Liège
Liège
Liège (
nid.
Luik,
niem.
Lüttich,
wal.
Lidje,
łac.
Leodium) –
miasto
we wschodniej
Belgii
, nad
Mozą
, w pobliżu granicy z
Holandią
i
Niemcami
. Największy ośrodek
francuskiego obszaru językowego w Belgii
. Stolica
prowincji
o tej samej nazwie.
Gmina
Liège składa się z Angleur, Bressoux, Chênée, Glain, Grivegnée, Jupille-sur-Meuse, Rocourt i Wandre. Miasto jest głównym centrum ekonomicznym i kulturowym Walonii. Aglomeracja liczy 476 do 600 tysięcy mieszkańców (w zależności od tego, gdzie umiejscowimy jej granice) i jest trzecią największą aglomeracją w Belgii po
Brukseli
i
Antwerpii
. Liège jest także drugim największym miastem w Walonii po
Charleroi
. Mieszkaniec miasta lub prowincji to Leodyjczyk[1] Miasto jest jednym w centrów edukacyjnych w Belgii. W 24 szkołach wyższych studiuje ponad 42 tys. studentów. Sam uniwersytet, założony w 1817 roku, ma 17 tys. studentów. EkonomiaW przeszłości Liège było jednym z najważniejszych centrów produkcji
stali
w
Europie
. Od roku 1817
John Cockerill
rozwinął hutnictwo żelaza i stali. Kompleks przemysłowy w
Seraing
był jednym z największych na świecie. Szczycił się on licznymi
wielkimi piecami
i młynami. Chociaż do dziś przetrwały tylko resztki dawnej świetności, produkcja stali ciągle jest ważną częścią gospodarki miasta. Liège było od
średniowiecza
także ważnym ośrodkiem
rusznikarstwa
, a przemysł zbrojeniowy jest nadal bardzo ważny w głównej siedzibie
Fabrique Nationale de Herstal
. Gospodarka regionu jest obecnie zdywersyfikowana, a najważniejszymi przemysłami są: przemysł mechaniczny, technologie kosmiczne, technologie informacyjne, biotechnologia, a także produkcja
wody
,
piwa
i
czekolady
. Park naukowy położony na południowy wschód od miasta, w pobliży kampusu uniwersyteckiego, to miejsce rozwoju zaawansowanych technologii. TransportLiège jest również bardzo ważnym centrum
logistycznym
: - miasto znajduje się nad rzeką Mozą, która wraz z
Kanałem Alberta
łączy je z Antwerpią,
Rotterdamem
i Niemcami.
- W roku 2006
Port lotniczy Liège
był ósmy pod względem transportu towarów w Europie. Nowy terminal pasażerski został otwarty w roku 2005. Jest także siedzibą
TNT Airways
.
- Liège ma bezpośrednie połączenie kolejowe z Brukselą, Antwerpią,
Namur
i Charleroi,
Luksemburgiem
,
Maastricht
w
Holandii
i
Akwizgranem
w Niemczech. Miasto jest także podłączone do sieci
szybkich kolei
. Podróż pociągiem do Brukseli trwa 40 minut, a 2 godziny 13 minut do
Paryża
pociągiem
Thalys
. Niemiecki
ICE
łączy Liège z Akwizgranem, Kolonią i
Frankfurtem
. Zbudowano dwie nowe linie szybkiej kolei (HSL 2 i HSL 3), które łączą Liège z siecią szybkiej kolei. Głównym dworcem jest
Liège-Guillemins
.
- Sieć
autostrad
w pobliżu Liège ma 7 rozgałęzień i jest bardzo znacząca dla ruchu krajowego oraz międzynarodowego.
