziwy jad; twierdzą przy tym, że ukąszenia dwóch innych przedstawicieli tej rodziny – Varanus scalaris i warana z Komodo – wywołują u ukąszonego objawy wskazujące bardziej na działanie jadu niż na infekcję bakteryjną[2]. Późniejsze badanie Fry'a i współpracowników potwierdziło fakt wytwarzania przez warany z Komodo prawdziwego jadu; autorzy kwestionują też wpływ występujących w ślinie waranów bakterii na śmierć ich ofiar[3]. Na krótkim odcinku waran z Komodo może biec z szybkością do 20 km/h. Potrafi też pływać w pogoni za ofiarą.
- Rozmnażanie
- Pomiędzy majem a sierpniem przebiegają gody, a we wrześniu samice składają do wykopanych jam w ziemi po kilkanaście i więcej
jaj
o długości 12 cm w pergaminowatych osłonkach. Wylęgłe warany ważą ok. 100 g i mają 40 cm długości. potrzebują ok. pięciu-sześciu lat, by urosnąć do 2 metrów długości, a mogą żyć do ponad 50 lat.
- Występowanie
- Na należących do
Indonezji
wyspach Archipelagu Sundajskiego żyje ok. 6 tysięcy waranów:
Komodo
(1700), Rinca (1300), Gili Motang (100) i
Flores
(ok. 2 tys.).
Przypisy- ↑
Varanus komodoensis
. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (
ang.
)
- ↑ Fry, Bryan G.; Nicolas Vidal; Janette A. Norman; Freek J. Vonk; Holger Scheib; S. F. Ryan Ramjan; Sanjaya Kuruppu; Kim Fung; S. Blair Hedges; Michael K. Richardson; Wayne. C. Hodgson; Vera Ignjatovic; Robyn Summerhayes & Elazar Kochva (2006) "Early evolution of the venom system in lizards and snakes" Nature 439: 584 – 588. DOI:
10.1038/nature04328
Abstrakt
- ↑ Bryan G. Fry; Stephen Wroe; Wouter Teeuwisse; Matthias J. P. van Osch; Karen Moreno; Janette Ingle; Colin McHenry; Toni Ferrara; Phillip Clausen; Holger Scheib; Kelly L. Winter; Laura Greisman; Kim Roelants; Louise van der Weerd; Christofer J. Clemente; Eleni Giannakis; Wayne C. Hodgson; Sonja Luz; Paolo Martelli; Karthiyani Krishnasamy; Elazar Kochva; Hang Fai Kwok; Denis Scanlon; John Karas; Diane M. Citron; Ellie J. C. Goldstein; Judith E. Mcnaughtan i Janette A. Norman (2009) "A central role for venom in predation by Varanus komodoensis (Komodo Dragon) and the extinct giant Varanus (Megalania) priscus". Proceedings of the National Academy of Sciences 106:896.... DOI:
10.1073/pnas.0810883106
.
Bibliografia- Claudio Ciofi "Smok z Komodo" Świat Nauki 5/1999, s. 54-62
- Hanna Dobrowolska: Gady. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1981. .
- Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. .
Inne hasła zawierające informacje o "Waran z Komodo":
Partenogeneza
Waran z Komodo
– największa jaszczurka świata – może rozmnażać się partenogenetycznieDzieworództwo ...
Flores (wyspa)
...
Homo floresiensis
...
Jemen
...
Waran z Komodo
Waran z Komodo
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
gady
/
zauropsydy
Rząd
łuskonośne
Podrząd
Autarchoglossa
Rodzina
waranowate
Rodzaj
Varanus
Gatunek
waran z Komodo
Nazwa systematyczna
Varanus komodoensisOuwens,
1912
Kategoria zagrożenia (
CzKGZ
)
narażony ...
Geografia Arabii Saudyjskiej
...
Geografia Iraku
...
Wyspy Indonezji
...
Małe Wyspy Sundajskie
...
Stare Zoo w Poznaniu
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Waran z Komodo":
025. Przegląd systematyczny gadów (plansza 12)
...
|