Kalendarium historii średniowiecza
Kalendarium historii średniowieczaHistoria średniowiecza – część
historii
obejmująca okres w dziejach
Europy
i
Bliskiego Wschodu
pomiędzy starożytnością a czasami nowożytnymi. Okres ten zwany jest
średniowieczem
. Granice czasowe średniowiecza nie są ściśle ustalone. Tradycyjnie przyjmuje się, że rozpoczyna się upadkiem imperium rzymskiego w
476
r.n.e., a kończy zdobyciem
Konstantynopola
przez Turków i upadkiem
Cesarstwa Bizantyjskiego
w
1453
r. lub
odkryciem Ameryki
przez
Krzysztofa Kolumba
w
1492
. Kwestia granic czasowych średniowiecza omówiona jest dokładniej w głównym artykule
Średniowiecze
. Ważniejsze daty w historii średniowiecza: -
313
– Edykt tolerancyjny
Konstantyna I Wielkiego
, tzw.
edykt mediolański
, dający swobodę wyznania chrześcijanom.
-
378
,
9 sierpnia
–
Bitwa pod Adrianopolem
, w której wojska cesarza wschodniorzymskiego
Walensa
zostały rozgromione przez
Wizygotów
pod wodzą
Fritigerna
.
-
406
,
31 grudnia
– wkroczenie poprzez zamarznięty
Ren
na terytorium cesarstwa
Swebów
,
Wandalów
i
Alanów
. Ostateczne załamanie się obrony rzymskiej na wzdłuż
limesu
.
-
451
–
Sobór chalcedoński
-
476
– Zamach
Odoakra
– zdetronizowanie ostatniego cesarza zachodniorzymskiego panującego w Rzymie
Romulusa Augustulusa
.
-
496
–
Chlodwig I
z dynastii
Merowingów
przyjął chrzest z Rzymu.
-
507
– Pierwsza wersja
prawa salickiego
, spisanego w państwie
Franków
za czasów króla Chlodwiga I.
-
511
– Śmierć Chlodwiga I. Podział państwa Franków pomiędzy synów Chlodwiga.
-
527
–
565
– Panowanie cesarza
Justyniana I Wielkiego
– kodyfikacja wszystkich rzymskich praw.
-
529
–
Benedykt z Nursji
założył klasztor na
Monte Cassino
.
-
529
– Zamknięcie przez Justyniana I Wielkiego
Akademii Platońskiej
w Atenach.
-
550
– Początek ekspansji
Słowian
na
Bałkanach
.
-
570
– Narodziny
Mahometa
.
-
622
– Ucieczka Mahometa z
Mekki
do
Medyny
(
Hidżra
).
-
632
– Śmierć Mahometa.
-
600
–
900
– Rozkwit cywilizacji
Majów
w Ameryce Środkowej.
-
630
– Początek osiedlania się Serbów i Chorwatów w Illiricum.
-
732
,
25 października
–
Bitwa pod Poitiers
, znana także jako bitwa pod Tours – bitwa stoczona między armią arabską pod wodzą
Abd ar-Rahmana
a wojskami frankijskimi majordoma królestwa
Karola Młota
i księcia Akwitanii
Odona Wielkiego
.
-
751
– Zamach stanu
Pepina Krótkiego
, majordoma króla Franków
Childeryka III
, który zdetronizował Childeryka III, ostatniego króla Franków z dynastii Merowingów.
-
751
– Układ między papieżem
Zachariaszem
a
Pepinem Krótkim
. Papież Zachariasz wydał formalne rozporządzenie, aby tytuły królewskie nadawano tym, którzy formalnie sprawują władzę, czym faktycznie poparł odebranie włądzy królowi Childerykowi III przez Pepina Krótkiego.
-
756
– Założenie
Państwa Kościelnego
przez Pepina Krótkiego.
-
768
– Śmierć Pepina Krótkiego. Rządy w państwie Franków objęli jego dwaj synowie
Karloman
i
Karol
.
