St Albans
St Albans
St Albans | | | Widok z wieży zegarowej na ulice: French Row (po lewej), Market Place (po prawej) i St Peter's (w głębi). |
Widok z
wieży zegarowej
na ulice: French Row (po lewej),
Market Place
(po prawej) i St Peter's (w głębi). |
Dewiza
: NON NOBIS NATI[1] |
Państwo
|
Wielka Brytania
|
Hrabstwo
|
Hertfordshire
| Mayor | Maxine Crawley[2] |
Powierzchnia
| 161,18 (dystrykt)
km²
| Położenie | 51° 45' 8 ''
N
0° 20' 19''
W
| Ludność (2001) •
liczba ludności
•
gęstość
•
aglomeracja
| 64 038[3] (miasto i dystrykt) 815 os./km² 131 300 |
Nr kierunkowy
| +44-1727 |
Kod pocztowy
| AL1, AL2, AL3, AL4 |
Miasta partnerskie
|
Fano
,
Włochy
Nevers
,
Francja
Nieuwleusen
,
Niderlandy
Nyíregyháza
,
Węgry
Odense
,
Dania
Wormacja
,
Niemcy
| Położenie na mapie Anglii | |
Strona internetowa miasta
|
St Albans (czasem jako Saint Albans,
łac.
Villa Albani [4] lub Villa Sancti Albani[5]) – miasto w południowej części
hrabstwa
Hertfordshire
(
dystrykt St Albans
) w
Anglii
(
Wielka Brytania
). Położone jest w dolinie rzeki
Ver
(dorzecze
Tamizy
), ok. 32 km na północny zachód od
Londynu
. Zamieszkuje je ponad 64 tys. osób[3] (ponad 131 tys. wraz z przedmieściami). Razem z
Harpenden
i pobliskimi wsiami tworzy niemetropolitalny
dystrykt St Albans
. W czasie panowania rzymskiego miasto, znane jako
Verulamium
, było największym po Londynie (
Londinium
) ośrodkiem, a od ok.
60
r. – stolicą (municipium) rzymskiej
Brytanii
.[6][7] NazwaFragment murów rzymskiego Verulamium W okresie rzymskim miasto znane było jako
Verulamium
; nazwa ta pochodziła od osady zwanej
Verlamion
– głównego ośrodka plemienia
Catuvellauni
. Po opuszczeniu miasta przez Rzymian, funkcjonowało ono pod jedną z dwóch saksońskich nazw: Verlamchester lub Watlingchester (Wæclingacæster).[8] Obecna nazwa – St Albans – nawiązuje do
św. Albana
, pierwszego angielskiego chrześcijańskiego męczennika[9], ściętego ok.
324
r. przez
Rzymian
. AdministracjaMiasto St Albans jest częścią
Miasta i Dytstryktu St Albans
. Okręgi wyborczeMisto i dystrykt dzieli się na 20 okręgów wyborczych:[10] - Ashley
- Batchwood
- Clarence
- Colney Heath
- Cunningham
- Harpenden East
- Harpenden North
- Harpenden South
- Harpenden West
- London Colney
| - Marshalswick North
- Marshalswick South
- Park Street
- Redbourn
- Sandridge
- Sopwell
- St Peters
- St Stephen
- Verulam
- Wheathampstead
|
Rada miasta i dystryktu58 członków Rady Miasta i Dystryktu wybieranych jest w wyborach powszechnych. Rada wybiera spośród swoich członków Przewodniczącego Rady (ang. Mayor). Po wyborach w roku 2010 przewodniczącą St Albans jest Maxine Crawley.[2] Obecni członkowie Rady Miasta i Dystryktu St Albans[10]Radna / Radny | Partia | Okręg wyborczy |
---|
Amanda Archer |
Liberal Democrat
| Batchwood |
---|
Roger Axworthy | Liberal Democrat | Sopwell |
---|
Julie |
Conservative
| Harpenden East |
---|
Chris Brazier | Liberal Democrat | Colney Heath |
---|
Annie Brewster | Conservative | Wheathampstead |
---|
Sheila Burton | Liberal Democrat | Clarence |
---|
David Canham | Conservative | St Stephen |
---|
Allen Chamberlain | Conservative | Harpenden West |
---|
John Chambers | Conservative | Harpenden North |
---|
Daniel Chichester-Miles | Conservative | Harpenden West |
---|
Geoffrey Churchard | Liberal Democrat | Marshalswick North |
---|
