Fizyka cząstek elementarnych
Fizyka cząstek elementarnychFizyka cząstek elementarnych, fizyka wielkich energii - dział
fizyki
, którego celem jest badanie
cząstek
atomowych oraz
oddziaływań
zachodzących między nimi. Fizycy zaobserwowali kilkaset
cząstek elementarnych
(subatomowych). Dzielą się one na kilka grup, w zależności od:
foton
| (
bozon
) γ |
Leptony
| (
fermiony
) e-, μ-, τ-, νe, νμ, ντ |
Hadrony
|
Mezony
| (
bozon
) p, K, ω, ρ |
Bariony
| (
fermion
) p, n, (Nukleony) Λ, Σ, Ξ (Hiperony) |
Cząstki elementarne
dzielą się na cząstki "prawdziwie" elementarne, uważane za niepodzielne i dlatego uznawane za podstawowe składniki
materii
, oraz
hadrony
(
bariony
np.:
proton
i
neutron
) i
mezony
, które są cząstkami złożonymi, zbudowanymi z 2 (dokładnie z kwarku i antykwarku) lub 3
kwarków
. Jedynymi trwałymi cząstkami są
protony
i
neutrony
(neutron jest trwały w
jądrze atomowym
, poza nim rozpada się z
okresem półrozpadu
ok 13 min). Cząstki elementarne nie
oddziałujące silnie
a jedynie słabo lub elektromagnetyczne i będące fermionami nazywamy
leptonami
(np.
elektron
,
mion
,
taon
,
neutrina
). Cząstkami elementarnymi są również
bozony
pośredniczące w oddziaływaniach (
fotony
(
elektrodynamika kwantowa
),
bozony W
,
bozony Z
(oddziaływania słabe) czy
gluony
(
oddziaływanie silne
). Pojęcie "
cząstki elementarne
" jest uwarunkowane historycznie, zostało wprowadzone na początku
XX wieku
jako określenie podstawowych cząstek które nie są już podzielne, oznaczało wówczas:
proton
,
neutron
,
elektron
i
foton
. Obecnie za niepodzielne (bez struktury wewnętrznej) uważa się kwarki, leptony i bozony przenoszące oddziaływania. Choć później znaleziono wiele innych cząstek i stwierdzono, że wiele z nich składa się ze znacznie prostszych, pozostawiono użycie tego określenia do wszystkich subatomowych cząstek. Bozon pośredniczący | Masa·c² | Spin | Ładunek | |
---|
foton
| 0 | 1 | 0 | oddziaływanie elektromagnetyczne |
Z0
| ~ 91 GeV | 1 | 0 | oddziaływanie słabe |
W+
| ~ 80 GeV | 1 | 1 |
W−
| ~ 80 GeV | 1 | -1 |
Gluon
| 0 | 1 | 0 | oddziaływanie silne | (
Grawiton
) | 0 | 2 | 0 | grawitacja |
Zobacz też Bibliografia
Inne hasła zawierające informacje o "Fizyka cząstek elementarnych":
Oddychanie komórkowe
...
Oddziaływanie elektromagnetyczne
...
Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych
...
Hydrobiologia
...
Klaudiusz Ptolemeusz
...
Termometr
...
Płazińce
...
Ekosystem
...
Arystoteles
...
Iluzjonista
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Fizyka cząstek elementarnych":
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 3)
...
Zagrożenia gleb (plansza 21)
...
Wady i choroby oczu i uszu (plansza 8)
...
|