-
771
– Śmierć Karlomana. Karol objął rządy królewskie w całym państwie Franków.
-
793
– Najazd wikingów na Klasztor Lindisfarne. Data ta otwiera erę ekspansji wikingów.
-
800
,
25 grudnia
– Koronacja na cesarza rzymskiego króla Franków
Karola Wielkiego
. Odnowienie cesarstwa rzymskiego na Zachodzie.
-
800
–
950
– Początek państwa
Polan
.
-
814
– Śmierć cesarza Karola Wielkiego. Cesarzem państwa Franków został
Ludwik Pobożny
, najmłodszy syn Karola Wielkiego.
-
830
– Powstanie
państwa wielkomorawskiego
.
-
843
–
Traktat w Verdun
. Po śmierci Ludwika Pobożnego państwo Franków podzielone zostało pomiędzy jego synów:
Lotara
,
Karola Łysego
i
Ludwika Niemieckiego
. Podział ten zainicjował proces tworzenia się państw Francji, Niemiec i Włoch.
-
850
– Początek państwa
Wiślan
.
-
864
– Chrzest
Bułgarii
.
-
882
– Zjednoczenie Kijowa i Nowogrodu.
-
911
– Śmierć
Ludwika Dziecię
, koniec dynastii
Karolingów
.
-
919
– Początek dynastii Saskiej na tronie niemieckim – elekcja
Henryka Ptasznika
na króla Niemiec.
-
928
– Wyprawa Henryka Ptasznika przeciwko Słowianom.
-
929
– Hołd czeski Henrykowi Ptasznikowi.
-
955
,
10 sierpnia
–
Bitwa na Lechowym Polu
koło
Augsburga
, stoczona pomiędzy rycerstwem niemieckim pod wodzą króla niemieckiego
Ottona I
, posiłkowanym przez Czechów, a wojskami
Madziarów
(Węgrów). Bitwa zakończona klęską Węgrów.
-
960
–
992
– Panowanie
Mieszka I
.
-
962
,
2 lutego
– Koronacja cesarska
Ottona I
.
-
966
– Chrzest Mieszka I .
-
968
– Utworzono pierwsze biskupstwo misyjne w Poznaniu.
-
969
– Zamordowanie
Nicefora Fokasa
, cesarzem Bizancjum został
Jan Tzimiskes
.
-
972
,
24 czerwca
–
Bitwa pod Cedynią
pomiędzy wojskami księcia
Polan
–
Mieszka I
a wojskami margrabiego
Marchii Wschodniej
–
Hodona
. Bitwa zakończona klęską wojsk niemieckich.
-
981
– Utrata przez Polskę
Grodów Czerwieńskich
.
-
988
– Chrzest
Włodzimierza Kijowskiego
w
Chersoniu
przyjęty z
Bizancjum
.
-
991
lub
992
– Sporządzenie dokumentu
Dagome iudex
, będącego prawdopodobnie
regestem
dokumentu, którego wystawcą był
Mieszko I
. W dokumencie tym Mieszko oddał swoje państwo pod papieską opiekę.
-
993
– Założenie
Delhi
w Indiach.
-
997
– Śmierć
św. Wojciecha
nad
jeziorem Drużno
w trakcie misji chrystianizacyjnej
Prusów
.
-
999
– Kanonizacja św. Wojciecha.
-
1000
–
Zjazd Gnieźnieński
.
-
1000
– Wyprawa
wikingów
do Ameryki Północnej.
-
1018
,
30 stycznia
–
Pokój w Budziszynie
zawarty między
Świętym Cesarstwem Rzymskim
a Polską. Na jego mocy Polska zatrzymała
Milsko
,
Łużyce
i
Morawy
, a cesarz przyrzekł pomóc w planowanej przez
Bolesława Chrobrego
wyprawie na
Kijów
.
-
1025
– Koronacja
Bolesława Chrobrego
.
-
1025
– Koronacja
Mieszka II Lamberta
.
-
1054
–
schizma wschodnia
– rozłam chrześcijaństwa na wschodnie i zachodnie.