Janet Churchard | Liberal Democrat | Marshalswick North |
---|
Gillian Clark | Conservative | Wheathampstead |
---|
Tom Clegg | Liberal Democrat | Marshalswick North |
---|
Maxine Crawley | Conservative | Redbourn |
---|
Julian Daly | Conservative | Harpenden West |
---|
Ian Day | Liberal Democrat | Colney Heath |
---|
Robert Donald | Liberal Democrat | Cunningham |
---|
Brian Ellis | Conservative | Harpenden South |
---|
Sue Featherstone | Conservative | St Stephen |
---|
Martin Frearson | Liberal Democrat | Verulam |
---|
Katherine Gardner |
Labour
| London Colney |
---|
Andy Grant | Liberal Democrat | Ashley |
---|
Roger Gray | Conservative | Redbourn |
---|
Michael Green | Liberal Democrat | St Peters |
---|
Eileen Harris | Labour | Sopwell |
---|
Geoffrey Harrison | Liberal Democrat | Cunningham |
---|
Teresa Heritage | Conservative | Harpenden South |
---|
Martin Leach | Labour | Batchwood |
---|
Aislinn Lee | Liberal Democrat | Park Street |
---|
Frances Leonard | Conservative | Sandridge |
---|
Joyce Lusby | Liberal Democrat | Clarence |
---|
Nicola McAlister-Baillie | Liberal Democrat | Park Street |
---|
Kate Morris | Liberal Democrat | Marshalswick South |
---|
Martin Morris | Liberal Democrat | St Peters |
---|
Gordon Myland | Conservative | St Stephen |
---|
Chris Oxley | Liberal Democrat | Wheathampstead |
---|
Bert Pawle | Conservative | Harpenden North |
---|
Rod Perks | Liberal Democrat | Marshalswick South |
---|
Jack Pia | Liberal Democrat | St Peters |
---|
David Poor | Liberal Democrat | Sopwell |
---|
Rob Prowse | Liberal Democrat | Cunningham |
---|
Beric Read | Conservative | Sandridge |
---|
Stuart Roberts | Conservative | Harpenden South |
---|
Anthony Rowlands | Liberal Democrat | Ashley |
---|
Dean Russell | Conservative | Harpenden East |
---|
Tony Swendell | Independent | Redbourn |
---|
Melvyn Teare | Liberal Democrat | Marshalswick South |
---|
Geoffrey Turner | Conservative | Harpenden North |
---|
Mike Wakely | Conservative | Harpenden East |
---|
Fred Wartenberg | Liberal Democrat | Verulam |
---|
Chris White | Liberal Democrat | Clarence |
---|
Irene Willcocks | Conservative | London Colney |
---|
Dave Winstone | Conservative | London Colney |
---|
Allan Witherick | Liberal Democrat | Batchwood |
---|
David Yates | Liberal Democrat | Park Street |
---|
Nat Young | Conservative | Verulam |
---|
M Iqbal Zia | Liberal Democrat | Ashley |
---|
DemografiaWg
Domesday Book
("Księgi Sądu Ostatecznego") miasto liczyło ok. 500 mieszkańców w roku
1086
. Populacja miasta St Albans (ang.
Borough
of St Albans) w latach 1801-1971:[11] 1801-1971Populacja St Albans w latach 1801-1971. Rok | Liczba ludności | Przyrost (%) |
---|
1801 | 3038 | — | 1811 | 3653 | 20,2 | 1821 | 4472 | 22,4 | 1831 | 4772 | 6,7 | 1841 | 6497 | 36,1a | 1851 | 7000 | 7,7 | 1861 | 7675 | 9,6 | 1871 | 8298 | 8,1 | 1881 | 10 931 | 31,7b | 1891 | 12 898 | 18,0 | 1901 | 16 019 | 24,2 | 1911 | 18 133 | 13,2 | 1921 | 25 593 | 41,1c | 1931 | 28 624 | 11,8 | 1939 | 42 450 | 48,3d | 1951 | 44 0983 | 3,9 | 1961 | 50 293 | 14,0e | 1971 | 52 174 | 3,7 |
a) W roku
1835
poszerzono granice miasta. b) W roku
1841
poszerzono granice miasta. c) W roku
1913
poszerzono granice miasta. d) W roku
1933
zredukowano granice miasta. e) W roku
1955
zmieniono granice miasta.
