Regionalizacja fizycznogeograficzna
Regionalizacja fizycznogeograficznaRegionalizacja fizycznogeograficzna - rodzaj
regionalizacji
polegający na wydzieleniu w przestrzeni pewnych obszarów - regionów fizycznogeograficznych, które wykazują pewien stopień wewnętrznej jedności wynikający z ich położenia geograficznego, historii rozwoju, charakteru współczesnych procesów geograficznych oraz wzajemnego powiązania poszczególnych elementów tworzących daną jednostkę. Próby nowożytnej regionalizacji fizycznogeograficznej datują się od XVIII wieku. Syntetyczne, oparte na założeniach teoretycznych regionalizacje fizycznogeograficzne poszczególnych państw bądź mniejszych obszarów datują się od XIX wieku. W połowie XX wieku regionalizacje fizycznogeograficzne były już opracowane między innymi dla Polski, Związku Radzieckiego, Czechosłowacji, Rumunii, Węgier, obu państw niemieckich, Jugosławii i Finlandii oraz dla niektórych państw pozaeuropejskich, m.in. Kanady, Chin i Izraela. W latach 60. XX wieku na szeregu kongresów geograficznych, przeważnie pod auspicjami
Międzynarodowej Unii Geograficznej
, opracowano i przyjęto kilka kolejnych wersji regionalizacji fizycznogeograficznej świata. Wersje te nawiązują do
uniwersalnej klasyfikacji dziesiętnej
Międzynarodowej Federacji Dokumentacji
. Pochodnymi regionalizacji fizycznogeograficznej świata winny się stać regionalizacje o zasięgu regionalnym. Ostateczna, jak dotąd, wersja regionalizacji fizycznogeograficznej Europy została przyjęta na kongresie geograficznym w Budapeszcie w 1971. Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski, zgodna z założeniami regionalizacji światowej, została w zasadzie stworzona pod koniec lat 60. XX wieku, głównie przez prof.
Jerzego Kondrackiego
. Należy zaznaczyć, że jednolita dziesiętna klasyfikacja regionów geograficznych nie wyklucza ani rozbieżności między nauką geografii w poszczególnych krajach, ani sporów między poszczególnymi badaczami z tych samych krajów co do nazewnictwa, klasyfikacji lub nawet istnienia poszczególnych regionów. Również regionalizacja fizycznogeograficzna Polski opracowana przez J. Kondrackiego bywa kwestionowana - podnosi się jej nieścisłości i niespójności, zwłaszcza co do hierarchii poszczególnych jednostek. Dlatego obecnie używaną regionalizację fizycznogeograficzną należy postrzegać nie jako jedynie słuszne rozwiązanie, lecz jako etap w rozwoju wiedzy geograficznej, podlegający ciągłej weryfikacji. W kodzie jednostek podziału fizycznogeograficznego znajduje się wstępny symbol złożony z czterech cyfr, oznaczający
część świata
(1-924 dla Europy, 1-925 dla
Azji
, 1-926 dla
Afryki
itd.), który jest zazwyczaj pomijany. Znaczenie pozostałych cyfr kodu liczbowego przedstawia poniższa tabela.
Megaregiony
i
prowincje
wyróżniono na podstawie uwarunkowanych
neotektonicznie
makroform ukształtowania powierzchni. Podprowincje wyróżniono opierając się: - przy podziale krain
równinnych
i
nizinnych
(zwłaszcza
Niżu Środkowoeuropejskiego
i
Wschodnioeuropejskiego
) - na cechach morfogenetycznych i krajobrazowych, będących wynikiem różnic litologicznych, a także mezoklimatycznych,
- przy podziale krain
wyżynnych
i
górskich
- na różnicach budowy geologicznej i orografii, podporządkowanych makroformom ukształtowania powierzchni oraz na wtórnych cechach klimatyczno-roślinnych, które w górach układają się piętrowo.
Bibliografia- Jerzy Kondracki W sprawie fizycznogeograficznego podziału Europy w klasyfikacji dziesiętnej, "Przegląd Geograficzny" tom XXXVII, z.3, 1965, str. 539-547
- Jerzy Kondracki Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
- Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Europy Wschodniej w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny", tom LXVII, z. 3-4, 1995, str. 349-354
- Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny", tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
- Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Niemiec i terenów przyległych w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny" tom LXIX z. 102, 1997, str. 141-147
- Jerzy Kondracki Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998
- Podręczny leksykon państw świata, Wydawnictwo RTW, Słowenia 1997 (tłum. Agnieszka Kowalik)
- Jan Mordawski (red.), Mieczysław Cukierski, Michał Siwicki Atlas geograficzny Polski dla klas VIII / III gimnazjum, Wydawnictwo M. RoŜak, Gdańsk 1999
- Michał Kucharski, Katarzyna Bischoff, Agnieszka Momot, Tomasz Płatek, Jarosław Talacha (red.) Atlas świata, Pascal 2002
- Marzena Wieczorek, Beata Byer (red.) Atlas geograficzny liceum Świat. Polska, Demart, Warszawa 2003
- Atlas – Świat w zasięgu ręki, DeAgostini 2005-2008 (215 zeszytów w 17 zakładkach, 10 segregatorów)
- J. Makowski Geografia fizyczna świata, PWN, Warszawa 2007
Inne hasła zawierające informacje o "Regionalizacja fizycznogeograficzna":
Pozaalpejska Europa Środkowa
...
Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski
...
Pojezierza Wschodniobałtyckie
...
Geografia regionalna
...
Region (geografia)
...
Ordynacja większościowa
...
Regionalizacja fizycznogeograficzna Europy
regionalizacje2 Regionalizacja według UKD2.1 Europa Północna2.2 Europa Zachodnia2.3 Europa Południowa2.4 Europa Wschodnia3 Bibliografia
Regionalizacja fizycznogeograficzna
Europy
uwzględnia kilka specyficznych cech ukształtowania powierzchni tej
części świata
:znaczne ...
Regionalizacja fizycznogeograficzna Niemiec
Spis treści1 Regionalizacja fizycznogeograficzna Niemiec w systemie dziesiętnym1.1 3 Pozaalpejska Europa Środkowa1.1.1 31 Niż ...
Nizina Środkowoeuropejska
...
Geografia gleb
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Regionalizacja fizycznogeograficzna":
238. Charakterystyka regionów geograficznych. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska (plansza 5)
...
241. Charakterystyka regionów geograficznych. Tatry i Bieszczady (plansza 2)
...
241. Charakterystyka regionów geograficznych. Tatry i Bieszczady (plansza 4)
...
|