-
1066
– Najazd wojsk normandzkich
Wilhelma Zdobywcy
na Anglię.
-
1066
,
14 października
– Bitwa pod
Hastings
w południowo-wschodniej Anglii.
-
1075
–
Dictatus Papae
.
-
1077
– Cesarz
Henryk IV
pod murami
Kanossy
.
-
1080
,
25 czerwca
– Synod biskupów niemieckich uznał
Grzegorza VII
za
antypapieża
-
1085
–
Wilhelm Zdobywca
, król Anglii, wydał
kataster
podatkowy
Domesday Book
.
-
1095
,
18 listopada
– Synod w Clermont. Papież
Urban II
ogłosił hasło wojny świętej, czym zapoczątkował
wyprawy krzyżowe
.
-
1096
– Pierwsza wyprawa ludowa do Ziemi Świętej.
-
1096
–
1099
–
I wyprawa krzyżowa
.
-
1113
– Uznanie przez papieża
Paschalisa II
zakonu Rycerzy Szpitala Jerozolimskiego św. Jana Chrzciciela, znanych później jako
joannici
(później szpitalnicy).
-
1122
– Konkordat w Wormacji – koniec sporu o inwestyturę, ale nie o dominum mundi.
-
1138
–
Bolesław Krzywousty
wydał tzw.
statut Bolesława Krzywoustego
– akt polityczny ustalający zasady następstwa tronu i wprowadzający podział terytorialny Polski między synów Krzywoustego.
-
1147
– Druga wyprawa ludowa do Ziemi Świętej.
-
1147
–
1149
–
II wyprawa krzyżowa
.
-
1147
– Założenie
Moskwy
.
-
1152
,
4 marca
– Koronacja
Fryderyka I Rudobrodego (Barbarossa)
na króla niemieckiego.
-
1155
,
18 czerwca
– Koronacja Fryderyka I Rudobrodego cesarzem
Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego
.
-
1161
– Powstała I
Hanza
.
-
1164
–
Konstytucje z Clarendon
-
1167
– Sobór Katarski w
Saint-Felix-de Caraman
.
-
1170
,
29 grudnia
– Zamordowanie
Tomasza Becketa
, arcybiskupa
Canterbury
.
-
1189
–
1192
–
III wyprawa krzyżowa
.
-
1190
,
10 czerwca
– Śmierć cesarza niemieckiego
Fryderyka I Rudobrodego
(Barbarossa).
-
1200
– Upadek cywilizacji
Tolteków
w Ameryce Środkowej.
-
1202
–
1204
–
IV wyprawa krzyżowa
.
-
1204
,
12 kwietnia
– Zdobycie
Konstantynopola
przez krzyżowców.
-
1206
– Powstanie państwa
Czyngis-chana
.
-
1210
– Rycerze krzyżowi opanowali
Inflanty
.
-
1212
– Krucjata dziecięca.
-
1213
– Rozbicie
albigensów
przez krzyżowców.
-
1214
,
27 lipca
–
Bitwa pod Bouvines
pomiędzy siłami cesarza niemieckiego
Ottona IV
i króla angielskiego
Jana bez Ziemi
a wojskami króla Francji
Filipa II Augusta
. Zwyciężyły wojska francuskie.
-
1215
–
Sobór laterański
.
-
1215
–
Wielka Karta Swobód
– akt wydany przez króla Anglii Jana bez Ziemi pod naciskiem możnowładztwa, ograniczający władzę monarszą w dziedzinie skarbowej i sądowniczej.
-
1215
– Zdobycie
Pekinu
przez Czyngis-Chana.
-
1217
–
1221
–
V wyprawa krzyżowa
.
-
1220
– Powstanie "Kroniki"
Wincentego Kadłubka
.
-
1228
-
1229
– Prywatna krucjata cesarza
Fryderyka II
-
1241
– Pierwszy najazd
Tatarów
na Polskę,
bitwa pod Legnicą
.
