W 1658 roku
Oliver Cromwell
, ojciec rewolucji angielskiej zmarł. Władzę przejął wówczas jego syn
Richard Cromwell
. Rządził on jednak nieudolnie i nie miał posłuchu w armii, co wykorzystali rojaliści.
W 1660 roku parlament angielski wybrał na króla Karola II Stuarta (1660-1685). Władca ten postępował bardzo zręcznie. Z jednej strony represjonował przywódców rewolucji, sprawców śmierci swojego ojca Karola I, z drugiej - prowadził efektywną politykę handlową i kolonialną. Udało mu się zdobyć poparcie grupy polityków w parlamencie, nazywanych później torysami, rekrutujących się spośród arystokracji zasiadającej w odtworzonej Izbie Lordów. W tym samym czasie pojawiła się też opozycja, złożona głównie z zamożnych mieszczan i szlachty zajmującej się handlem (
gentry
), zwana później wigami. Podział na dwa ugrupowania polityczne, który zaczął się kształtować w czasach Karola II, jest także charakterystyczny dla parlamentu współczesnej Wielkiej Brytanii.
Dużym sukcesem, jaki odnieśli
Wigowie
było uchwalenie przez parlament w
1679
roku
Habeas Corpus Act
, czyli ustawy gwarantującej nietykalność osobistą każdej osobie. Odtąd można było trzymać podejrzanych tylko przez 48 godzin w areszcie, jeśli nie przedstawiło się dowodów jej winy.
Młodszy brat i następca Karola II,
Jakub II Stuart
(1685-1688), nie prowadził tak rozsądnie polityki jak jego poprzednik. Był katolikiem i dążył do przywrócenia
katolicyzmu
. W odróżnieniu od Karola II chciał też ograniczyć rolę
parlamentu
i wprowadzić monarchię absolutną. Jakub II szybko utracił poparcie społeczeństwa, nawet torysów. W tej sytuacji udał się do katolickiej Irlandii i tam zaczął tworzyć wojska, dzięki którym chciał odzyskać tron. Wobec takiej postawy króla pogodzeni
Torysi
i
Wigowie
w
1699
roku ofiarowali tron córce Jakuba II, protestantce, Marii, żonie namiestnika Republiki Niderlandów, Wilhelma Orańskiego. Siły Jakuba II po krótkiej walce w Irlandii zostały pokonane. W Anglii to właściwie bezkrwawe przejęcie tronu nazwaną sławetną rewolucją.