Katedra staroobrzędowców popowców w Białej Krynicy na Ukrainie
Popowcy, biegłopopowcy, lipowanie - odłam
staroobrzędowców
, który praktykuje
obrzędy liturgiczne
pod przewodnictwem
kapłanów
. Od
XIX
wieku ruch popowców posiada własną hierarchię duchowną.
Historia
Ruch popowców narodził się w łonie rosyjskich starowierców po
1656
roku, gdy część staroobrzędowców pozbawionych duchownych po ich egzekucjach, samospaleniach lub naturalnej śmierci uznała ważność
święceń kapłańskich
udzielanych w
Rosyjskim Kościele Prawosławnym
po reformie
patriarchy Nikona
.
W wyniku tej aprobaty wiernych w
XVII
wieku
monastery
starowierców nad
Irgizem
zaczęły przyjmować do siebie
suspendowanych
kapłanów prawosławnych, którzy po ponownym obrzędzie
bierzmowania
stawali się duchownymi staroobrzędowców tzw. biegłopopowcami. Praktyka ta rozwijała się i była stosowana do
XIX
wieku, do czasu, gdy do popowców zaczęli przyłączać się biskupi prawosławni.
Pierwsze takie zdarzenie miało miejsce w
1846
roku, gdy do grupy popowców na
Bukowinie
dołączył emerytowany prawosławny biskup Bośni i
Sarajewa
,
Ambroży
. Wyświęcił on dla staroobrzędowców bukowińskich i wołoskich dwóch biskupów. W wyniku tych aktów konsekracji powstała tzw. Cerkiew białokrynicka. Biegłopopowcy rosyjscy nie uznali jednak tych
chirotonii
i ich mnisi oraz kapłani nie weszli w skład nowo utworzonego Kościoła. Dopiero po
I wojnie światowej
w
1923
roku pozyskali dla siebie byłego arcybiskupa
Saratowa
,
Mikołaja
. W 1929 roku wyświęcił on dla nich wspólnie z innym eparchą pierwszego biskupa. W wyniku tego aktu powstała tzw. Cerkiew nowozbykowska.
W
1971
roku
Patriarchat Moskiewski
zdjął klątwę rzuconą na starowierców przez patriarchę Nikona, do dziś jednak nie doszło do głębszego zbliżenia między kanoniczną Cerkwią i staroobrzędowcami popowcami. Nieliczne próby unii podejmowane od
XVIII
wieku nazywane są
jedinowierczestwem
.
Na ziemiach polskich próby stworzenia kościoła popowców po
II wojnie światowej
podejmował się wielokrotnie
biskup
Ignacy Jan Wysoczański
z
Polskiego Kościoła Starokatolickiego
, który prowadził misję wśród
mazurskich
staroobrzędowców
. Założona przez niego wspólnota nie uzyskała jednak nigdy akceptacji i rejestracji ze strony władz
PRL
.
Cerkwie staroobrzędowców popowców
Cerkiew powstała w 1846 roku. Zwierzchnikiem Rosyjskiej Prawosławnej Cerkwi Staroobrzędowej jest Metropolita Moskwy i całej Rosji Kornilij (od
2005
). Cerkiew ta podzielona jest na 14 diecezji i jedną metropolię w Moskwie. Istnieje 120 parafii (stan 1998) i seminarium w Moskwie.
Cerkiew powstała w 1923 roku. Zwierzchnikiem Rosyjskiej Cerkwi Staroprawosławnej jest patriarcha Nowozybkowa, Moskwy i całej Rosji Aleksander (od
2000
). Cerkiew ta ma 6 diecezji w Rosji, ok. 60 parafii w krajach
WNP
i 4 parafie w Rumunii.
Poza tym poza Rosją są jeszcze cztery diecezje staroobrzędowców popowców. Jedna na Ukrainie, jedna w USA, jedna w Australii, jedna w Rumunii (Kościół Prawosławny Starego Obrządku w Rumunii z siedzibą w
Braiła
) oraz kilka parafii w Kanadzie i Bułgarii.
Zwierzchnicy Cerkwi popowców
Cerkiew białokrynicka
Metropolici Węgier i Rumunii
- Ambrosios (1846-1848)
- Cyryl (1849-1873)
- Afanazi (1874-1905)
- Makary (1906-?)
- Silojan (1936-1941)
- Innocenty (1942)
- Tichon (1943-1968)
- Józef (1972-1982)
- Timon (1985-1996)
- Leonty (od 1996)
Metropolici Rosji
- Sofrony (1849-1853)
- Antoni (1853-1881)
- Sawat (1882-1898)
- Joan (1898-1915)
- Melety (1915-1934)
-
locum tenens
Wincenty (1934-1938)
- Sawa (1938-1943)
- Irinarch (1940-1952)
- Flawian (1952-1960)
- Józef (1961-1970)
- Nikodem (1971-1986)
-
locum tenens
Anstazy (1986)
-
locum tenens
Alimpi (1986)
- Alimpi (1986-2003)
- Andrian (2004-2005)
-
locum tenens
Joan (2005)
- Korniliti (od 2005)
Cerkiew nowozbykowska
Patriarchowie Moskwy i Wszechrusi
- Nikola (1923-1934)
- Stefan (1935-1937)
- Michaił (1938-1944)
- Joan (1944-1955)
- Epifanij (1955–1963)
- Jeremiasz (1963-1969)
- Paweł (1969-1977)
- Warsonofij (1977-1979)
- Gienadij (1979-1996)
- Aristarch (1996-2000)
- Aleksander (od 2000)
Zobacz też
Linki zewnętrzne