1961-2001Populacja Miasta i Dystryktu St Albans w latach 1961-2001. Populacja
Miasta i Dystryktu St Albans
(ang. City and District of St Albans).[12] W roku
1974
zmieniono podział administracyjny. Dane dla lat 1961 i 1971 odnoszą się do obszaru nowego Miasta i Dystryktu St Albans.[12] Rok | Liczba ludności | Przyrost (%) |
---|
1961 | 107 458 | — | 1971 | 121 359 | 12,9 | 1981 | 125 124 | 3,1 | 1991 | 126 202 | 0,9 | 2001 | 121 359 | 2,2 |
Lokalne mediaW St Albans działają lokalne rozgłośnie radiowe: "Radio Verulam"[13] i "Herts Mercury 96.6"[14] oraz ukazują się dwa tygodniki: "St Albans & Harpenden Review"[15][16] oraz "Herts Advertiser".[17] Historia VerlamionPierwsze znane osadnictwo w rejonie St Albans to osada z
epoki żelaza
datowana na koniec
I wieku p.n.e.
/ I połowę
I wieku n.e.
. Badania wykonane w latach 30
XX wieku
wykazały, iż osada usytuowana była w dzisiejszym lesie Prae Wood (na północny-zachód od Bluehouse Hill Road, przy Hampstead Road).[18] Późniejsze ekspertyzy wykazały, że osadnictwo rozciągało się w dolinie rzeki Ver, w miejscu gdzie powstało późniejsze miasto rzymskie.[19] Osada nosiła nazwę
Verlamion
, co prawdopodobnie oznaczało "nad stawem" ze względu na istniejący w okolicy dzisiejszego lasu Prae Wood staw. Na lokalnych monetach z okresu przedrzymskiego pojawia się nazwa Verlamio.[20] Verlamion, obok Camulodunum (dzisiejsze miasto
Colchester
), był najwiekszym ośrodkiem Brytanii i głównym ośrodkiem plemienia
Catuvellauni
.[20] VerulamiumPo podbiciu Brytanii przez Rzymian w roku
43
n.e. miejscowość (znana wówczas jako
Verulamium
) stała się największym ośrodkiem rzymskim w
Brytanii
obok Londynu. Miasto uległo zniszczeniu podczas rewolty
Boudiki
w latach
60
-
61
n.e. Po odbudowaniu miało wiele wspaniałych domów, a w roku
275
zostało otoczone kamiennymi murami miejskimi.[21] Po odejściu armii rzymskiej w
410
, miasto powoli zaczęło podupadać. Materiał budowlany ze zniszczonych budynków rzymskich wykorzystano do rozbudowy m.in. targu miejskiego i opactwa. Istniejąca do dziś wieża opactwa została wzniesiona (wg tradycji) niedaleko miejsca egzekucji św. Albana (około roku
250
, ale przyjmowane są też daty
209
,
254
, lub – data uznana za oficjalną –
304
) z surowców pochodzących z Verulamium. Św. Alban jest najstarszym znanym brytyjskim męczennikiem chrześcijańskim i w związku z jego kultem trwała późniejsza rozbudowa miasta.[22] St AlbansW
V wieku
powstał w mieście pierwszy zakon benedyktyński.[23] Kolejne opactwo powstało w roku
793
z inicjatywy Offy, króla
Mercji
. Osadnictwo rozrastało się wokół innego klasztoru benedyktyńskiego, założonego w latach
900
-
950
przez opata Ulsinusa (znanego także jako Wulsin). W
1077
Paul z Caen rozpoczął budowę opactwa, używając w tym celu materiału budowlanego z ruin rzymskiego miasta Verulamium.[24] Jak podaje
XIII-wieczny
benedyktyński kronikarz Matthew Paris, opat Ulsinus (Wulsin) ufundował trzy kościoły w roku
948
, ze względu na rosnącą liczbę pielgrzymów, przybywających oddać cześć św. Albanowi. Były to: kościół pw. św. Stefana, kościół pw.
św. Piotra
i kościół pw.
