Julia Hartwig
Julia HartwigJulia Hartwig (ur.
14 sierpnia
1921
w
Lublinie
) – polska poetka, eseistka i tłumaczka literatury pięknej. BiografiaCórka fotografa Ludwika Hartwiga i Marii Birjukow, siostra
Edwarda
, fotografika i Walentego, endokrynologa. Uczyła się w
Gimnazjum im. Unii Lubelskiej w Lublinie
(matura w
1939
r.). W
1936
r., w gazetce szkolnej pt.: W słońce opublikowała swój pierwszy wiersz. Podczas
II wojny światowej
była łączniczką
AK
, uczestniczką podziemnego życia kulturalnego. Studiowała polonistykę i romanistykę na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim (1942-1944) i
Uniwersytecie Warszawskim
(1946) oraz
Katolickim Uniwersytecie Lubelskim
. W latach
1947
-
1950
przebywała we
Francji
, gdzie była stypendystką rządu francuskiego i urzędniczką w dziale kulturalnym Ambasady Polskiej w
Paryżu
, w tym okresie związana była z
Ksawerym Pruszyńskim
. Mieszkała następnie w
Warszawie
. W latach
1952
-
1969
była autorką słuchowisk nadawanych w "
Polskim Radio
". W latach
1970
-
1974
, razem z mężem,
Arturem Międzyrzeckim
(
1922
-
1996
) przebywała w
USA
, była uczestnikiem programu International Writing Program a następnie wykładowcą Drake University. Miała też wykłady w University of Ottawa (
1971
) i Carleton University (
1973
) w
Kanadzie
. W
1976
r. była sygnatariuszką "Memoriału 101". W
1979
r. ponownie w
USA
na zaproszenie Departamentu Stanu. W
1989
r. była członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność"
Lechu Wałęsie
. Swoje wiersze i artykuły ogłaszała w pismach: "
Odrodzenie
", "
Nowa Kultura
", "
Świat
", "
Nowe Książki
", "Poezja", "
Tygodnik Powszechny
", "
Twórczość
", "
Kresy
", "NaGłos", "
Zeszyty Literackie
", "
Odra
", "
Więź
", "Kwartalnik Artystyczny". Tłumaczyła na język polski twórczość takich pisarzy, jak:
Guillaume Apollinaire
,
Allen Ginsberg
,
Max Jacob
,
Blaise Cendrars
,
Pierre Reverdy
,
Marianne Moore
,
William Carlos Williams
. Członek
Związku Literatów Polskich
(
1945
-
1983
, członek Zarządu Głównego
1980
-
1982
),
Polskiego PEN-Clubu
(od
1956
r.),
NSZZ "Solidarność"
(
1986
-
1991
),
Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
(od
1989
r., wiceprezes w latach
1990
-
1999
). Od 2008 r. przewodnicząca jury
Nagrody Mediów Publicznych
w dziedzinie literatury pięknej
COGITO
. Nagrody i wyróżnienia: Nagroda
ZAiKS
(
1976
), Nagroda Fondation d'Hautvilliers "Prix de Traduction" (
Francja
1978
), Nagroda Polskiego
PEN Clubu
(
1979
,
1997
), Nagroda Literacka im.
Jurzykowskiego
(
USA
,
1981
), nagroda Thornton Wilder Prize (
USA
,
1986
), Nagroda im. Georga Trakla (Austria,
1991
), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1997), Nagroda Ministra Kultury za całokształt twórczości (
2001
), Nagroda Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich (
2004
), oraz Nagroda Wielka Fundacji Kultury,
Medal Gloria Artis
,
Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego
(
2009
). Czterokrotnie nominowana do
nagrody literackiej Nike
. W
2003
r. powstał o poetce film dokumentalny pt.: Ułamki codzienności. Julia Hartwig (scenariusz i realizacja: Elżbieta Rottermund). W
2009
otrzymała honorowe obywatelstwo
Lublina
. Mieszka w
Warszawie
, przy
ul. Marszałkowskiej
. Twórczość- Z niedalekich podróży (reportaże; LSW
1954
)
- Pożegnania (poezje; Czytelnik
1956
)
- Jaś i Małgosia (bajka dla dzieci; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; premiera w Teatrze Komedia
1961
; Wydanie w publikacji pt.: Bajki zza kurtyny, Centralny Ośrodek Metodyczny Upowszechniania Kultury
1972
, wespół z tekstem
Aleksandra Rymkiewicza
)
- Pierwsze przygody Poziomki (utwór dla dzieci; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; Nasza Księgarnia
1961
; jako Przygody Poziomki: Nasza Księgarnia
1967
)
- Tomcio Paluch (bajka dla dzieci; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; premiera w Teatrze Komedia
1962
)
- Apollinaire (monografia; PIW
1962
,
1964
,
1972
; tłum. czeskie: Odeon
1966
, tłum. węgierskie: Gondat
1968
, tłum. rosyjskie: Progress
1971
, tłum. francuskie: Mercure de France
1972
)
- Pan Nobo. Dalsze przygody Poziomki (utwór dla dzieci; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; Nasza Księgarnia
1964
; jako Przygody Poziomki: Nasza Księgarnia
