Knieć błotna
Knieć błotna | Gatunek trujący |
Knieć błotna, kaczeniec, kaczyniec, kaczyniec błotny[2] (Caltha palustris L.) –
gatunek
rośliny należący do rodziny
jaskrowatych
. Jest szeroko rozprzestrzeniona na całej półkuli północnej: występuje w całej niemal
Europie
,
Azji
i
Ameryce Północnej
[3]. W
Polsce
jest pospolita na bagnistych
łąkach
i w niższych partiach gór. Morfologia- Pokrój
-
Roślina
trwała o grubym, niemal bulwiastym
kłączu
. Na kłączu tym jesienią powstają
pąki
, z których wczesną wiosną wyrasta pęd nadziemny.
-
Łodyga
- Do 50 cm długości[2], lekko pokładająca się lub wzniesiona, rozgałęziona, gruba, pusta i naga.
-
Liście
- Duże,
nerkowate
, słabo karbowane, nagie, mięsiste i błyszczące. Liście odziomkowe na długich ogonkach, liście łodygowe na krótszych lub siedzące.
-
Kwiaty
- Na szczytach rozgałęzionych łodyg rozwija się po kilka
żółtych
kwiatów o średnicy do 4 cm. Każdy posiada pięć płatków, niekiedy zabarwionych zielonkawo od spodu, bardzo liczne
pręciki
i 5-8
słupków
.
Roślina miododajna
, nektar powstaje w
miodnikach
u nasady słupków.
-
Owoce
-
Wielomieszki
z krótkim dzióbkiem zawierające
nasiona
.
Biologia i ekologia
Bylina
,
hemikryptofit
. Kwitnie od marca do maja lub czerwca. Rośnie na wilgotnych
łąkach
, brzegach strumieni, w rowach i
lasach łęgowych
. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla związku (All.)
Calthion
[4]. Knieć wabi
owady
nektarem
, specjalnymi plamami i rysunkami, które mogą być zauważone tylko przez oczy owadów, reagujące na światło
ultrafioletowe
.
Roślina trująca
. Świeże ziele zawiera
anemoninę
, która w większych ilościach jest toksyczna. Roślina nie jest zjadana przez bydło. Jeśli znajdzie się w
paszy
w niewielkiej ilości – nie działa szkodliwie lecz mlekopędnie. Działanie szkodliwe znika podczas suszenia
siana
wskutek rozkładu związków szkodliwych[5]. Liczba chromosomów
2n
= 16, 24, 32, 56[6]. ZmiennośćWystępuje w Polsce w 3 podgatunkach[7]: -
knieć błotna górska
(Caltha palustris L. subsp. laeta (Schott, Nyman & Kotschy) Hegi, przez niektórych botaników uważana za oddzielny gatunek – knieć górską Caltha laeta Schott, Nyman & Kotschy. Dojrzałe, ale jeszcze nie otwarte mieszki są stulone i wyprostowane, na końcu nagle zwężone w krótki dzióbek[8].
- knieć błotna rożkowata Caltha palustris L. subsp. cornuta (Schott, Nyman & Kotschy) Hegi (synonim Caltha cornuta Schott, Nyman & Kotschy). Ma liście trójkątnienerkowate, szersze niż dłuższe, mieszki silnie esowato wygięte ina końcu tworzące odgięty na zewnątrz dzióbek[6].
- knieć błotna typowa (Caltha palustris L. subsp. palustris)
Zastosowanie- W
agrotechnice
roślina wskaźnikowa nadmiernego uwilgotnienia i potrzeby
melioracji
. Zwalczana na łąkach wczesnym koszeniem, uniemożliwiającym wydanie nasion oraz osuszaniem[5].
- Jest czasami uprawiana jako roślina ozdobna, szczególnie nadająca się na obrzeża oczek wodnych[9]. Nie ma wymagań co do gleby, ważne jest tylko by była ona stale podmokła, stanowisko powinno być słoneczne[9]. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią, lub przez podział rozrośniętych kęp (najlepiej jesienią).
Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
- ↑ 2,0 2,1 F. Činčura, V. Feráková, J. Májovský, L. Šomšak, J. Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. .
- ↑
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-01-25].
- ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006.
- ↑ 5,0 5,1 Stanisław Włodarczyk: Botanika łąkarska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964.
- ↑ 6,0 6,1 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając:
Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski
. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. .
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ 9,0 9,1 zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
Inne hasła zawierające informacje o "Knieć błotna":
Torfowisko wysokie
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Lawina
...
2006
...
Sowy
...
Jezioro eutroficzne
...
Las łęgowy
...
Ols
czyściec leśny
(Stachys sylvatica).Rośliny bagienne występujące w zalanych fragmentach lasu to przeważnie
Knieć błotna
(Caltha palustris),
pępawa błotna
(Crepis paludosa),
psianka słodkogórz
(Solanum dulcamara).Gatunki ...
Tajga
...
Mangusta
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Knieć błotna":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
013. Niszcząca i budująca działalność sił endogenicznych (plansza 9)
...
005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 4)
...
|