św. Michała
; zostały one zbudowane w równej odległości od opactwa. Opat Ulsinus w
948
założył także szkołę (St Albans School – mieszczącą się do dziś w bramie głównej opactwa).[25] Począwszy od
X wieku
w centrum miasta odbywał się targ. Z inicjatywy XIV opata Paula de Caen w roku
1077
rozpoczęto budowę kościoła przy opactwie (dzisiejsza katedra) , która zakończyła się w roku
1089
. Kościół miał ponad 105-metrową wieżę (350 stóp) i siedem
apsyd
.[26] Geoffrey de Gorham w roku
1140
założył klasztor żeński nieopodal miasta –
Sopwell Priory
.[27] W roku
1154
opat St Albans został oficjalnie uznany głównym opatem Anglii. W roku
1190
John de Cella (znany także jako John of Wallingford) rozpoczął rozbudowę opactwa, którą ponawiano w latach
1257
–
1320
, lecz z przyczyn finansowych nigdy nie ukończono zgodnie z planem. W roku
1553
miasto otrzymało 'Królewskie Prawo" (Royal Charter) na prowadzenie targu miejskiego.[28] W roku
1213
w opactwie w St Albans powstał pierwszy szkic
Magna Carta
.[29] W roku
1290
przez centrum miasta przeszedł orszak pogrzebowy Eleonory Kastylijskiej, a na placu targowym przy wieży zegarowej umieszczono krzyż wart 100 funtów. Krzyż został zniszczony i usunięty w roku
1701
.[30]
22 maja
1455
St Albans było miejscem
pierwszego starcia
w
wojnie Dwóch Róż
.[31]
II bitwa pod St Albans
miała miejsce
12 lutego
1461
[32][31] i była najkrwawszą bitwą owej wojny – zginęło ok. 6000 osób.[33] Król Edward w roku
1535
uznał przywileje targowe miasta.[28] Rozwój infrastruktury w
XVIII
i
XIX wieku
(m.in. utwarzenie dróg, budowa linii kolejowej łączącej St Albans z
Londynem
w
1868
) pomogła miastu w rozwoju handlu.[21] W
1877
zostały potwierdzone prawa miejskie St Albans, a kościół pw. św. Albana uzyskał status katedry.[34] Kultura i rozrywkaSt Albans nie posiada kina; ostatnie, znane pod nazwą Odeon, zostało zamknięte w
1995
roku i sprzedane w roku
2008
. Obecnie James Hannaway przy wsparciu mieszkańców (ponad milion funtów dotacji) zamierza odnowić kino w stylu
art déco
.[35]. Nowe kino będzie nosiło nazwę The Odyssey na cześć filmu
Stanley'a Kubricka
(związanego z miastem reżysera).[36] Filmy wyświetlane są w St Albans Arena oraz pobliskich miejscowościach (
Welwyn Garden City
,
Berkhamsted
, Garston i
Hatfield
). Przedstawienia teatralne można oglądać w Maltings Art Theatre, Trestle Arts Base, Alban Arena, Abbey Theatre, Sandpit Theatre, Watford Palace Theatre, Radlett Centre.[37] W mieście znajduje się kilka
muzeów
: Verulamium Museum (w parku Verulamium), Museum of St Albans (Hatfield Road), Clock Tower (wieża zegarowa w centrum miasta),
Sopwell Nunnery
(ruiny dworku zbudowanego w miejscu średniowiecznego klasztoru)[38] oraz ruiny
teatru rzymskiego
(przy St Michael's Street).[39] Koncerty
organowe
organizowane są w The St Albans Organ Theatre, gdzie znajduje się także muzeum organów (tzw. organów kinowych –
ang.
theatre organ,
niem.
Kinoorgel).[40] Główne atrakcje turystycznePark
Verulamium
(park jest pod opieką konserwatorską, zajmuje obszar dawnego rzymskiego miasta
Verulamium
): - Ruiny teatru rzymskiego;
-
Mozaikowa
posadzka rzymskiego domu z zachowanym
hypocaustum
.[39]
- Fragment kamiennego muru rzymskiego.
- Verulamium Museum – prezentacja rzymskiej przeszłości miasta, m.in. rekonstrukce wnętrz rzymskich domów i mozaiki.[39]
- Główna brama opactwa (dziś St Albans School).
Ye Olde Fighting Cocks – najstarszy pub w Wielkiej Brytanii - Ye Olde Fighting Cocks – najstarszy pub w Anglii[41].
- Jezioro (ang. The Lake) – siedlisko ptactwa wodnego (m.in.
czapla siwa
).
-
Teatr
rzymski – wybudowany ok.
140 n.e.
z miejscami dla 2000 widzów, jedyny widoczny przykład w Wielkiej Brytanii[42].
-
Katedra pw. św. Albana
na Holywell Hill.
