Ameryka Południowa
Ameryka Południowa - kontynent leżący na półkuli południowo-zachodniej. Od wschodu graniczy z Oceanem Atlantyckim, a od zachodu z Oceanem Spokojnym. Powierzchnia Ameryki Południowej wynosi 17,8 mln km². Od północy, przez Przesmyk Panamski, graniczy z Ameryką Północną. Oba te kontynenty nazywane są też przez Europejczyków Nowym Światem.
Dane geograficzne
Najdalej wysunięte punkty kontynentu:
- na północy - Przylądek Gallinas (12°25`N)
- na południu - Przylądek Froward (53°54`S)
- na zachodzie - Przylądek Parinas (81°22`W)
- na wschodzie - Przylądek Branco (34°47`W)
Krótka historia
Ameryka Południowa była obszarem bardzo burzliwym. Po II wojnie światowej był to teren ostrych konfliktów społeczno-politycznych. Ameryka Południowa była obszarem rządzonym przez różne siły wojskowe, które blokowały rozwój. Liczne były też obawy przed wpływami ze strony Związku Radzieckiego. Trudne warunki życia i pracy były przyczyną obalenia dyktatur rządzących krajami Ameryki. W latach 50. XX w. doszło do licznych walk i wystąpień co w efekcie końcowym spowodowało upadek większości rządów dyktatorskich. Na początku lat 60. zeszłego stulecia dyktatura utrzymywała się tylko w kilku państwach Ameryki Łacińskiej (Dominikana, Nikaragua, Paragwaj). Lata 70. przyniosły większe otwarcie krajów Ameryki Południowej na świat, szukanie nowych kontaktów, partnerów itp.
Bogactwa naturalne
Główne złoża: miedź, rudy żelaza, cynk, ołów, cyna, mangan,wolfram, antymon, boksyty, uran, siarka, ropa naftowa, diament.
Klimat
W Ameryce Południowej występują wszystkie strefy klimatyczne, począwszy od klimatu równikowego na północy kontynentu, poprzez zwrotnikowy, podzwrotnikowy, umiarkowany do subpolarnego na południu kontynentu. Pod względem opadów w Ameryce Południowej są tereny o obfitych opadach (Nizina Amazonki), ale również pustynne (w Andach).
System wodny
Ok. 85% powierzchni Ameryki Południowej należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego. Największymi rzekami są: Amazonka, Parana, São Francisco, Orinoko. Wśród niewielkiej liczby jezior wymienić należy: Maracaibo, Patos, Titicaca.
Na zachodnich stokach Andów Patagońskich w Chile oraz na nizinie pacyficznej w Kolumbii i w środkowym biegu rzeki Magdaleny opady przekraczają nawet 7000 mm rocznie. Najbardziej suchymi obszarami są zachodnie stoki w środkowej części Andów (pustynia Atacama poniżej 20 mm). Na pustyni Atacama są miejsca, gdzie ostatni deszcz spadł 400 lat temu. W północnej części Chile, w mieście Arica roczne sumy opadów nie dochodzą do 1 mm, a w Iquique bywają okresy kilkunastoletnie, w których nie spada ani jedna kropla deszczu.
Warunki naturalne
Kontynent mało rozczłonkowany, półwyspy i wyspy stanowią niewielką część całej powierzchni kontynentu, największe półwyspy: Brunswick, Taitao. Główne wyspy: Ziemia Ognista, Riesco, Santa Inés. Ameryka Południowa jest kontynentem o przewadze terenów nizinnych, średnia wysokość 655 m n.p.m. Na zachodzie kontynentu biegną góry Andy, będące przedłużeniem Kordylierów z Ameryki Północnej. Najwyższym szczytem jest Aconcagua w Argentynie (6959 m n.p.m.), a najniżej położonym terenem jest obszar Salinas Chicas (42 m p.p.m.) na półwyspie Valdes. Największe wyżyny Ameryki Południowej to: Wyżyna Gujańska, Wyżyna Brazylijska, Wyżyna Patagońska, niziny to: Nizina Orinoko, Nizina Amazonki, Nizina La Platy.
Ludność
Ameryka Południowa ma 382 mln mieszkańców (VII 2007), co stanowi prawie 5,8% ludności całej kuli ziemskiej, a średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 22 mieszkańców na 1 km². Zaludnienie kontynentu jest nierównomierne (choć nie tak bardzo jak w Ameryce Północnej) i koncentruje się na wybrzeżach - wschodnim i zachodnim. Najbardziej zaludnione państwa to: Ekwador – 49 osób/km² (2007) i Kolumbia – 39 osób/km² (2007), a najmniej zaludnione tereny to kraje Surinamu – 2,9 osoby/km² (2007) i Gujany – 3,6 osoby/km² (2007).
Na kontynencie jest 12 niepodległych państw i jedno terytorium zależne - Gujana Francuska. W bezpośrednim sąsiedztwie kontynentu leżą grupy wysp (Falklandy, Galapagos, Antyle razem z Trynidad i Tobago, Ziemia Ognista), z których tylko niektóre są niepodległe, a pozostałe stanowią terytoria zamorskie innych państw.
Języki
Ameryka Południowa jest kontynentem wielojęzycznym. Głównymi językami są: portugalski, którym posługuje się 190 mln mieszkańców Brazylii (byłej kolonii portugalskiej) i hiszpański, którym mówi ok. 185 mln mieszkańców innych krajów (byłych kolonii hiszpańskich). W użyciu są też języki: niderlandzki, angielski, francuski, keczua, guarani i inne języki indiańskie. Językiem polskim posługuje się ok. 90 tys. mieszkańców polskiego pochodzenia z brazylijskich stanów Paraná, Santa Catarina i Rio Grande do Sul.
Flora Ameryki Południowej
Biomy lądowe w Ameryce Północnej i Południowej. Ze względu na dość duże obszary nienaruszone przez człowieka, w Ameryce Południowej można spotkać liczne gatunki flory. W dorzeczu Amazonki występuje typowy deszczowy las tropikalny. Można jednak spotkać również obszary o odmiennej roślinności: na Wyżynie Brazylijskiej – lasy monsunowe, półpustynie w Peru i Boliwii. Najczęściej spotykane rośliny użytkowe to: ziemniak, tytoń, kakaowiec, ananas.
Fauna Ameryki Południowej
Świat zwierzęcy w Ameryce Południowej jest bogaty pod względem liczby i różnorodności gatunków; najbardziej typowe to: mrówkojad, tapir, małpy czepiaki i kapucynki, świnki morskie, nutrie, szynszyle, lamy, papugi, kolibry, kondory, boa dusiciele oraz anakondy, kajmany, piranie.
Inne hasła zawierające informacje o "Ameryka Południowa":
Odense
...
Aurora
...
Szlezwik
...
Nowa Anglia
...
Nathaniel Palmer
...
Musical
...
Orlęta Lwowskie
...
Teatr Nasz
...
Język prasłowiański
...
Armia Czerwona
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Ameryka Południowa":
216 Koalicja antyhitlerowska. Konferencje Wielkiej Trójki (plansza 14)
...
215b Działania zbrojne w latach 1941-1945 (plansza 11)
...
226 Procesy integracyjne w Europie Zachodniej (plansza 12)
...
|