Akacja
AkacjaMorfologia (Acacia senegal) Akacje na sawannie afrykańskiej Akacja (Acacia Mill.) –
rodzaj
drzew i krzewów należący do rodziny
mimozowatych
. Liczbę gatunków ocenia się na ok. 1300. Występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, głównie w międzyzwrotnikowej
Afryce
, szczególnie
Etiopii
,
Somalii
,
Kongo
i
RPA
oraz
Australii
i
Tasmanii
(tu największe bogactwo – ok. 950 gatunków). W
Azji
najliczniejsze w
Indiach
i na
Półwyspie Indochińskim
. Na półkuli zachodniej północna granica zasięgu przebiega przez
Teksas
i
Nowy Meksyk
. Według innej klasyfikacji mimozowate stanowią osobną rodzinę, a rodzaj obejmuje około 600 (wówczas w Australii i na Tasmanii 300 gatunków). Akacje stanowią często składnik flory
stepów
i
sawann
. Morfologia- Pokrój
- Obejmują bardzo zróżnicowaną grupę, zawierającą zarówno drzewa do 45 m wysokości, jak i krzewy o wysokości od jednego do 2 m, a nawet liany.
-
Liście
-
Pierzaste
, ułożone
skrętolegle
, pojedyncze lub podwójne, niekiedy złożone. Często właściwe liście są silnie zredukowane, a "liście" stanowią
liściaki
czyli przekształcone ogonki (długość od 5 mm do 30 cm) o zróżnicowanym kształcie. Zarówno liście jak i liściaki zaopatrzone są w
przylistki
, które często przekształcają się w ciernie, osiągające nawet do 12 cm długości.
-
Kwiaty
- Małe, cztero- lub pięciokrotne, obu lub rozdzielnopłciowe, zebrane w 10 do 100 w
główki
lub
kłosy
. W każdym kwiecie posiadającym organy męskie znajdują się liczne (często ponad 50)
pręciki
o barwie kremowej, żółtej lub pomarańczowej z reguły wystające ponad
okwiat
.
-
Owoc
- Pękający lub niepękający
strąk
, podłużnie jajowaty lub równowąski, zazwyczaj z przewężeniami między nasionami.
Niektóre akacje wydzielają alkaloidy, głównie z rodziny
tryptamin
, przeważnie są to
dimetylotryptamina
,
N-metylotryptamina
,
5-MeO-DMT
, 5-MeO-NMT. Systematyka-
Synonimy
[2]
Acaciopsis Britton & Rose, Bahamia Britton & Rose, Delaportea Thorel ex Gagnep., Fishlockia Britton & Rose, Manganaroa Speg., Myrmecodendron Britton & Rose, Nimiria Prain ex Craib, Poponax Raf., Racosperma Mart., Siderocarpos Small, Tauroceras Britton & Rose - Pozycja wg
APweb
(2001...) – aktualizowany
system APG II
Jeden z rodzajów podrodziny
mimozowatych
Mimosaceae w obrębie
bobowatych
Fabaceae s.l.[1]. W obrębie mimozowatych należy do plemienia Acacieae[2]. - Pozycja rodzaju w
systemie Revala
(1993-1999)
Gromada
okrytonasienne
(Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa
Rosopsida
Batsch, podklasa
różowe
(Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd
bobowce
(Fabales Bromhead), rodzina mimozowate (Mimosaceae R. Br. in Flinders), plemię Acacieae Dumort., podplemię Acaciinae Wight & Arn., rodzaj akacja (Acacia Mill.)[3]. - Gatunki (wybór)
ZastosowanieNiektórzy przedstawiciele akacji są
roślinami ozdobnymi
. Żółte, pachnące migdałami, sprzedawane są często pod nieprawidłową nazwą mimozy. Z akacji otrzymuje się:
katechu
i
gumę arabską
. Zastosowanie lecznicze niektórych gatunkówAkacja Farnesa (Acacia farnesiana, syn: Mimosa farnesiana) – to okazały krzew, mogący osiągać wysokość 4 – 6 metrów. Liście ma podwójnie pierzaste, zbudowane z małych listków. Kwiaty ma żółte, o zapachu przypominającym woń fiołków. Owocem jest strąk. - Występowanie: południe Ameryki Północnej i Ameryka Południowa
- Surowiec: kora, kwiaty, strąki.
- Zawartość: Kwiaty zawierają olejek eteryczny, który wykorzystuje się do produkcji kosmetyków, oraz jako dodatek do kąpieli w leczeniu zbyt suchej i spierzchłej skóry. Z kory i
strąków
można wyodrębnić
garbniki
.
