Wigry (jezioro)
Wigry (jezioro)Wigry | | Południowa część jeziora Wigry |
Południowa część jeziora Wigry |
Państwo
|
Polska
|
Powierzchnia
| 21,7
km²
| Wymiary | 17,6 × 2,75 km | Głębokość • średnia • maksymalna | 15,4
m
73
m
| Rzeki zasilające |
Czarna Hańcza
| Rzeki wypływające |
Czarna Hańcza
| Miejscowości nadbrzeżne |
Bryzgiel
,
Burdeniszki
,
Cimochowizna
,
Czerwony Folwark
,
Czerwony Krzyż
,
Gawrych-Ruda
,
Krusznik
,
Magdalenowo
,
Mikołajewo
,
Rosochaty Róg
,
Stary Folwark
,
Tartak
,
Wigry
,
Zakąty
|
Wyspy
| 19 | Rodzaj jeziora |
morenowe
| Położenie na mapie Polski: |
54°01'09.36″N 23°04'48.77″E / 54.0192667, 23.0802139
| |
Panorama klasztoru z tafli jeziora Wigry to
jezioro rynnowe
położone w północno-wschodniej
Polsce
na terenie
Wigierskiego Parku Narodowego
. Położenie i cechy przyrodniczeJezioro znajduje się na pograniczu Pojezierza Suwalskiego i Równiny Augustowskiej. Kształtem przypomina literę "S". Ze względu na kształt linii brzegowej pierwotnie jezioro nosiło nazwę Wingry, która wywodziła się od
jaćwieskiego
słowa wingris (kręty, wijący się). W roku 1418 pod tą nazwą wymienia jezioro polski kronikarz
Jan Długosz
. Linia brzegowa ma długość około 60 km, brzegi są wysokie i porośnięte lasami iglastymi. Liczne są półwyspy, m.in. Wysoki Wągieł o długość około 4 km, Rosochaty Róg, Klasztorny, oraz wyspy, które zajmują powierzchnię około 70 ha. Na półwyspie Klasztornym położona jest miejscowość
Wigry
z zabytkowym
klasztorem
byłego
zakonu kamedułów
gdzie w
1999
roku odpoczywał
papież
Jan Paweł II
. Przez cieśniny i strumyki jezioro Wigry łączy się z 16 innymi jeziorami. Przez jezioro przepływa
Czarna Hańcza
. W części północnej jeziora wpływa rzeka
Wiatrołuża
. W niektórych zakolach tych rzek ustanowiono ostoje bobrów[1]. W okresie wcześniejszym obecne jezioro Wigry stanowiło fragment kompleksu określanego jako Prawigry, w skład którego wchodziło kilka sąsiadujących zbiorników. Zbiorniki te obecnie są samodzielnymi jeziorami: Długie, Muliczne, Okrągłe, Leszczewek. Jezioro Wigry składa się z kilku części (
plosa
), różniących się wielkością, głębokością, liczbą wysp, charakterem brzegów oraz żyznością wód(trofią). Znaczna część Wigier charakteryzuje się umiarkowaną trofią (występują tu jeszcze rzadkie zwierzęta tleno- i zimnolubne). Do gatunków typowych dla niższej trofii należą do nich ryby:
sieja
i
sielawa
oraz skorupiaki wodne z rodzaju Pallasiola oraz Mysis, zasiedlające głębsze strefy jeziora.
Litoral
jeziorny w znacznej części zachował pierwotny charakter. W rozległych trzcinowiskach spotkać można około 140 gatunków ptaków, z których około 30 to ptaki wodne lub wodno-błotne. Ochrona ichtiofauny polega na restytucji gatunków, które występowały w przeszłości i z różnych przyczyn wyginęły lub stały się nieliczne (
troć jeziorowa
,
sum
)[2]. W Wigrach występuje jeszcze
sielawa
i
sieja
– gatunki wrażliwe na pogarszanie się środowiska wodnego. Wigry są jednym z dwóch polskich jezior, w których sieja przystępuje do tarła (drugim jest
jezioro Miedwie
koło
Stargardu
). Brzegi jeziora mają w większości miejsc pierwotny charakter, nie zmieniony przez człowieka. Są rajem dla zwierząt, w tym dla około 140 gatunków ptaków. Do zachodniego, południowego i wschodniego brzegu jeziora dochodzi
Puszcza Augustowska
, ciągnąca się daleko poza granice państwa, aż po
Druskieniki
i
Grodno
. W celach ochrony gatunków cennych prowadzone są działania polegające na zwiększeniu liczebności dużych ryb drapieżnych (
biomanipulacja
. Ryby drapieżne takie jak
szczupak
) zmniejszają liczebność ryb karpiowatych, skutkiem czego jest zmniejszenie presji na
zooplankton
a w dalszej kolejności zmniejszenie zakwitów glonów planktonowych, przyczyniających się do powstania okresowych deficytów tlenu w
profundalu
[3]". W 1975 roku jezioro Wigry wpisane zostało przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) na listę najcenniejszych akwenów świata (Projekt "Aqua"). Natomiast w 1998 roku Międzynarodowe Towarzystwo Limnologiczne (SIL) objęło jezioro Wigry programem pomocy naukowej i
lobbingu
na rzecz jego ochrony[3]." Panorama Wigier z wieży klasztoru w Wigrach Zobacz teżPrzypisy- ↑ Włodzimierz Łeckiego (red.), Kanon Krajoznawczy Polski, Warszawa 2000, Wydawnictwo PTTK "Kraj" sp. z o.o., ISBN83-7005-429-3
- ↑ M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001,Wydawca Wigierski Park Narodowy, s. 5
- ↑ 3,0 3,1 M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001,Wydawca Wigierski Park Narodowy, s. 8
Bibliografia- Włodzimierz Łeckiego (red.), Kanon Krajoznawczy Polski, Warszawa 2000, Wydawnictwo PTTK "Kraj" sp. z o.o., ISBN83-7005-429-3
- M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001, Wydawca Wigierski Park Narodowy,
- L. Trząski, "Perły natury", Wydawnictwo Videograf II, Kielce 2005.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Wigry (jezioro)":
Zambezi
...
Ren
...
Wag
...
Uznam
...
Cieśnina
...
Ziemia Ognista (archipelag)
...
Nowa Anglia
...
Zugspitze
...
Mantua
...
Rekultywacja jezior
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Wigry (jezioro)":
014. Odmiana czasowników modalnych - Czas przeszły niedokonany. Imperfekt. (plansza 19)
...
019. Wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi (plansza 4)
...
Użytkowanie i zagrożenia wód słodkich (plansza 14)
...
|