-
Wieża zegarowa
z początku
XV wieku
[39] – jedna z niewielu w Anglii średniowieczna wieża z zegarem[39]., w czasie
wojen napoleońskich
używana jako część systemu wczesnego ostrzegania za pomocą luster (najbliższa wieża znajdowała się w Yarmouth, ok. 8 km od St Albans).[39]
-
Sopwell
– ruiny XVI-wiecznego dworku wybudowanego w miejscu średniowiecznego klasztoru żeńskiego. Wg legendy w klasztorze przebywała
Anna Boleyn
zanim poślubiła
Henryka VIII
.[43]
- W środy i w soboty odbywa się (od
X wieku
) najstarszy
targ
w Anglii (centrum miasta, ulice: St Peter's oraz
Market Place
).
- Miasto przecinają liczne szlaki rowerowe, łączące pobliskie miejscowości (np. "Albans Way" do
Hatfield
– dawna linia kolejowa przekształcona w szlak rowerowy).
- Przez miasto i w jego okolicach przebiegją szlaki piesze (m.in. "The River Ver", "The Moors", "Verulamium, "The Common").[44][45][46][47][48]
Transport KolejW mieście znajdują się dwie czynne stacje kolejowe: Stacja obsługiwana jest przez
First Capital Connect
.[49] Stacja St Albans City zapewnia połączenia z lotniskami w
Luton
(kierunek Bedford) i
Gatwick
(kierunek Brighton). - Stara stacja kolejowa (zw. Old rail station) została zamknięta, a torowisko łączące St Albans z Hatfield przekształcono w drogę rowerową NCN 61.
Komunikacja autobusowaKomunikację autobusową (lokalnie i miedzymiastowo) zapewnia kilka prywatnych przedsiębiorstw transportowych. Głównymi przystankami w mieście są: - St Peter's Street,
- stacja kolejowa St Albans City.[51]
Linie autobusowe zapewniają połączenia z lotniskami w
Luton
,
Gatwick
i
Heathrow
. TramwajeDo roku
2011
zostanie przeprowadzona modernizacja
Abbey Line
z St Albans Abbey do Watford Junction. Pociągi zostaną zastąpione
tramwajami
i uruchomione zostaną dodatkowe kursy (2-3 na godzinę), co pozwoli na przewóz 450 000 pasażerów rocznie.[52][53] Planowane jest także przedłużenie przyszłej linii tramwajowej do centrum miasta oraz do
Hatfield
.[54] Drogi roweroweWiadukt Midland Railway (otwarty w
1868
) ponad Great Northern Line, zamkniętą w
1964
– obecnie drogą rowerową NCN 61. Przez St Albans przebiegają dwie krajowe drogi rowerowe (należące do systemu National Cycle Network): - NCN 6 – docelowo łącząca Londyn z Keswick w
Cumbrii
. Trasa przebiga przez
Watford
,
Luton
,
Milton Keynes
,
Northampton
,
Market Harborough
,
Leicester
,
Derby
,
Nottingham
,
Worksop
,
Sheffield
,
Manchester
,
Blackburn
,
Preston
,
Lancaster
, Kendal i
Windermere
.[55]
- NCN 61 – docelowo łącząca
Maidenhead
z Rye House Station. Trasa przebiega przez Uxbridge,
Rickmansworth
, Watford, St Albans, Hatfield,
Welwyn Garden City
,
Hertford
i Ware.[56] Część trasy między St Albans i Hatfield (wolna od ruchu samochodowego) znana jest jako The Alban Way.[57] Droga nr 61 częściowo pokrywa się z trasą nr 6 (między Watford i St Albans) oraz trasą nr 12 (między Hatfield i Welwyn Garden City).[56]
Drogi rowerowe są oznakowane i ogólnodostępne są darmowe szczegółowe mapy.[58] Szkolnictwo Szkoły średniePaństwowe - Beaumont School[59]
- Francis Bacon Maths & Computing Collegel[60]
- Loreto College, St Albans (
rzymskokatolicka
dla dziewcząt)[61]
- Marlborough School[62]
- Nicholas Breakspear Catholic School (rzymskokatolicka)[63]
- Sandringham School[64]
- St Albans Girls' School (dla dziewcząt)[65]
- Townsend Church of England School (
Kościół Anglii
)[66]
- Verulam School (dla chłopców)[67]
Niepaństwowe - St Albans School (dla chłopców w wieku 11-18 lat i dziewcząt w wieku 16-18 lat)[68]
- St Albans High School for Girls (Kościół Anglii, dla dziewcząt)[69]
- St Columba's College (
katolicka
dla chłopców)[70]
Szkoły wyższeW St Albans znajduje się kampus Oaklands College[71] oraz kampus
University of Hertfordshire
.[72] Związki partnerskie Miasta partnerskieMiasta partnerskie St Albans:[73] Inne związki miasta Osoby związane z miastem-
św. Alban
(?-
22 czerwca
ok.