- Działanie i zastosowanie: Kora akacji ma działanie przeciwzapalne i ściągające, w związku z czym odwarów z niej używa się zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Używa się jej w leczeniu: biegunek oraz pomocniczo nieżytów żołądka i jelit, chorób skóry, stanów zapalnych gardła, jamy ustnej i dziąseł, leczenia nadmiernej potliwości stóp, do nasiadówek przy wypadających żylakach odbytu, do przemywania oparzeń, oraz do kąpieli w przypadkach rozmaitych schorzeń skórnych – krost, wyprysków, egzem, grzybicy. Pomocniczo natomiast w leczeniu reumatyzmu oraz wyczerpania fizycznego i psychicznego.
Akacja arabska (Acacia arabica, syn.: Mimosa arabica) – działanie i zastosowanie zbliżone do akacji senegalskiej. Akacja katechu (Acacia catechu, syn.: Mimosa catechu) – to drzewo osiągające wysokość 25 metrów. Liście ma podwójnie pierzaste, zbudowane z małych listków, długie na 7–15 cm. Kwitnie na bladożółto. Owocem jest strąk. - Występowanie:
Indie
, Cejlon (
Sri Lanka
),
Birma
, rzadziej – Afryka.
- Surowiec: kora i liście
- Zawartość: garbniki.
- Działanie i zastosowanie: wewnętrznie m.in. w czerwonce, ciężkich biegunkach i przewlekłym
katarze
. Zewnętrznie natomiast w stanach zapalnych jamy ustnej i dziąseł, do nasiadówek przy żylakach odbytu, chorób skóry – egzem i grzybic. Medycyna ludowa w Indiach zaleca płukanie jamy ustnej odwarem z kory lub liści w przypadku bólu zębów.
Acacia constricta – działanie i zastosowanie zbliżone do akacji Farnesa. Acacia greggii – działanie i zastosowanie zbliżone do akacji Farnesa. Akacja senegalska (Acacia senegal) – to niezbyt duże afrykańskie drzewo, osiągające wysokość maksymalnie do 5 metrów. Posiada bardzo charakterystyczną, o parasolowatym kształcie, koronę. Jej podwójnie pierzaste liście zbudowane z niewielkich listków, podobne są do liści innych akacji. Kwitnie na biało, drobne kwiatki skupione są w podługowate kwiatostany. Po przekwitnięciu wiążą się z nich owoce – strąki. - Występowanie: Afryka (
Sudan
,
Senegal
,
Somali
,
Tanganika
),
Półwysep Arabski
.
- Surowiec: gdy natnie się korę pni i konarów, wycieka z nich sok, z którego produkuje się gumę arabską będącą surowcem leczniczym.
- Działanie i zastosowanie: guma arabska posiada działanie osłaniające i przeciwzapalne. Można jej używać podobnie jak „gumy” pozyskiwanej ze śliw, moreli, brzoskwiń, wiśni, czy czereśni, bądź jako dodatku do emulsji i zawiesin produkowanych przez przemysł farmaceutyczny. Gumę arabską można pomocniczo stosować w leczeniu biegunki i czerwonki. Zewnętrznie zaś przede wszystkim w leczeniu owrzodzeń i jako środka przeciwzapalnego w leczeniu stanów zapalnych skóry.
Ciekawostki- Potocznie (i niewłaściwie) mianem "akacji" określa się
robinię akacjową
wywodzącą się z
Ameryki Północnej
.
- Gałązki akacji wchodzą w skład
herbu Australii
i innych symboli tego kraju. Uproszczone przedstawienie graficzne nie pozwala na określenie konkretnego gatunku, niemniej w dwustulecie brytyjskiej kolonizacji Australii (rok 1988) za symbol narodowy
Związku Australijskiego
uznano Acacia pycnantha, a kilka lat później ustanowiono państwowe święto tejże rośliny[4].
- Akacje wymienione zostały w
Starym Testamencie
w opisie głównych materiałów z których wykonano
Arkę Przymierza
i jej wyposażenie[5]
PrzypisyKaegoria:Rośliny psychoaktywne i używkowe
Inne hasła zawierające informacje o "Akacja":
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Akacja
AkacjaAcacia heterophylla na Reunionie na równinie Cafres.Acacia heterophylla na
Reunionie
na równinie ...
Arka Przymierza
...
Miód
...
Robinia akacjowa
...
Kaktusowate
...
Droga kołowa
...
Burkina Faso
...
Biblia
...
Wyspa Wielkanocna
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Akacja":
211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 7)
...
032. Najważniejsze formacje roślinne i ich związek z czynnikami strefowymi i astrefowymi (plansza 9)
które w porze suchej zasychają. Drzewa występujące na tym obszarze to głównie: Akacja i baobab (czasami lasy baobabowe). W Brazylii a dokładnie w jej ...
Afryka - zagadnienia przyrodnicze (plansza 11)
table height=380 width=770 >
Afrykańska flora
baobab
Akacja
w obszarze śródziemnomorskim na północnych wybrzeżach dominują twardolistne lasy oraz zarośla typu ...
|