-
1243
,
26 czerwca
–
Bitwa pod Köse Dağ
. Armia
mongolska
pod dowództwem
Bajdżu
pobiła armię seldżucką sułtana Kaj Chusrau II.
-
1244
– Rzeź
Albigensów
pod
Montségur
.
-
1248
–
1250
–
VI wyprawa krzyżowa
.
-
1258
–
Prowizje oksfordzkie
.
-
1258
,
10 lutego
–
zdobycie Bagdadu
przez Mongołów. Koniec
kalifatu
Abbasydów
.
-
1265
– Początek angielskiego parlamentaryzmu.
-
1270
–
VII wyprawa krzyżowa
.
-
1271
–
1295
– Podróż
Marco Polo
z Wenecji do Chin.
-
1291
–
Upadek
Akki
, ostatniej twierdzy krzyżowców w Palestynie.
-
1300
– Założenie miasta
Warszawy
.
-
1302
– Po raz pierwszy zwołano Stany Generalne we Francji.
-
1309
–
1377
– Niewola Awiniońska (dwóch papieży awinioński i rzymski).
-
1320
– Koronacja
Władysława I Łokietka
.
-
1337
–
1453
–
Wojna stuletnia
między Anglią a Francją.
-
1330
– Wprowadzenie w Europie podziału doby na 24 godziny.
-
1347
–
1350
– Wielka epidemia
dżumy
w Europie.
-
1364
– Założenie
Akademii Krakowskiej
.
-
1368
–
1644
– Dynastia Ming w Chinach.
-
1377
– Jagiełło wstąpił na tron Litwy.
-
1378
–
1417
–
Wielka schizma zachodnia
.
-
1382
– Zdobycie Moskwy przez Tatarów.
-
1385
,
14 sierpnia
–
Unia w Krewie
–
unia personalna
Królestwa Polskiego
z
Wielkim Księstwem Litewskim
.
-
1386
– Koronacja
Władysława II Jagiełły
na króla Polski.
-
1410
,
15 lipca
–
Bitwa pod Grunwaldem
.
-
1415
,
6 lipca
– Spalenie
Jana Husa
.
-
1419
–
Powstanie husyckie
w Czechach.
-
1429
– Pierwsze wystąpienie
Joanny d'Arc
.
-
1439
,
6 lipca
–
Unia florencka
– próba zażegnania
schizmy wschodniej
.
-
1440
–
1444
–
Unia polsko-węgierska
.
-
1444
,
10 listopada
–
Bitwa pod Warną
między wojskami polsko-węgierskimi pod dowództwem króla polskiego i węgierskiego
Władysława III Warneńczyka
a wojskami
tureckimi
pod dowództwem sułtana
Murada II
. Bitwa wygrana przez Turków, poległ król Władysław III.
-
1453
– Koniec
wojny stuletniej
między Anglią a Francją.
-
1453
– Zdobycie
Konstantynopola
przez
Turków
. Upadek
cesarstwa Bizantyjskiego
.
-
1455
– Ukazała się drukiem tzw.
Biblia Gutenberga
.
-
1457
– Wydanie Psałterza mogunckiego przez Gutenberga.
-
1474
– Pierwszy druk na ziemiach polskich (Calendarium anni Domini 1474 currentis).
-
1489
–
Wit Stwosz
ukończył ołtarz mariacki w
Krakowie
.
-
1492
– Śmierć
Kazimierza Jagiellończyka
.
-
1492
– Odkrycie Ameryki przez
Krzysztofa Kolumba
.
-
1492
– Zdobycie (
rekonkwista
) przez królową
Izabelę Kastylijską
ostatniego państwa muzułmańskiego na Półwyspie Iberyjskim, Grenady.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Kalendarium historii średniowiecza":
Brescia
...
Mieszko II Lambert
...
Oddychanie komórkowe
...
Odense
...
Sztuka
...
Brno
...
Wiktor Sukiennicki
...
Vytautas Landsbergis
...
Władysław Komar
...
Astrolabium
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kalendarium historii średniowiecza":
222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 16)
...
222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 14)
...
222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 15)
...
|