324
) -
chrześcijański męczennik
, stracony przez Rzymian;
-
Francis Bacon
(
1561
-
1626
), filozof, naukowiec, I wicehrabia St Albans;
-
Nicholas Breakspear
(ok.
1100
-
1159
), później jako papież
Hadrian IV
, urodzony w
Abbots Langley
, uczęszczał do szkoły w St Albans;
- Cheryl Campbell (ur.
1949
), aktor;
- John de Cella (znany jako Richard of Wallingford) (
1292
-
1336
), opat katedry w St Albans matematyk, horolog, astronom;
- Ralph Chubb (
1892
-
1960
), litograf;
-
Sarah Churchill
, książna Marlborough (
1660
-
1744
), żona
Johna Churchilla
, pierwszego księcia Marlborough, przyjaciółka
królowej Anny
;
-
Siobhán Fahey
(ur.
1957
), piosenkarka z zespołów
Bananarama
oraz
Shakespear's Sister
, uczęszczała do Loreto College;
-
Stephen Hawking
(ur.
1942
), fizyk, uczęszczał do St Albans School;
- Christopher Herbert (ur.
1944
), IX biskup St Albans (
1995
-
2009
);
-
Benny Hill
(
1924
-
1992
), komik, mieszkał w St Albans;
-
Stanley Kubrick
(
1928
-
1999
), filmowiec, mieszkał w Childwickbury Manor;
-
Mike Newell
(ur.
1942
), reżyser filmowy (m.in. filmy o
Harrym Potterze
), mieszkał w St Albans, uczęszczał do St Albans School;
- Matthew Paris (ok.
1200
-
1259
),
benedyktyn
, kronikarz;
- Robert Runcie (
1921
-
2000
), biskup St Albans
1970
-
1980
, arcybiskup Canterbury
1980
-
1991
;
- George Gilbert Scott (
1811
-
1878
), przebudował katedrę w St Albans (
1856
-
1877
);
- Wulsin (Ulsinus) (
X wiek
), opat, założyciel (
948
) St Albans School, fundator kościoła pw.
św. Michała
, kościoła pw.
św. Piotra
oraz kościoła pw.
św. Stefana
.
Przypisy- ↑ "Urodzeni nie dla siebie" (w znaczeniu "Urodzeni dla przyszłych pokoleń"). Przykład miejskiej dewizy widoczny jest m.in. na umieszczonej w głównej bramie dawnego opactwa. Jest również dewizą znajdującej się tam St Alabns School.
- ↑ 2,0 2,1
The Mayor 2010-11: Cllr Maxine Crawley
(
ang.
). W: St Albans City & District Council [on-line]. St Albans City & District Council, 2010-05-21. [dostęp 2010-06-10].
- ↑ 3,0 3,1
Office for National Statistics, 2001 Census, Key Statistics for HCC Settlements #. Crown copyright. Table KS01 Usual resident population (numbers)
- ↑ Johann Georg Theodor Grässe:
Orbis latinus oder Verzeichniss der lateinischen Benennungen der bekanntesten Städte etc., Meere, Seen, Berge und Flüsse in allen Theilen der Erde nebst einem deutsch-lateinischen Register derselben.
. Dresden: G. Schönfeld's Buchhandlung (C. A.Werner), 1861, s. 209. [dostęp 2010-01-10].
- ↑
Domesday Book
- ↑ Jane McIntosh: Handbook of Life in Prehistoric Europe. Oxford University Press US, 2009, s. 158. .
- ↑ Guy de la Bédoyère: Roman towns in Britain. Rowman & Littlefield, 1992, s. 31, seria: English heritage. .
- ↑ Grant Allen: Science in Arcady. BiblioBazaar, 2007, s. 215. .
- ↑ Enjoy! St Albans. What to see and do.. St Albans: St Albans City & District Council, 2009, ss. 8-9.
- ↑ 10,0 10,1
Your Councillors
. St Albans City & District Council. [dostęp 2010-06-28].
- ↑ Mark Freeman: St Albans. A history. Lancaster: Carnegie Publishing Ltd, 2008, ss. 210, 257. .
- ↑ 12,0 12,1 Mark Freeman: St Albans. A history. Lancaster: Carnegie Publishing Ltd, 2008, s. 299. .