1967
)
- Wielki pościg (powieść dla młodzieży; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; Nasza Księgarnia
1969
)
- Wolne ręce (poezje; PIW
1969
)
- Zguba Michałka (bajka dla dzieci; Nasza Księgarnia
1969
)
- Dwoistość (poezje; Czytelnik
1971
)
- Gérard de Nerval (monografia; PIW
1972
)
- Czuwanie (poezje; Czytelnik
1978
)
- Chwila postoju (miniatury poetyckie;
Wydawnictwo Literackie
1980
, )
- Dziennik amerykański (szkice; Państwowy Instytut Wydawniczy
1980
, )
- Wybór wierszy (Czytelnik
1981
, )
- Poezje wybrane (seria: "Biblioteka Poetów"; LSW
1983
, )
- Obcowanie (poezje; Czytelnik
1987
, )
- Czułość (poezje; Znak
1992
, )
- Żelazowa Wola (zdjęcia:
Edward Hartwig
, Ewa Hartwig-Fijałkowska, tekst: Julia Hartwig; Voyager
1993
, )
- Nim opatrzy się zieleń (wybór poezji; Znak
1995
, )
- Jak długo trwać będą dawne imiona (Przemyśl: Gdzie Indziej
1996
)
- Lżejszym głosem: wiersze z różnych lat (Bis
1998
, )
- Zobaczone (poezje; a5
1999
, )
- Przemija postać świata (wybór poezji; Prószyński i S-ka
1999
, )
- Zawsze od nowa: 100 wierszy (wybór poezji; Twój Styl
1999
, )
- Wybór wierszy (seria: "Złota Kolekcja Poezji Polskiej"; Państwowy Instytut Wydawniczy
2000
, )
- Zawsze powroty - dzienniki podróży (Sic!
2001
, ; wyd. 2 poprawione jako Zawsze powroty. Z dzienników podróży, Sic!
2005
, )
- Nie ma odpowiedzi (poezje; Sic!
2001
, )
- Pięć wierszy (Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
2002
, )
- Wiersze amerykańskie (Sic!
2002
, )
- Błyski (poezje; Sic!
2002
, )
- Mówiąc nie tylko do siebie. Poematy prozą (razem z płytą CD, z głosem poetki; Sic!
2003
, )
- Bez pożegnania (poezje; Sic!
2004
, ; Nominacja do
Śląskiego Wawrzynu Literackiego
, luty
2005
r.)
- Pisane przy oknie (felietony;
Biblioteka "Więzi"
[t. 156]
2004
, )
- W objęciach świata (wybór poezji; Anagram
2004
, )
- Zwierzenia i błyski (poezje i proza poetycka; Sic!
2004
, )
- Wybrańcy losu (eseje wspomnieniowe; Sic!
2006
, )
- Podziękowanie za gościnę (
słowo/obraz terytoria
2006
)
- To wróci (Sic!
2007
, )
- Trzecie błyski (Sic!
2008
)
- Jasne niejasne (poezje; a5
2009
)
Tłumaczenia (wybór)-
Elsa Triolet
, Kochankowie z Avignonu i inne opowiadania (Czytelnik
1949
)
-
Louis Aragon
, Komuniści t. I-V (tłumaczenie zbiorowe; Czytelnik
1950
-
1951
)
-
Théophile Gautier
(syn), Przygody barona Münchhausena (ilustr.
Gustave Doré
; Książka i Wiedza
1951
, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe
1991
, )
- Jean Marcenac, Urok szatana (Książka i Wiedza
1951
)
-
Denis Diderot
, Wybór pism filozoficznych (wespół z
Julianem Rogozińskim
; Państwowy Instytut Wydawniczy
1953
; De Agostini Polska
2003
, , )
-
Jean Le Rond d'Alembert
, Wstęp do Encyklopedii (seria: Biblioteka Klasyków Filozofii; wstępem i przypisami opatrzył
Tadeusz Kotarbiński
; Polska Akademia Nauk, Komitet Filozoficzny; Państwowe Wydawnictwo Naukowe
1954
)
-
Blaise Cendrars
, Poezje (wespół z
Adamem Ważykiem
, Państwowy Instytut Wydawniczy
1962
)
-
Guillaume Apollinaire
, Poeta zamordowany (wespół z
Arturem Międzyrzeckim
;
Wydawnictwo Literackie
1966
,
1976
,
1993
, )
- Claude Roy, Ładny kwiat (Nasza Księgarnia
1968
)
- Ja to ktoś inny. Korespondencja Artura Rimbaud (wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; wybór i przekład; Czytelnik
1970
)
- Jules Supervielle, Piękna z lasu (Feeria w trzech aktach) ("Dialog" nr 4-5/
1972
)
-
Guillaume Apollinaire
, Nowe przekłady (wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; Wydawnictwo Literackie
1973
)
-
Guillaume Apollinaire
, Listy do Madeleine (także autorka wstępu;
Wydawnictwo Literackie
1974
,
1977
)
-
Blaise Cendrars
, Poezje wybrane (wespół z
Adamem Ważykiem
, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
1977
)
-
Guillaume Apollinaire
, Piosenka niekochanego i inne wiersze (przekład, opracowanie i przedmowa; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
;
Wydawnictwo Literackie
,
1994
, )
-
Marianne Moore
, Wiersze wybrane (wespół z
Ludmiłą Marjańską
; wyboru dokonała i wstępem poprzedziła
Ludmiła Marjańska
; Państwowy Instytut Wydawniczy
1980
, )
- Korespondencja Fryderyka Chopina z George Sand i z jej dziećmi [t. I/II] (tłum. tekstów francuskich; oprac. Krystyna Kobylańska; Państwowy Instytut Wydawniczy
1981
, [2 t.])
