Telefon komórkowy – rodzaj
aparatu telefonicznego
, przenośnego, komunikującego się z siecią przy użyciu
fal radiowych
(zasadniczo w
zakresie mikrofalowym
). W technologii sieci komórkowych słowo
komórka
oznacza obszar zasięgu pojedynczej
stacji przekaźnikowej
– obsługa telefonu jest automatycznie przekazywana z jednej komórki do następnej w trakcie przemieszczania się osoby używającej telefonu komórkowego. Jest rozwinięciem lekkiego, ręcznego
radiotelefonu
.
Obecnie absolutna większość telefonów komórkowych działa w systemach cyfrowych (np.
GSM
,
DCS
,
PCS
,
UMTS
). W starszych rozwiązaniach mieliśmy do czynienia z sieciami analogowymi (
NMT
,
AMPS
).
Historia
Próby stworzenia tych telefonów komórkowych powstawały w latach 40. i 50.[1]. Pierwszy prototyp telefonu komórkowego wykonała w
1956
roku szwedzka firma
Ericsson
. Telefon ważył 40 kilogramów, a kształtem przypominał walizkę. Urządzenie to kosztowało tyle co
samochód
[1].
3 kwietnia
1973
roku w
Nowym Jorku
firma
Motorola
wprowadziła do obrotu swój pierwszy telefon komórkowy
DynaTAC
(DYNamic Adaptive Total Area Coverage)[2][3],. Telefon ważył 0,8 kg i miał wymiary cegły[4].
16 września
1975
opublikowano amerykańskie zgłoszenie patentowe US 3,906,166 firmy
Motorola
pod tytułem Radio telephone system[2]..
21 sierpnia
1983
Federalna Komisja Łączności
dopuściła na rynek
DynaTAC 8000X
[5].
3 grudnia
1992
roku wysłano po raz pierwszy wiadomość
SMS
[4][3],.
Możliwości telefonów komórkowych
Współczesny telefon komórkowy, oprócz realizowania podstawowej funkcji prowadzenia rozmowy, z reguły wyposażony jest w wiele dodatkowych opcji, które m.in.:
- wykorzystują właściwości sieci (np.
SMS
lub ich rozwinięcia takie jak
EMS
,
MMS
,
cyfrowa transmisja danych
),
- opierają się na dodatkowym oprogramowaniu np.
budzik
,
notes
,
organizator
,
kalkulator
,
- posiadają dodatkowe, wbudowane urządzenia np.
dyktafon
,
radio
,
odtwarzacz MP3
,
GPS
,
kamera
czy
aparat fotograficzny
(aparaty pracujące w
technologii 3G
oferują możliwość prowadzenia
wideokonferencji
),
- łączą się z
internetem
,
- mają własne gry (najnowsze modele zamiast klawiszy wykorzystują ruchy użytkownika),
- niektóre typy posiadają możliwość obsługi dwóch kart SIM jednocześnie.
Warstwy oprogramowania
W telefonie komórkowym najczęściej istnieją 3 warstwy oprogramowania.
System operacyjny
Telefony pracują pod kontrolą
systemu operacyjnego
, np.
Android
,
Symbian
,
Linux
,
Maemo
,
iPhone OS
,
Microsoft Windows Mobile
, Nucleus, REX, OSE, Brew Mobile Platform.
System operacyjny odpowiedzialny jest za zarządzanie pamięcią, wątkami, komunikację z warstwą sprzętową.
Platforma
Na systemie operacyjnym zazwyczaj działa platforma, która ułatwia szybkie tworzenie oprogramowania na telefony i posiada wiele podstawowych funkcji telefonu. Są to np.:
- MOTOMAGX (firmy
Motorola
), oparta o system
Linux
,
- MontaVista (firmy
Motorola
), oparta o system
Linux
,
-
Series 60
(firmy
Nokia
; dostosowana do systemu operacyjnego
Symbian
),
-
UIQ
(firmy UIQ; dostosowana do systemu operacyjnego
Symbian
),
- APOXI (firmy
Infineon
; umożliwia stosowanie wielu systemów operacyjnych),
-
BREW
(firmy
Qualcomm
; dla systemu operacyjnego REX),
-
Android
(otwarta platforma stworzona pod przewodnictwem
Google
; oparta na systemie operacyjnym
Linux
),
-
Bada OS
(firmy
Samsung Electronics
),
Jest to warstwa tworzona przez producenta indywidualnie dla każdego telefonu i odróżniająca go od innych telefonów. Producent często tworzy łaty do oprogramowania i umieszcza je na swojej stronie internetowej. Należy ją wówczas pobrać i wgrać na telefon.
Warstwa oprogramowania
Warstwa dodatkowych aplikacji które użytkownik może samodzielnie tworzyć, wgrywać oraz kasować
Dzięki możliwości wykorzystania języka programowania
Java
firmy
Sun
istnieje możliwość tworzenia
aplikacji
dla telefonów komórkowych. Dla telefonów nowszych generacji udostępniane są środowiska deweloperskie (np. dla systemów
Symbian
,
Linux
), które umożliwiają tworzenie aplikacji bezpośrednio na platformę systemową obsługującą dany telefon.
Podział telefonów komórkowych
Ze względu na obudowę rozróżniamy telefony komórkowe jako:
Do telefonów stosuje się różnego rodzaju karty pamięci typu
Flash EEPROM
, m.in.
Memory Stick
,
MultiMedia Card
,
Secure Digital
.
Telefon o rozbudowanych funkcjach organizera i
przeglądarki
, zawierający
arkusz kalkulacyjny
, itp. nazywany bywa
smartphonem
.
Sprzedaż telefonów na świecie
W drugim kwartale 2010 r.[6], największy udział w sprzedaży telefonów komórkowych posiadała fińska
Nokia
– 36,1%, na drugim miejscu znajdował się
Samsung
– 20,7%. Kolejne pozycje zajmowały firmy:
LG
(10%),
Research In Motion
oraz
Sony Ericsson
(3%). W sumie, pięciu pierwszych potentatów w produkcji sprzętu elektronicznego posiadało ok. 80% udziałów w rynku związanym z produkcją i przedażą telefonów komórkowych.
Telefony komórkowe w Polsce
Jak wynika z przeprowadzonych w Polsce w
2006
roku badań[7], penetracja telefonii komórkowej – czyli stosunek aktywnych kart SIM do liczby mieszkańców, wynosił 96,27% (średnia w pozostałych krajach UE wynosiła w październiku 2006 roku 107,4%). Wśród osób w wieku od 13 do 19 lat odsetek posiadaczy wynosi 91%, natomiast w przedziale wiekowym 20-29 wynosi 95%. Według kryteriów mieszkaniowych, najwięcej posiadaczy jest wśród ludności średniej wielkości miast – 79%, a pod względem wykształcenia dominują osoby z wykształceniem wyższym – 86%. Odsetek osób posiadających więcej niż jeden telefon komórkowy pod koniec 2006 roku to ok. 11% użytkowników.
Do końca
2009
penetracja telefonii komórkowej wzrosła według danych
GUS
do 117,76%. Po czwartym kwartale
2009
w Polsce działało 44,9602 mln kart SIM[8].
Zobacz też
Przypisy