- ↑
Radio Verulam
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Herts Mercury 96.6
(
ang.
). [dostęp 2010-05-15].
- ↑
St Albans & Harpenden Review
(
ang.
). Newsquest Media Group. [dostęp 2010-03-27].
- ↑ „St Albans & Harpenden Review”, s. 4 (2010-03-24). Newsquest Media Group (
ang.
).
- ↑
Herts Advertiser
(
ang.
). Archant Regional Limited. [dostęp 2010-03-27].
- ↑ Mark Freeman: St Albans. A history. Lancaster: Carnegie Publishing Ltd, 2008, s. 7. .
- ↑ Mark Freeman: St Albans. A history. Lancaster: Carnegie Publishing Ltd, 2008, ss. 7-8. .
- ↑ 20,0 20,1 Mark Freeman: St Albans. A history. Lancaster: Carnegie Publishing Ltd, 2008, s. 8. .
- ↑ 21,0 21,1 Enjoy! St Albans. Visitor Guide. "History". St Albans: 2009, ss. 6-7.
- ↑
Story of St Alban
(
ang.
). The Cathedral and Abbey Church of Saint Alban. [dostęp 2010-03-27].
- ↑ Cathedral & Abbey Church of Saint Alban. „Churches of St Albans”, ss. ulotka informacyjna (2009). St Albans City & district Council (
ang.
).
- ↑ Past and present. St Albans: The Cathedral and Abbey Church of Saint Alban, 2009.
- ↑
St Albans School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-28].
- ↑
Medieval Architecture
(
ang.
). W: The Cathedral and Abbey Church of Saint Alban [on-line]. The Cathedral and Abbey Church of Saint Alban, 2010. [dostęp 2010-03-28].
- ↑
Sopwell Nunnery Green Space
(
ang.
). W: St Albans City & District Council [on-line]. 2009-12-04. [dostęp 2010-01-09].
- ↑ 28,0 28,1
Markets and shopping
(
ang.
). St Albans & Harpenden Review. [dostęp 2010-03-28].
- ↑
Oaklands College students to create original artwork celebrating forthcoming St Albans Magna Carta festival
(
ang.
). W: St Albans & City District Council [on-line]. St Albans & City District Council, 2010-02-19. [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Clock Tower
(
ang.
). W: St Albans Museums [on-line]. [dostęp 2010-03-28].
- ↑ 31,0 31,1 Michael Hicks: The Wars of the Roses 1455-1485. T. 54: The Wars of the Roses 1455-1485. Osprey Publishing, 2003, ss. 34-35, seria: Essential histories. .
- ↑ Ronald H. Fritze, William Baxter Robison: Historical dictionary of late medieval England, 1272-1485. Greenwood Publishing Group, 2002, s. 484. .
- ↑ Ronald H. Fritze, William Baxter Robison: Historical dictionary of late medieval England, 1272-1485. Greenwood Publishing Group, 2002, s. 485. .
- ↑ Enjoy! St Albans. St Albans: St Albans City & District Council, 2009, s. 7.
- ↑
Film
. All About St Albans. [dostęp
28 marca
2010
].
- ↑
The Odyssey Cinema in St Albans
(
ang.
). allaboutstalbans.com, All About St Albans. [dostęp 2010-10-02].
- ↑
Theatre
. All About St Albans. [dostęp
9 września
2009
].
- ↑
Sopwell Nunnery Green Space
(
ang.
). W: St Albans City & District Council [on-line]. 2009-12-04. [dostęp 2010-01-28].
- ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 39,5
St Albans Museums
. [dostęp
30 listopada
2009
].
- ↑
St Albans Organ Theatre
(
ang.
). [dostęp 2010-01-08].
- ↑
Oldest Inn in Britain
. [dostęp
9 września
2009
].
- ↑
The Roman Theatre of Verulamium
. [dostęp
30 listopada
2009
].
- ↑ Informacje z tablicy informacyjnej znajdującej się na stanowisku.
- ↑ Hertfordshire County Council: Walks & More. St Albans: 2009.
- ↑ The River Ver. „Abbey Flyer”. St Albans City & District Council (
ang.
).
- ↑ The Common. „Abbey Flyer”. St Albans City & District Council (
ang.
).
- ↑ Verulamium. „Abbey Flyer”. St Albans City & District Council (
ang.
).
- ↑ The Moors. „Abbey Flyer”. St Albans City & District Council (
ang.
