Pogranicze czesko-niemieckie zajęte przez
III Rzeszę
w październiku 1938 - zaznaczone kolorem
Kraj Sudecki (t. Kraj Sudetów,
niem
. Sudetenland, Sudetengebiet, Sudetenraum,
cz.
Sudety) – istniejąca w latach
1938
-
1945
jednostka administracyjna
III Rzeszy
obejmująca pogranicze
czesko
-
niemieckie
w
Sudetach
i
Rudawach
, zamieszkane od dawna przez
Niemców sudeckich
(niem. Sudetendeutsche). W skład Kraju Sudeckiego wchodziły ziemie
Czech
,
Moraw
i
Śląska Czeskiego
.
Zamieszkane przez Niemców regiony Czech w
1918
r.:
- "Niemieckie Czechy" (niem. Deutschböhmen, cz. Německé Čechy) ze stolicą w
Libercu
.
- "Kraj Sudecki" (niem. Sudetenland, cz. Sudety, Sudetsko) ze stolicą w
Opawie
.
- "Niemieckie Morawy Południowe" (niem. Deutschsüdmähren, cz. Německá jižní Morava) ze stolicą w
Znojmie
.
- "Okręg Szumawski" (niem. Böhmerwaldgau, cz. Šumavská župa, też "Deutsch-Südböhmen") ze stolicą w
Vimperku
.
były obiektem
irredenty
ze strony Niemiec. W sprzyjającej atmosferze politycznej - na mocy
układu monachijskiego
- ziemie te zostały zbrojnie zajęte przez Niemcy w październiku
1938
. Z ich północnej części utworzono Okręg Rzeszy Kraj Sudetów w skrócie Okręg Sudecki (niem. Reichsgau Sudetenland, krócej Sudetengau, cz. Říšská župa Sudety, krócej Sudetská župa), zaś tereny południa Czech przyłączono do okręgów
Bawarii
i do okręgów utworzonych w miejscu
zaanektowanej Austrii
.
Stolicą Okręgu Sudeckiego był
Liberec
(niem. Reichenberg) a sam Okręg Rzeszy Kraj Sudetów dzielił się na trzy
rejencje
:
- rejencja chebska (niem. Regierungsbezirk Eger, cz. vládní kraj
Cheb
),
- rejencja ujska (niem. Regierungsbezirk Aussig, cz. vládní kraj
Ústí nad Labem
),
-
rejencja opawska
(niem. Regierungsbezirk Troppau, cz. vládní kraj
Opava
)[1].
Czechosłowacja
oddając Niemcom Kraj Sudecki, pozbawiła się większości swoich
umocnień granicznych
i osłabiła swoje szanse na obronę. Inwazja i aneksja została dokonana przez III Rzeszę
15 marca
1939
niemal bez przeszkód. Po ostatecznym zagarnięciu Czech, z ich pozostałej (nie zaanektowanej wcześniej) części utworzono
Protektorat Czech i Moraw
.
Po klęsce III Rzeszy w
II wojnie światowej
tereny te zostały włączone z powrotem do odnowionej
Czechosłowacji
(przywrócono granicę z lat
1920
-
1937
). W celu uniknięcia ponownej fali irredenty
Niemcy sudeccy
zamieszkujący te tereny zostali pod przymusem wysiedleni do Niemiec (tzw. dekrety
Beneša
). Czesi określali ten region od 1945 r. jako pohraniční území albo české pohraničí (
pogranicze
czeskie).
Podział administracyjny Okręgu Rzeszy Kraj Sudetów / Reichsgau Sudetenland (1938-1945)
Regierungsbezirk Aussig
Stadtkreise
Aussig
,
Reichenberg
Landkreise
Aussig
,
Bilin
,
Böhmisch Leipa
,
Braunau
,
Brüx
,
Dauba
,
Deutsch Gabel
,
Dux
,
Friedland (Isergebirge)
,
Gablonz an der Neiße
,
Hohenelbe
,
Komotau
,
Leitmeritz
,
Reichenberg
,
Rumburg
,
Schluckenau
,
Teplitz-Schönau
,
Tetschen-Bodenbach
,
Trautenau
,
Warnsdorf
Regierungsbezirk Eger (siedziba: Karlowe Wary)
Stadtkreise
Eger
,
Karlsbad
Landkreise
Asch
,
Bischofteinitz
,
Eger
,
Elbogen
,
Falkenau an der Eger
,
Graslitz
,
Kaaden
,
Karlsbad
,
Luditz
,
Marienbad
,
Mies
,
Neudek
,
Podersam
, Preßnitz,
Saaz
,
Sankt Joachimsthal
(siedziba: Karlowe Wary),
Tachau
,
Tepl
Regierungsbezirk Troppau
Stadtkreis
Troppau
Landkreise
Bärn
,
Freiwaldau
,
Freudenthal
,
Grulich
,
Hohenstadt
,
Jägerndorf
,
Landskron
,
Mährisch Schönberg
,
Mährisch Trübau
,
Neu Titschein
,
Römerstadt
,
Sternberg
,
Troppau
,
Wagstadt
,
Zwittau
Zobacz też
Przypisy
- ↑ V. Zimmermann, Sudetští Němci v nacistickém státě, Praha 2001, s. 123 oraz mapy, używa nazwy vládní kraj.
Linki zewnętrzne