-
Max Jacob
, Poematy prozą (wybór, przekład i posłowie; przeł. wespół z
Adamem Ważykiem
;
Wydawnictwo Literackie
1983
, )
-
Robert Bly
, Jadąc przez Ohio i inne wiersze (wybór, wstęp i tłumaczenie; Państwowy Instytut Wydawniczy
1985
, )
-
Pierre Reverdy
, Poezje wybrane (przekład, wybór i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy
1986
, )
-
Guillaume Apollinaire
, Wiersze miłosne (wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; Pavo
1992
, )
- Opiewam nowoczesnego człowieka. Antologia poezji amerykańskiej: wiersze amerykańskie od
Poego
,
Whitmana
i
Emily Dickinson
do poetów dzisiejszych (wybór i przekład; wespół z
Arturem Międzyrzeckim
; tłum. m.in.
Stanisława Barańczaka
; RePrint, Res Publica
1992
, )
-
Allen Ginsberg
, Znajomi z tego świata (wespół z
Arturem Międzyrzeckim
,
Andrzejem Szubą
i
Piotrem Sommerem
; il. Wojciech Kołyszko; Wydawnictwo M, Biblioteka "Nagłosu"
1993
, )
-
Gottfried August Bürger
, Przygody barona Münchhausena (ilustr. Elżbieta Śmietanka-Combik; Kalliope
1996
, )
-
Guillaume Apollinaire
, Wiersze i listy miłosne (wybór i wstęp
Anna Janko
; tłum. zbiorowe; Prószyński i S-ka
1998
, )
- Dzikie brzoskwinie: antologia poetek amerykańskich (autorka wyboru; przeł. Julia Hartwig,
Stanisław Barańczak
i in.; Sic!
2003
, )
-
Eugène Delacroix
, Dzienniki. Cz. 1, (1822-1853) (wespół z
Joanną Guze
; Słowo/Obraz Terytoria
2003
, )
-
Henri Michaux
, Seans z workiem oraz inne rady i przestrogi (wybór, przekład i posłowie; Sic!
2004
, )
-
Sylvia Plath
, Poezje wybrane (wespół z
Janem Rostworowskim
i
Teresą Truszkowską
; Wyd. 2 zmienione;
Wydawnictwo Literackie
2004
, )
-
William Carlos Williams
– Spóźniony śpiewak, "Biuro Literackie", Wrocław
2009
Opracowania i inne prace redakcyjne- Otto Axer (autorka wstępu; Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe
1978
)
-
Edward Hartwig
, Tematy fotograficzne (autorka wstępu; Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe
1978
)
-
Romain Rolland
, Colas Breugnon: żyje jeszcze człowiek poczciwy (autorka opracowania; przeł. z fr.
Franciszek Mirandola
; Państwowy Instytut Wydawniczy
1983
,
1987
, ; Wydawnictwo Dolnośląskie
1993
, )
-
Edward Hartwig
, Wierzby (autorka wstępu; Sport i Turystyka
1989
)
-
Edward Hartwig
, Lublin i okolice: wspomnienie (autorka wstępu; Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
1997
, )
-
Edward Hartwig
, Mój Kazimierz (autorka wstępu; Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
1998
, )
-
Artur Rimbaud
, Sezon w piekle; Iluminacje (przeł.
Artur Międzyrzecki
, wstęp Julia Hartwig; Prószyński i S-ka
1998
,
1999
, )
- Jan Sochoń, Zdania, przecinki, kropki... (autorka posłowia; W Drodze
1998
, )
- Lenta Główczewska, Nowy Jork: kartki z metropolii 1983-2002 (autorka przedmowy; Fundacja Zeszytów Literackich
2004
, )
Hartwig w piosenkach Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Julia Hartwig":
Chronologia powstawania dzieł Williama Szekspira
...
Ekranizacje dzieł Williama Szekspira
...
Taylor Swift
...
Janusz Józefowicz
...
Romeo and Juliet
...
Charles Gounod
...
Hector Berlioz
...
Tybalt
...
Benvolio
...
Romeo i Julia (film 1996)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Julia Hartwig":
010. Niemieckie nazwy zawodów (plansza 14)
...
057. Idiomy w języku niemieckim (plansza 22)
...
022. Dane personalne (plansza 15)
...
|