Przebieg stref czasowych w obszarze Europy. W zaznaczonym na ciemnoniebiesko regionie czasu uniwersalnego używa się w zimie, w zaznaczonym na jasnoniebiesko, przez cały rok.
Czas uniwersalny (
ang.
universal time, UT, Greenwich Mean Time, GMT) – astronomiczny
czas słoneczny
średni na
południku zerowym
za który przyjęto południk przechodzący przez obserwatorium astronomiczne w miejscowości
Greenwich
, (obecnie jest to
dzielnica
Londynu
w
Wielkiej Brytanii
). Jest
czasem strefowym
pierwszej
strefy czasowej
, od którego liczy się czas pozostałych stref.
Czas uniwersalny został zaproponowany przez kanadyjskiego wynalazcę
Sandforda Fleminga
. W 1878, po tym jak spóźnił się na pociąg, przyszedł mu do głowy pomysł czasu uniwersalnego i stref czasowych. Zreferował go na konferencji Kanadyjskiego Królewskiego Instytutu. Pomysł przyjęto z zainteresowaniem. Od tego czasu Flemming z wielką energią zabrał się do wprowadzenia idei w życie. W roku 1884 system ten został zaakceptowany na całym świecie.
Oficjalnie czas GMT został wycofany z użycia jeszcze w latach 70. Obecnie stosuje się czas
UTC
z stosowną korektą dla obserwowanych zmian w ruchu kuli ziemskiej. Nazwa GMT jest jednak w dalszym ciągu błędnie przytaczana, dlatego w niektórych krajach takich jak np. Francja zakazano prawnie posługiwania się nazwą GMT dla czasu uniwersalnego[].
W strefie czasu uniwersalnego znajdują się:
Irlandia
,
Wielka Brytania
,
Portugalia
,
Wyspy Kanaryjskie
(
Hiszpania
),
Maroko
,
Sahara Zachodnia
,
Mauretania
,
Mali
,
Senegal
,
Gambia
,
Gwinea Bissau
,
Gwinea
,
Sierra Leone
,
Liberia
,
Wybrzeże Kości Słoniowej
,
Burkina Faso
,
Ghana
,
Togo
oraz
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
.
Europejskie kraje próbowały przejść do
czasu środkowoeuropejskiego
: Wielka Brytania i
Irlandia
(w czasie
II wojny światowej
i w latach
1968
-
71
) oraz
Portugalia
(w latach
1966
-
76
i
1992
-
96
), ale wróciły do czasu uniwersalnego.
Zobacz też