HistoriaW prehistorii osada
ludzi o cechach neandertalskich
- jedno z pierwszych odkryć paleoantropologicznych. W starożytności
rzymski
obóz warowny Leodium, wokół którego rozwinęła się
osada
handlowa. Wczesne średniowieczeChoć osadnictwo istniało na terenie obecnego miasta już w
starożytności
, pierwsze wzmianki o Liège pochodzą z roku 558, razem z nazwą Vicus Leudicus. Około roku 705
święty Lambert z Maastricht
dokonał nawrócenia pogan w tym regionie. Został on jednak zamordowany w Liège i z tego powodu był często uważany za męczennika. By ochronić jego
relikwie
, jego następca
święty Hubert
wybudował
bazylikę
w pobliżu rezydencji biskupa, która stała się prawdziwym centrum miasta. Kilka stuleci później miasto zostało stolicą
biskupstwa
Liège, które istniało w latach 985-1794. Pierwszy
biskup
, Notger, przekształcił miasto w duży ośrodek intelektualny i kościelny, który zachował swoje kulturalne znaczenie przez całe średniowiecze. Papież
Klemens VI
miał na swoim dworze kilku muzyków z Liège, którzy prezentowali swój kunszt na papieskim dworze w
Awinionie
. Miasto słynęło z licznych kościołów, z których najstarszy, św. Marcina, pochodzi z roku 682. Choć nominalnie miasto było częścią
cesarstwa niemieckiego
, tak naprawdę dysponowało dużą autonomią. Perron - centralny punkt Liège Późne średniowiecze i RenesansStrategiczna pozycja Liège spowodowała, iż miasto było celem ataków różnych armii. Zostało ono wcześnie ufortyfikowane, na stromym wzgórzu umieszczono zamek, który bronił zachodniej strony miasta. W 1345 roku mieszkańcy Liège powstali przeciwko biskupowi Engelbertowi de la Marck, ówczesnemu władcy, i pokonali go w bitwie w pobliżu miasta. Po powstaniu przeciwko rządom
Burgundii
, król
Ludwik XI
i książę
Karol Zuchwały
z Burgundii zdobyli i w większości zniszczyli miasto w roku 1468. Formalnie Liège było nadal częścią cesarstwa niemieckiego. Po roku 1477 miasto dostało się pod panowanie
Habsburgów
, a po roku 1555 pod wpływy
Hiszpanii
, choć realna władza ciągle pozostała w rękach biskupa. Panowanie Erarda de la Marcka (1506-1538) zbiegło się w czasie z Renaissance Liégeoise. Podczas
kontrreformacji
, diecezja Liège została podzielona i miasto powoli traciło swoje znaczenie. W XVII wieku biskup pochodził z bawarskiej rodziny
Wittelsbachów
. Rządzili oni Kolonią i innymi biskupstwami w północno-zachodniej części cesarstwa niemieckigo. Wiek XVIII - do I wojny światowej
John Churchill, książę Marlborough
zdobył miasto od bawarskiego biskupa i jego francuskich sprzymierzeńców w roku 1704 podczas
wojny o sukcesję hiszpańską
. W połowie XVIII wieku idee francuskich
encyklopedystów
stały się popularne w Liège; biskup de Velbruck (1772-84) zachęcał do ich propagowania i w ten sposób przygotował grunt dla Revolution Liégeoise, która wybuchła
18 sierpnia
1789
roku. Podczas wojen połączonych z
Wielką Rewolucją Francuską
, francuska armia przejęła miasto i wprowadziła antyklerykalny reżim, niszcząc wielką katedrę świętego Lamberta. Obalenie biskupstwa zostało potwierdzone w roku 1801 przez konkordat podpisany przez
Napoleona
i papieża
Piusa VII
. Francja straciła miasto w roku 1815, kiedy to
kongres wiedeński
przyznał je
Królestwu Zjednoczonych Niderlandów
. Holenderskie rządy trwały tylko do roku 1830, kiedy
rewolucja belgijska
doprowadziła do ustanowienia niepodległej, katolickiej i neutralnej Belgii, która inkorporowała Liège. Liège rozwinęła się gwałtownie, stając się głównym miastem przemysłowym, które było jednym z pierwszych europejskich centrów produkcji stali. Centrum Liège w 1770 roku Fortyfikacje Liège zostały przeprojektowane przez
Brialmonta
w
latach 80.
