|
Święty Cyprian z Kartaginy |
biskup
męczennik
|
|
Data urodzenia | ok. 200
Tunezja
|
Data śmierci |
14 września
258
Villa Sexti k.
Kartaginy
|
Kościół / wyznanie |
katolicki
,
prawosławny
,
przedchalcedońskie
,
anglikański
,
luterański
|
Wspomnienie |
16 września
(kościół rzymskokatolicki) (kat) 31 sierpnia (praw.
liturgia
wg
kal. jul.
)
13 września
(praw. wg
kal. greg.
) |
Atrybuty |
Ewangelia
,
krzyż
, księga, gałązka palmowa,
miecz
,
paliusz
,
pastorał
|
|
|
Cyprian z Kartaginy, Święty Cyprian,
łac.
Thascius Caecilius Cyprianus,
scs.
Swiaszczennomuczenik Kiprian, jepiskop Karfagienskij (ur. ok. 200 lub 210 w
Tunezji
, zm.
14 września
258
niedaleko
Kartaginy
) –
biskup
Kartaginy
i
męczennik
za wiarę, pisarz
apologeta
chrześcijaństwa, jedn z
ojców Kościoła
,
święty
katolicki
i
prawosławny
.
Żywot świętego
Cyprian urodził się w
Tunezji
w
pogańskiej
rodzinie. Będąc synem bogatego senatora otrzymał dobre wykształcenie. Przez większą część życia był adwokatem i
retorem
. Pod wpływem kapłana Cecyliusza, przyjął
chrześcijaństwo
i rozdał ubogim wszystko co posiadał[1]. Przyjął chrzest w
245
roku i wkrótce potem
święcenia kapłańskie
. Godność biskupa otrzymał w
248
roku[2].
Toczył długotrwałe spory z
papieżem Stefanem I
o ważność
chrztu
heretyków
. Cyprian uważał taki chrzest za nieważny. Jego stanowisko w tej sprawie zostało ostatecznie odrzucone przez Kościół. Jednocześnie występował w obronie papiestwa, przeciw herezji
Nowacjana
. Miał powiedzieć: extra Ecclesiam salus nulla - poza Kościołem nie ma zbawienia. A także: nie może mieć Boga za swego Ojca ten, kto nie ma Kościoła za swą matkę[2].
W 252 roku w Kartaginie wybuchła epidemia. Biskup stał się wówczas niezmordowanym pocieszycielem chorych. Każdą ważną decyzję podejmował po naradzeniu się z innymi kapłanami i uzyskaniu zgody wiernych. Z myślą o nich napisał kilka traktatów, z których najbardziej znany dotyczy natury jedności Cerkwi[3].
Śmierć męczeńska
Za
cesarza Waleriana
wznowiono prześladowania chrześcijan. Cyprian stał się jedną z ich pierwszych ofiar. 30 sierpnia
257
r. został przesłuchany przed
prokonsulem
Aspazjuszem Paternusem, który skazał go na wygnanie do Curubis (m. Korba w
Tunezji
). Rok później został przesłuchany przed nowym prokonsulem Galeriuszem Maksymem. Przesłuchanie zakończyło się skazaniem Cypriana na śmierć przez ścięcie mieczem za niezłożenie ofiary
bogom rzymskim
. Wyrok wykonano 14 września
258
na Villa Sexti, niedaleko Kartaginy.
Kult
Po śmierci Cypriana wierni nasączyli ręczniki krwią męczennika, traktując je jak drogocenne
relikwie
świętego. Jego ciało pogrzebano na miejscowym cmentarzu. Obecnie relikwie znajdują się w Kartaginie i w
Compiègne
.
Do dzisiejszego dnia św. Cyprian pozostaje jedną z największych postaci wśród świętych chrześcijańskich w północnej Afryce[3].
- Dzień obchodów
Jego
wspomnienie liturgiczne
w Kościele katolickim obchodzone jest
16 września
.
Cerkiew prawosławna wspomina męczennika 31 sierpnia/13 września[4], tj.
13 września
wg
kalendarza gregoriańskiego
[3].
- Ikonografia
W
ikonografii
wschodniej Święty przedstawiany jest w biskupich szatach z centralnie trzymaną
Ewangelią
. Ma charakterystyczne długie, spadające na plecy włosy i krótką brodę.
W sztuce zachodniej jego
atrybutami
są typowe dla biskupa-męczennika: krzyż,
księga
, gałązka palmowa,
miecz
,
paliusz
,
pastorał
[3].
Dzieła
Przekłady polskie[5]:
- Listy - Władysław Szołdrski CSsR (przekład), ks. Marian Michalski (wstęp), Emil Stanula CSsR (Oprac), ATK PSP 1, Warszawa 1969, s. 330.
- Pisma, t. 1: Traktaty: m.in. O jedności Kościoła, O upadłych, O Modlitwie Pańskiej, J. Czuj (przekład i oprac.), Pisma Ojców Kościoła 19, Poznań 1937.
Zobacz też
Przypisy
- ↑
Hieronim
, De viris ilustribus 67; PL 83, 614.
- ↑ 2,0 2,1
Benedykt XVI o św. Cyprianie - pierwszym afrykańskim biskupie męczenniku
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3
męcz. Cyprian, biskup kartagiński
na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
- ↑
podwójne datowanie
- ↑ Pełny zestaw przekładów do 2004 zob. Wojciech Stawiszyński: Bibliografia patrystyczna 1901-2004. Kraków: Homini, 2005, ss. 190-205. .
Linki zewnętrzne