).
- ↑
National Rail Enquiries
. NRE. [dostęp
9 września
2009
].
- ↑
St Albans Abbey
. London Midlands. [dostęp
9 września
2009
].
- ↑
Timetables – Area 3: Harpenden, St Albans and Borehamwood
. Intalink. [dostęp
9 września
2009
].
- ↑
On track for better transport
. „Horizons”, s. 18 (Zima 2010). Hertfordshire County Council (
ang.
).
- ↑ Tram support. „Harpenden & St Albans Review”, s. 7 (2010-09-29). Newsquest Media Group (
ang.
).
- ↑
St Albans Abbey tram-train announced
(
ang.
). W: Railway Gazette International [on-line].
30 października
2009
. [dostęp 2010-01-08].
- ↑
Route 6
(
ang.
). Sustrans. [dostęp 2010-06-05].
- ↑ 56,0 56,1
Route 61
(
ang.
). Sustrans. [dostęp 2010-06-05].
- ↑
Hertfordshire
(
ang.
). Sustrans. [dostęp 2010-06-05].
- ↑
Cycling
(
ang.
). W: Oficjalna strona St Albans City & District Council [on-line]. St Albans City & District Council, 2010-07-28. [dostęp 2010-08-12].
- ↑
Beaumont School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Francis Bacon Maths & Computing College
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Loreto College
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Marlborough School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Nicholas Breakspear Catholic School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Sandringham School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
St Albans Girls' School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Townsend Church of England School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Verulam School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
St Albans School
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
St Albans High School for Girls
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
St Columba's College
(
ang.
). [dostęp 2010-03-27].
- ↑
St Albans Smallford Campus
(
ang.
). W: Oaklands College: About the Campus [on-line]. Oaklands College. [dostęp 2010-03-27].
- ↑
St Albans Campus Learning Resources Centre
(
ang.
). University of Hertfordshire. [dostęp 2010-03-27].
- ↑
Town twinning
(
ang.
). St Albans City & District County Council, 2009-08-27. [dostęp 2010-03-27].
Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "St Albans":
Odense
...
1455
Kalikst III
został papieżem.
22 maja
– zwycięstwo
Yorków
w
I bitwie pod St Albans
, początek
Wojny Dwóch Róż
.
8 lipca
–
porwanie książąt z Altenburga
. ...
1213
zobowiązywał się płacić roczną daninę papieżowi w wysokości 1000 marek.W opactwie w
St Albans
powstał pierwszy szkic
Magna Carta
. Urodzili sięNa razie brak wpisów. ...
Wormacja
...
Tesco
TSCO). Tesco otworzyło swój pierwszy sklep samoobsługowy w roku
1948
w miejscowości St Albans niedaleko od Londynu (sklep ten nadal działa – stan na ...
Boudika
...
Stuartowie
...
St Albans
Na mapach:
51°45'08″N 0°20'19″W / 51.75222, -0.33861
St AlbansHerbFlaga
Herb St Albans
Flaga St Albans
Widok z wieży zegarowej na ulice: French ...
Verulamium
Fragment murów miejskichVerulamium rzymskie miasto znajdujące się na obszarze obecnego miasta
St Albans
w hrabstwie
Hertfordshire
w
Anglii
(
Wielka Brytania
). Miasto położone było ...
Miasta ze statusem City w Wielkiej Brytanii
248[42]1542[7]
Peterborough
Cambridgeshire
163 300[43][44]1541[7]
Plymouth
Devon
240 720[45]1928[7]
Portsmouth
Hampshire
186 701[46]1926[7]
Preston
Lancashire
129 633[47]2002[7]
Ripon
North Yorkshire
24 500[48]1865[7]
Salford
Wielki Manchester
216 103[49]1926[7]
Salisbury
Wiltshire
114 614[50]
Sheffield
South Yorkshire
534 500[51]1893[7]
Southampton
Hampshire
217 445[52]1964[7]
St Albans
Hertfordshire
128 982[53]1877[7]
Stoke-on-Trent
Staffordshire
240 636[54]1925[7]
Sunderland
Tyne and Wear
283 700[55][56]1992[7]
Truro
Kornwalia
19 000[57]1877[7]
Wakefield
West Yorkshire
321 217[58][56]1888[7]
Wells
Somerset
10 400[59]
Westminster
Wielki Londyn
181 ...
Inne lekcje zawierające informacje o "St Albans":
023. F. Bacon i indukcja eliminacyjna (plansza 2)
...
|