XIX wieku
; skonstruowano wtedy łańcuch dwunastu fortów. Było to główną przeszkodą dla armii niemieckiej w 1914 roku, której
Plan Schlieffena
polegał na szybkim przejściu doliny Mozy i
Ardenów
w drodze do Francji. Niemiecka inwazja
5 sierpnia
1914
roku szybko dotarła do Liège, które było bronione przez 30 tysięcy żołnierzy pod dowództwem generała Gérarda Lemana. Forty początkowo powstrzymywały ataki 100-tysięcznej armii, ale zostały zupełnie zniszczone podczas pięciodniowego bombardowania przez niemieckie 42 centymetrowe
"Grube Berty"
. Z powodu wadliwego systemu wentylacji podziemnych tuneli obronnych pod główną cytadelą, jeden celny strzał artylerii spowodował ogromną eksplozję, która ostatecznie doprowadziła do poddania się sił belgijskich. Opór Belgów był krótszy niż planowano, ale dwanaście dni opóźnienia spowodowanego oblężeniem miasta przyczyniło się do klęski niemieckiej inwazji na Francję. Miasto było później okupowane przez Niemców aż do końca wojny. Liège otrzymało
Legię Honorową
za opór w 1914 roku. II wojną światowa aż do dziśNiemcy powrócili w roku 1940, ale tym razem zdobycie fortów zajęło im tylko trzy dni. Większość Żydów została uratowana z pomocą sympatyzującej z nimi populacji, wiele żydowskich dzieci i uchodźców zostało ukrytych w licznych klasztorach. Okupanci zostali wygnani przez
armię Stanów Zjednoczonych
we wrześniu 1944 roku, ale Liège było później celem intensywnego bombardowania naziemnego - ponad 1 500 pocisków
V1
i
V2
spadło na miasto pomiędzy jego wyzwoleniem a końcem wojny. Po wojnie Liège cierpiało z powodu upadku hutnictwa stali, co przyczyniło się do znacznego wzrostu bezrobocia i spowodowało napięcia społeczne. W styczniu 1961 roku rozczarowani robotnicy zdemolowali główną stację kolejową Guillemins. Liège jest znane także ze swojego tradycyjnego
socjalizmu
. W 1991 roku wpływowy socjalista André Cools, były wicepremier, został zastrzelony przed mieszkaniem swojej dziewczyny. Wielu podejrzewało, że zabójstwo było powiązane ze skandalem korupcyjnym. Liège przejawia znaki odrodzenia gospodarczego w ostatnich latach, co ma związek z otwierającymi się granicami w
Unii Europejskiej
, wzrastającymi cenami stali i usprawnioną administracją. Otwarto kilka nowych centrów handlowych. Podział miastaW centrum wyróżnia się historyczne części Amercœur, Avroy, Burenville, Le Carré, Cointe, Coronmeuse, Droixhe, Fétinne, Guillemins, Hors-Château, Laveu, Longdoz, Naimette-Xhovémont, Outremeuse, Pierreuse, Saint-Gilles, Saint-Laurent, Saint-Léonard, Sainte-Marguerite, Sainte-Walburge, Sclessin, Thier-à-Liège i Vennes. Zabytki i atrakcje turystyczne- XVI-wieczny pałac biskupa Liège na placu św. Lamberta, gdzie przed
rewolucją francuską
stała katedra
św. Lamberta
.
- Perron na pobliskim Place du Marché, która była symbolem sprawiedliwości biskupa, a obecnie jest symbolem miasta.
