Trapiści |
Pełna nazwa | Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji |
Nazwa łacińska | Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae |
Skrót zakonny | OCSO |
Kościół |
Kościół katolicki
|
Trapista w czasie modlitwy
Trapiści, właściwie Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji (OCSO, Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) –
zakon
katolicki
istniejący pod tą nazwą od
1903
r., wywodzący swoje początki z
opactwa
cysterskiego
La Trappe położonego w północnej części
Regionu Centralnego
we
Francji
.
Historia powstania zakonu
Klasztor
La Trappe już od swego powstania był znany i bogaty gdyż posiadał
relikwie
przywiezione z
Palestyny
. Przyciągały one wiernych i przysparzały dochodów. Opactwo jednak, wielokrotnie złupione, stało się biedne i popadło w ruinę. Jeszcze w średniowieczu za niezapłacenie podatku klasztor został obłożny
klątwą
przez papieża
Bonifacego IX
. Na początku XVII w. większość zakonników opuściła ruiny opactwa. Pozostało kilku najbardziej wytrwałych indywidualistów oraz opat Marsollier. Ten jednak przestał zajmować się klasztorem, żył w samotności i z nikim nie rozmawiał gdyż w ten sposób doznawał objawień. Pozostali mnisi postępowali podobnie. W 1662 r. do opactwa trafił samotny opat Armand Jean le Bouthillier de Rancé (wg niektórych źródeł był opatem już od 1637 r.). Udało mu się częściowo skończyć z indywidualizmem w sprawach jedzenia i spania – mnisi jedli wspólnie w określonych porach i o określonej porze chodzili spać. Podjęli też prace na rzecz klasztoru dzięki czemu stopniowo uporządkowano i odremontowano klasztor. Pozostałe obyczaje mnichów w dużym stopniu pokrywały się z wymogami pierwotnej reguły
cysterskiej
. Egzekwowano nakaz pracy i milczenia. W 1664 r. w klasztorze pojawił się Augustin de Lestrange, zwolennik kontemplacji i studiowania literatury kościelnej. W ten sposób w klasztorze La Trappe pojawiły się dwie główne zasady reguły trapistów (praca i kontemplacja). Ten rok uważa się za rok powstania zakonu trapistów.
Ponieważ Armand de Rancé nie zgadzał się na kontemplację i czytanie zamiast pracy, w 1785 r. doszło do rozłamu. Augustin de Lestrange opuścił klasztor zabierając ze sobą do Szwajcarii 21 mnichów podobnie myślących. W okresie rewolucji Francuskiej trapiści musieli opuścić Francję a przy okazji powstało kilka ich ośrodków w Europie. Po upadku Napoleona część mnichów wróciła do La Trappe. Ok. 1830 r. do trapistów należało 10 klasztorów męskich i 4 żeńskie. Formalnie jednak wszyscy należeli wciąż do cystersów. W 1847 r. papież
Pius IX
oficjalnie uznał dwie osobne kongregacje zakonne: jedną stosującą się do reguł ustalonych przez Armand de Rancé i drugą stosującą się do zasad Augustina Lestranga. W 1892 r. za papieża
Leona XIII
połączono obie kongregacje w zakon zreformowanych cystersów. W
1894
r., po połączeniu trzech kongregacji (dołączono kobiecą), oficjalnie powstał odrębny
zakon kontemplacyjny
. 21 Listopada papież
Benedykt XVI
nadał przywilej dla klasztoru trapistów w Mariawald (Diecezja Akwizgran) na pełny powrót do
liturgii i obserwacji stosowanej przez ten zakon w latach 1963/64
. Stosowny wniosek przedłożył Stolicy Apostolskiej opat tego klasztoru o. Josef Vollberg.
Zwyczaje zakonne
Reguła zakonna
opiera się na bardzo ścisłym przestrzeganiu reguły
św. Benedykta
. Uznaje się, że jest to najbardziej surowa reguła w
Kościele katolickim
. Zakłada pełną izolację od świata, milczenie (trapiści pozdrawiają się słowami
Memento mori
, co w języku łacińskim znaczy Pamiętaj o śmierci),
posty
, oddanie się
modlitwie
i pracy fizycznej. Trapiści pracować i spacerować muszą w oddaleniu od siebie. 7 razy dziennie zbierają się w kościele na
oficjum brewiarzowym
. W środę popielcową oraz Wielki Piątek chodzą boso a w okresie Wielkiego Postu, w każdą środę zachowują pełny post. Reguła też wymaga dbałości o higienę oraz bezwzględnego stosowania się do zaleceń leczniczych właściwego zakonnika. Trapistom nie wolno spożywać owoców.
Trapiści słyną z wyrabiania mocnego
piwa
(średnio 6-7% zawartości
alkoholu
), o charakterystycznym smaku, szczególnie popularnego w
Belgii
. Znakiem rozpoznawczym tego piwa jest charakterystyczne
logo
oraz informacja, iż część dochodu uzyskanego z jego sprzedaży będzie przeznaczona na wspieranie biednych.
Do zakonu tego należał
Thomas Merton
. Trapistą pochodzącym z Polski jest
Michał Zioło
, poeta i eseista.
Zobacz też