Płyta nagrobna grobu Edwarda Dembowskiego
Edward Dembowski (
31 maja
1822
–
27 lutego
1846
) – polski działacz lewicy niepodległościowej (
Związek Narodu Polskiego
),
filozof
, krytyk literacki i publicysta. Pisarz, organizator konspiracji w Galicji m.in. w
Krośnie
.
Był synem Julii z Kochanowskich i konserwatywnego
kasztelana
– wojewody Królestwa Polskiego
Leona Dembowskiego
. Z racji szlacheckiego pochodzenia, kontrastującego z radykalnymi poglądami społecznymi, nazywano go "czerwonym kasztelanicem".
Wydawał Przegląd Naukowy, pismo młodej, niepodległościowej inteligencji.
Organizator nieudanego
powstania krakowskiego
, które wybuchło w lutym
1846
roku w
Krakowie
i okolicach. Zginął –
27 lutego
1846
roku, gdy wojska austriackie ostrzelały procesję patriotyczną w
Podgórzu
, której przewodził.
Pochowany na
Starym Cmentarzu Podgórskim
w Krakowie. Jego grób, jako jedyny na tym cmentarzu, wciąż otoczony jest stałą opieką.
Żoną Dembowskiego była Aniela z Chłędowskich. Z tego małżeństwa na świat przyszło troje dzieci: Julia (żona Aleksandra Karpińskiego), Edward i Czesław.
Jego działalności publicznej podczas powstania krakowskiego jest poświęcony
film fabularny
Stanisława Różewicza
pt.
Pasja
.
Bibliografia
- Leszek. Sykulski: Edward Dembowski (1822-1846) : biografia polityczna. Toruń: Wydawnictwo Naukowe GRADO, 2006. .
- Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 3. Literatura krajowa w okresie romantyzmu:1831-1863.T.2/ red