-
Katedra świętego Pawła
, w której znajduje się skarbiec i grób św. Lamberta. Jest to jeden z siedmiu oryginalnych
kolegiat
miejskich,
- kościół św. Bartłomieja (Saint Barthélémy)
- bazylika św. Marcina
- Muzeum Curtiusa - muzeum archeologiczne, znajdujące się w XVII-wiecznym domu na brzegu Mozy.
- Ratusz z 1714 r.
- cytadela
- Opéra Royal
- nowa stacja kolejowa Liège-Guillemins zaprojektowana przez
Santiago Calatrava
- historyczne centrum miasta (Carré), ścieżki wzdłuż rzeki,
Znani mieszkańcyStatua Karola Wielkiego w centrum Liège -
Pepin Krótki
, król
Franków
(urodzony w Jupille, VIII wiek)
-
Karol Wielki
, król Franków, a następnie koronowany cesarz (VIII wiek)
- Alger z Liège, ksiądz (XI wiek)
- William z St-Thierry, teolog i mistyk (XI wiek)
- Jean d'Outremeuse, pisarz i historyk (XIV wiek)
-
Jakob Arcadelt
, kompozytor (XVI wiek)
- Hubert Naich, kompozytor (XVI wiek)
- Lambert Lombard, malarz (1505 – 1566)
- Gérard de Lairesse, malarz (1640-1711)
-
André Ernest Modeste Grétry
, kompozytor (1741-1813)
- Hubert Joseph Walther Frère-Orban, mąż stanu (1812-1896)
-
César Franck
, kompozytor (1822-1890)
- Zénobe Gramme, wynalazca (1826-1901)
-
Eugène Ysaÿe
, kompozytor i skrzypek (1858-1931)
- Charles Magnette, polityk i prawnik (1863-1937)
- Joseph Jongen, organista, kompozytor (1873-1953)
-
Georges Simenon
, nowelista (1903-1989)
- Gary Hartstein, M.D. Formuły 1 (1955-)
-
Philippe Léonard
, piłkarz (1974-)
-
Justine Henin
, tenisistka (1982-)
Urodziła się tu również polska piosenkarka
Violetta Villas
. Przypisy- ↑ Wielki Słownik Francusko-Polski. Tom 1, A - L. Warszawa, Wiedza Powszechna, 1983.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Liège":
Ludwik XVIII
...
Racjonał
rozpowszechniony na obszarze ówczesnych
Niemiec
. Nosili go m.in. biskupi Augsburga, Eichstätt, Halberstadtu, Liège, Metzu, Minden, Naumburga, Ołomuńca, Paderbornu,
Pragi
,
Ratyzbony
, Speier, Toul, Würzburga, oprócz ...
Włodzimierz Lenin
...
Halka (opera)
i 3 kwietnia 1960) "własnymi siłami" z udziałem solistów z opery w Liège (Belgia), gdzie poprzednio dzieło to zostało wykonane. Długi artykuł ukazał się ...
Port lotniczy Katowice-Pyrzowice
Airlines
(
Lipsk
)
FedEx
obsługiwane przez
Air Contractors
(
Frankfurt
,
Paryż-Charles de Gaulle
)Sprint Air (
Warszawa
)
TNT Airways
(
Liège
,
Warszawa
)
UPS
obsługiwane przez Farnair (
Kolonia/Bonn
) CzarteryAgadirAntalyaBodrumBurgasChaniaDalamanDjerbaDubajEnfidhaFaroFuerteventuraHeraklionHurghadaIzmirKosKorfuLamezia TermeMajorkaMalagaMarsa El AlamMombasaMonastirPaphosRodosSalonikiSharm El SheikhTabaTel AvivTeneryfaTunisVarnaZakynthos ...
Wołgograd
...
Werona
2004, gdy udało mu się wygrać
Amstel Gold Race
,
La Flèche Wallonne
,
Liège-Bastogne-Liège
, zaś w mistrzostwach świata w kolarstwie szosowym dojechał do mety jako ...
Zielona polityka
...
Kampania francuska 1940
...
Niderlandy (region historyczny)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Liège":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|