Władysław Aleksander Langner
ps.
"Złom" (ur.
18 czerwca
1896
w
Jaworowie
koło
Lwowa
, zm.
28 września
1972
w
Newcastle upon Tyne
w
Wielkiej Brytanii
) –
generał dywizji
Wojska Polskiego
.
Działalność niepodległościowa i służba w C. i K. Armii
Działał w Organizacji Młodzieży Niepodległościowej "Zarzewie" i Drużynach Strzeleckich, w sierpniu 1914 wstąpił do
Legionów Polskich
. W październiku 1914 został awansowany na
podporucznika
, dowodził plutonem i kompanią w
1 Pułku Piechoty Legionów
. W 1917, po
kryzysie przysięgowym
wcielony został do
Cesarskiej i Królewskiej Armii
i służył na froncie włoskim. W 1916 r. złożył egzamin dojrzałości uprzedni (wojenny) w C.K. Gimnazjum w Nowym Targu.
Służba w Wojsku Polskim
Od listopada 1918 w Wojsku Polskim na stanowisku zastępcy dowódcy
57 Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej
. Następnie dowodził batalionem w
5 Pułku Piechoty Legionów
(do kwietnia 1919), pełnił obowiązki dowódcy 1 Pułku Piechoty Legionów oraz dowodził batalionem w tym pułku. W czerwcu 1920 został awansowany na
podpułkownika
i objął dowództwo
167 Pułku Piechoty
. W latach 1923-1927 dowodził
40 Pułkiem Piechoty "Dzieci Lwowskich"
we Lwowie. 1 grudnia 1924 Prezydent RP
Stanisław Wojciechowski
na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw.
Władysława Sikorskiego
awansował go na pułkownika ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 38 lokatą w korpusie oficerów piechoty [1]. Od kwietnia 1927 do listopada 1928
dowodził piechotą dywizyjną
12 Dywizji Piechoty
w
Tarnopolu
. W latach 1928-1934 pełnił służbę w Warszawie, na stanowiskach: szefa Biura Ogólno-Administracyjnego
Ministerstwa Spraw Wojskowych
, zastępcy II wiceministra spraw wojskowych i szefa Administracji Armii.
21 grudnia 1932 Prezydent RP
Ignacy Mościcki
mianował go generałem brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 3 lokatą w korpusie generałów. Od 1934 dowodził
Okręgiem Korpusu Nr IV w Łodzi
, a od 1938
Okręgiem Korpusu Nr VI we Lwowie
.
W czasie
kampanii wrześniowej 1939
dowodził
obroną Lwowa
. Bronił miasta przed siłami niemieckimi dziesięć dni (12-22 września), dysponując ponad 20 batalionami piechoty, 65 armatami polowymi oraz 18 działami przeciwlotniczymi. Ochotniczo w obronie miasta udział brali także studenci, robotnicy i harcerze. Z harcerstwem Langner był szczególnie związany jako wieloletni przewodniczący Okręgu Lwowskiego
Związku Harcerstwa Polskiego
. 22 września 1939 Langner, chcąc uniknąć zniszczenia Lwowa i zagłady mieszkańców, wydał rozkaz złożenia broni i wyjścia z miasta, kapitulując przed
Armią Czerwoną
. Po podpisaniu dokumentu kapitulacji, Langner miał powiedzieć: "Z Niemcami prowadzimy wojnę. Miasto biło się z nimi przez 10 dni. Oni, Germanie, wrogowie całej Słowiańszczyzny. Wy jesteście Słowianie..."
Do listopada 1939 w związku z procedurą kapitulacyjną przebywał w
Moskwie
. 20 listopada 1939 przez
Czeremosz
przedostał się do Rumunii, stamtąd zaś do Francji, gdzie pozostawał w dyspozycji Naczelnego Wodza. Od października 1941 przebywał w Wielkiej Brytanii. Był dowódcą
3 Brygady Kadrowej Strzelców
, Odcinka Obrony "Angus" i
Brygady Szkolnej
oraz członkiem Wojskowego Trybunału Orzekającego. W latach 1943-1945 pełnił służbę w Sztabie Inspektora Wyszkolenia Wojska w Anglii, od listopada 1945 pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Głównego w Londynie
Stanisława Kopańskiego
. Po demobilizacji prowadził gospodarstwo rolne w
Walii
. 11 listopada 1964 Prezydent RP na Uchodźstwie
August Zaleski
awansował go na generała dywizji.
Był uważany za służbistę, dbającego o ścisłe przestrzeganie regulaminów wojskowych. Słynął także jako abstynent, we wspomnieniach
gen. Maczka
zapisał się jako "pies na oficerów nadużywających alkoholu".
Ordery
i
odznaczenia
Przypisy
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 131 z 17.12.1924 r.
Bibliografia
- Zbigniew Mierzwiński, Generałowie II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1990
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991
- Władysław Jagiełłowicz, Zarys historji wojennej 40-go Pułku Strzelców Lwowskich, Warszawa 1928
- Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gymnazyum w Nowym Targu za rok szkol. 1915/16